"Food" Gertrude Stein - Ciężkostrawny eksperyment

Gertrude Stein

Food

Wydawnictwo: Penguin Books

Seria: Penguin Modern

Liczba stron: 64

Format: papier

 

 

 

 

Język to zorganizowany system komunikacji, na który składają się zasady gramatyczne oraz słownictwo. To podstawowe narzędzie, zarówno w formie mówionej jak i pisanej, za pomocą którego ludzie porozumiewają się ze sobą. Język, który nie jest zastygły, który nieustannie ewoluuje i dostosowuje się do nowych okoliczności i realiów, odzwierciedla zmieniającą się historię i kulturę jego użytkowników. Język to także kwintesencja ludzkiej wyobraźni, bowiem posiada zdolność do odwoływania się do obiektów, wydarzeń czy idei, które nie mają odniesienia w świecie rzeczywistym, które istnieją wyłącznie jako projekcja człowieczego umysłu. Język posiada na tyle niezwykłe właściwości, że nieustannie rodzi się pokusa, by się nim pobawić, by sprawdzić, gdzie są jego granice, po przekroczeniu których zatraca on swoją pierwotną funkcję – tę właśnie ścieżką zdaje się wędrować Gertrude Stein (1874 – 1946), amerykańska poetka, pisarka, feministka, autorka eksperymentalnego utworu Food, opublikowanego jako ósmy tom serii Penguin Modern wydawnictwa Penguin Classics.

"Dzika gęś" Ōgai Mori - W sieci powinności i oczekiwań

Dzika gęś

Ōgai Mori

Tytuł oryginału: Gan

Tłumaczenie: Izabela Plesiewicz-Świerczyńska

Wydawnictwo: Glowbook

Liczba stron: 182

Format: .epub

 

 

Egzystencja jednostki w niemal każdej ludzkiej gromadzie sprowadza się do sztuki kompromisu. Bytowanie w społeczności daje pewne przywileje, poczucie bezpieczeństwa, możliwość realizacji najbardziej podstawowych potrzeb, ale wiąże się zarówno z koniecznością przestrzegania jasno określonych praw i zasad, jak i z przymusem postępowania zgodnie z niepisanymi obyczajami i tradycjami. Próby wyłamania się z ciasnych myślowych schematów i działania wbrew powszechnie przyjętym normom, najczęściej prowadzą do ostracyzmu i wyrzucenia poza nawias grupy. Cóż jednak czynić, kiedy nasze życie sprowadza się niemal wyłącznie do nakazów i zakazów, zaś możność decydowania o własnym losie zdegradowana zostaje do zachcianek i kaprysów innych? O naturalnej reakcji obronnej w postaci buntu, który rodzi się w odpowiedzi na zniewolenie pisze Ōgai Mori (1862 – 1922), japoński lekarz, naukowiec w dziedzinie medycyny, chirurg wojskowy, historyk, tłumacz, autor powieści Dzika gęś.

 

"The Pinch Runner Memorandum" Kenzaburō Ōe - O bohaterach drugiego planu

The Pinch Runner Memorandum

Kenzaburō Ōe

Tytuł oryginału: Pinchi rannā chōsho

Tłumaczenie: Michiko Niikuni Wilson, Michael K. Wilson

Wydawnictwo: Routledge

Liczba stron: 302

Format: .epub

 

 

Jako ludzkość jesteśmy istotami biologicznymi z pełnym bagażem implikacji wynikających z tego faktu. Jednym z nich jest podległość prawom ewolucji, która rzutuje na naszą człowieczą naturę, jakże niezmienną, przynajmniej jeśli spojrzeć na nią z ludzkiej perspektywy. Pokolenia mijają, a na poziomie usposobienia, charakteru czy moralności jesteśmy niemal tacy sami, jak nasi przodkowie – w dyskusji z drugą stroną często brakuje nam cierpliwości w wyjaśnianiu naszej racji, nierzadko uciekamy się do argumentów siłowych, kiedy widzimy, że nasz oponent postanawia pozostać na zajmowanym wcześniej stanowisku. Czy owa intelektualna dziecinność nie jest groźna, szczególnie w obliczu postępu technologicznego, który w przeciwieństwie do tego duchowego, wręcz galopuje? To nie przypadek, że wizje potencjalnej zagłady ludzkości katalizowane są przez coraz to doskonalsze i bardziej niezwykłe człowiecze wynalazki – ludzie inteligentni doskonale zdają sobie sprawę z tego, że niemal wszystko, co wymyślone i zbudowane przez człowieka, może posłużyć do zgładzenia bliźniego. A im coś jest bardziej złożone, tym trudniejsze do kontrolowania przed lekkomyślnym użyciem. Z tego względu, w szeroko rozumianej kulturze, nie brak ostrzeżeń, nawoływań do opamiętania się czy błagania o rozsądek – artyści starają się łagodzić polityczne i społeczne tarcia, choćby poprzez ukazanie tragicznych konsekwencji, jakie niosą ze sobą siłowe próby narzucenia innym swojej woli przy wsparciu różnych, zaawansowanych technologii. Do grona pisarzy, którzy regularnie przestrzegają przed nieostrożnym obchodzeniem się z potęgą bomby atomowej zalicza się zmarły w ubiegłym roku Kenzaburō Ōe (1935 – 2023), japoński laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, prozaik i eseista, aktywista ruchu antynuklearnego, autor powieści The Pinch Runner Memorandum.

 

"O kocie, który ratował książki" Sōsuke Natsukawa - Przypowiastka o sile empatii

O kocie, który ratował książki

Sōsuke Natsukawa

Tytuł oryginału: Hon o mamorō to suru neko no hanashi

Tłumaczenie: Anna Zalewska

Wydawnictwo: Znak Koncept

Liczba stron: 272

Format: papier

 

 

Śmierć bliskiej osoby, z którą było się związanym silną, emocjonalną więzią, to traumatyczne i niełatwe do przetrawienia doświadczenie. Ulotność człowieczego żywota objawia się wtedy w pełnej krasie, uzmysławiając naszą bezsilność i małość wobec praw, wedle których toczy się zarówno nasz żywot, jak i zgodnie z którymi funkcjonuje świat. Z tego typu nieodwracalnymi stratami trudno sobie poradzić, szczególnie, gdy czoła tam niełatwym przeżyciom próbuje się stawić samodzielnie. Od czego są jednak przyjaciele i książki? Zdaje się pytać Sōsuke Natsukawa (ur. 1978), japoński lekarz i powieściopisarz, autor powieści O kocie, który ratował książki.

 

"Jimi Hendrix we Lwowie" Andriej Kurkow - O postradzieckich hipisach, kagebistach i znachorach

Jimi Hendrix we Lwowie

Andriej Kurkow

Tytuł oryginału: Львовская гастроль Джими Хендрикса

Tłumaczenie: Magdalena Hornung

Wydawnictwo: Noir sur Blanc

Liczba stron: 372

Format: .epub

 

 

Pędząc przez życie, siłą rzeczy koncentrujemy się na jego najbardziej rzucających się w oczy aspektach. Brak czasu, spowodowany pogonią za wszelakiej maści celami, jakie przed sobą stawiamy, nie pozwala na to, by przystanąć, złapać oddech i uważnie rozejrzeć się wokół siebie. Ale jeśli już uda się nam na chwilę zatrzymać i baczniej przyjrzeć się otaczającej nas rzeczywistości, może ukazać się, że oczom naszym ukaże się niezwykłość, tj. coś, co wymyka się zdrowemu rozsądkowi, co trudno wyjaśnić za pomocą powszechnie przyjętej logiki. W takiej sytuacji możemy wzruszyć ramionami, udać, że niczego właściwie nie dostrzegliśmy i wrócić do naszej rozpędzonej egzystencji, wmawiając sobie, że zmęczenie zmąciło nam zmysły lub też odważnie skonfrontować się z tym, co obce i niezrozumiałe. Tę drugą opcję wybierają bohaterowie powieści Jimi Hendrix we Lwowie pióra ukraińskiego pisarza Andrieja Kurkowa.

 

"Tango śmierci" Jurij Wynnyczuk - Pocztówka z polskiego Lwowa

Tango śmierci

Jurij Wynnyczuk

Tytuł oryginału: Танґо смерті

Tłumaczenie: Bohdan Zadura

Wydawnictwo: Kolegium Europy Wschodniej

Liczba stron: 377

Format: .epub

 

 

Jak słusznie zauważył Heraklit z Efezu, Παντα ρει και ουδεν μενει, tzn. Wszystko płynie i nic nie pozostaje takie samo. Na skutek niszczycielskiej działalności czasu, w odpowiedzi na różnorakie bodźce, w miarę kolejnych cyklów śmierci i narodzin, zmieniamy się nie tylko my, ale i otoczenie, w jakim trwamy. Z tego względu restaurowanie zdarzeń minionych jest nie lada wyzywaniem, ba, nierzadko bywa ono karkołomnym przedsięwzięciem. Zdaje się o tym doskonale wiedzieć Jurij Wynnyczuk (ur. 1952), ukraiński pisarz, filolog, dziennikarz i redaktor, który w swojej powieści Tango śmierci uzmysławia nam próżność starań wskrzeszenia tego, co odeszło, a zarazem sam, niejako na przekór własnym słowom, podejmuje się prób w tej materii, kreśląc przed nami panoramę Lwowa z okresu dwudziestolecia międzywojennego: (…) zaczynał go wabić ten dziwny świat, który przepadł bez wieści razem z zamieszkującymi go ludźmi, zapadł się w głębiny czasu jak Atlantyda, a kiedy wyłonił się znowu, wyglądał zupełnie inaczej, utraciwszy wszystkie te kolory, dźwięki i zapachy, które panowały tu kiedyś, nikt ich już nie odtworzy, choćby nie wiadomo jak się starał [1].

 

"Córeczka" Tamara Duda - O początkach donbaskiego "separatyzmu"

Córeczka

Tamara Duda

Tytuł oryginału: За спиною

Tłumaczenie: Marcin Gaczkowski

Wydawnictwo: Kolegium Europy Wschodniej

Liczba stron: 320

Format: .epub

 

 

Wydarzenia znaczące z punktu widzenia wielkiej historii na ogół wiążą się z niemałymi zmianami. Pewna rzeczywistość wyczerpuje się i ustępuje pola kolejnej, przy czym pomiędzy starym, a nowym najczęściej występuje okres przejściowy, który jest o tyle specyficzny, iż wiąże się z mniejszym bądź większym dualizmem – to, co dotychczasowe, jeszcze nie całkiem odeszło, nie rozpłynęło się zupełnie, majaki konturów są ledwie dostrzegalne (lecz wciąż są), natomiast nowe nadal się klaruje, nie jest w pełni ukonstytuowane, wciąż się formuje. Wyjątkowości egzystencji w takim zawieszeniu pomiędzy jedną, a drugą realnością zaznaje protagonistka książki Córeczka, autorstwa Tamary Dudy (ur. 1976), ukraińskiej pisarki, dziennikarki, tłumaczki, w latach 2014 – 2016 wolontariuszki w strefie konfrontacji rosyjsko-ukraińskiej na wschodzie Ukrainy (Strefa ATO).

 

"Za plecami" Haśka Szyjan - Zbuntowana Penelopa

Za plecami

Haśka Szyjan

Tytuł oryginału: За спиною

Tłumaczenie: Michał Petryk

Wydawnictwo: Czarne

Liczba stron: 333

Format: .epub

 

 

Szafowanie własnym życiem w imię wyższej idei to ten rodzaj poświęcenia, którego trudno wymagać od innych. Są jednak okoliczności, które w pewnej mierze usprawiedliwiają owe nawoływania do składania ofiar z rzeczy najcenniejszych. Do takich wyjątkowych sytuacji zalicza się wojna obronna – walka o ojczyznę, zwłaszcza gdy napastnik jest zdeterminowany, by w pełni ją unicestwić, a jej mieszkańców, po stosownej selekcji (polegającej na wyeliminowaniu osobników i osobniczek nierokujących szans asymilacji), przemienić w jeszcze jedną podległą nację, wchodzącą w skład ogromnego imperium, to warunek konieczny przetrwania danego narodu. Tyle, że koncepcja patriotyzmu, rozumianego jako gotowość do chwycenia za broń, by chronić własny kraj, to dla wielu współczesnych ludzi, wychowanych w realiach globalnej wioski, jest równie przerażająca, przestarzała, jak i niezrozumiała. Przypomina nam o tym Haśka Szyjan (ur. 1980), ukraińska pisarka, poetka i tłumaczka, autorka powieści Za plecami.

 

"W oczach Zachodu" Joseph Conrad - Jeszcze jedno studium rosyjskiej duszy

W oczach Zachodu

Joseph Conrad

Tytuł oryginału: Under Western Eyes

Tłumaczenie: H. J. Pazderska

Wydawnictwo: Saga Egmont

Liczba stron: 297

Format: .epub

 

 

Człowiek o sobie samym dowiaduje się najwięcej w sytuacjach skrajnych, ekstremalnych, nietypowych. Wyrzuceni z kolein rutyny, przekraczając granice codzienności, opuszczając utarte i poznane szlaki, przekonujemy się, jak wygląda nasza reakcja na bodźce równie intensywne, co niezwykłe. W takich to okolicznościach najczęściej uświadamiamy sobie, jak wiele w naszym życiu zależy od ślepego trafu, który lubi stwarzać warunki na tyle specyficzne, że w niemałym stopniu wpływają one na paletę podejmowanych przez nas decyzji. Przypomina nam o tym Joseph Conrad znany też jako Józef Korzeniowski (1857 – 1924), angielski pisarz polskiego pochodzenia, autor powieści W oczach Zachodu.

 

"Heaven" Mieko Kawakami - O szkolnej przemocy

Heaven

Mieko Kawakami

Tytuł oryginału: Hevun

Tłumaczenie: Anna Horikoshi

Wydawnictwo: Mova

Liczba stron: 143

Format: .epub

 

 

Jak świat światem, inność traktowana jest jako zagrożenie, z którym staramy się sobie radzić na różne sposoby, spośród których nie brak tych najbardziej drastycznych, tj. naznaczonych agresją, słowną czy też werbalną. Kpina i przemoc stanowią oręż (rzadko tarczę, częściej miecz), za sprawą którego walczymy osobnikami i osobniczkami nie mieszczącymi się w wąskich spektrach naszych oczekiwań. Jak wyniszczające i toksyczne może być takie tępienie obcości, przekonuje nas japońska pisarka Mieko Kawakami (ur. 1976) w swojej powieści Heaven.

 

"Kroniki dziwnych bestii" Yan Ge - Bestiariusz ludzkich niegodziwości

Kroniki dziwnych bestii

Yan Ge

Tytuł oryginału: Yì shòu zhì

Tłumaczenie: Joanna Karmasz

Wydawnictwo: Tajfuny

Liczba stron: 272

Format: papier

 

 

Jakże trudno pogodzić się ze świadomością, że zwykli ludzie, niczym się od nas nie różniący, prowadzący zbliżoną do nas egzystencję, naznaczoną chwilami smutki i radości, w (nie)sprzyjających okolicznościach mogą zamienić się w oprawców, bezwzględnie krzywdzących czy zgładzających innych – zdecydowanie łatwiej jest przyjąć do wiadomości, że za wszelakiej maści zło odpowiedzialne są najróżniejsze monstra, o szkaradnym wyglądzie i bezdusznym zachowaniu. Wyrazem tej podświadomej chęci antropomorfizacji najgorszych ludzkich przywar i oddzielenia ich od człowieka, są szeroko rozpowszechnione portrety bestii, występujące w wielu mitach, podaniach czy przypowieściach. W niemal każdej kulturze odnaleźć możemy wyobrażenia kreatur, będących kwintesencją podłości i okrucieństwa. Cóż jednak, gdy bliżej przyjrzymy się owym stworom? Czy przy lepszym poznaniu nadal będą one wzbudzać strach, niechęć czy obrzydzenie? Przekonajmy się, sięgając po Kroniki dziwnych bestii autorstwa urodzonej w 1984 r. chińskiej pisarki Dai Yuexing, znanej lepiej pod literackim pseudonimem Yan Ge.

 

"Beautiful Star" Yukio Mishima - Kosmiczny pojedynek o światowy pokój

Beautiful Star

Yukio Mishima

Tytuł oryginału: Utsukushii Hoshi

Tłumaczenie: Stephen Dodd

Wydawnictwo: Penguin Books

Seria: Penguin Modern Classics

Liczba stron: 288

Format: papier

 

Lata 60-te XX wieku naznaczone są zimnowojenną rywalizacją pomiędzy atomowymi mocarstwami, odbywającą się m.in. na militarnej płaszczyźnie. Prężeniu muskułów, traktowanemu jako integralny element polityki odstraszania, mającemu na celu zniechęcenie do pojęcia potencjalnej konfrontacji, towarzyszy intensywny wyścig zbrojeń, którego finał bardzo łatwo może wymknąć się spod kontroli, którejkolwiek ze stron. To właśnie w roku 1961 zdetonowany zostaje najpotężniejszy jak do tej pory ładunek termojądrowy, jakim jest AN602, czyli tzw. Car-bomba o mocy ok. 58 megaton. Echa tej eksplozji słychać także w literaturze z tego okresu, która naznaczona jest niepokojem i lękiem o kondycję ludzkości, znajdującej się na krawędzi wyginięcia. Postęp technologiczny, obdarzający nasz człowieczy rodzaj niebotycznymi narzędziami zagłady, galopuje zbyt szybko – nie nadążające za nim moralność i wyobraźnia nie pozwalają w pełni uzmysłowić sobie konsekwencji choćby przypadkowego naciśnięcia guzika, który doprowadzi do termojądrowej eskalacji. Troska o ten stan trwania o włos od apokalipsy widoczna jest choćby w opublikowanej 20 października 1962 roku książce pt. Beautiful Star autorstwa japońskiego literata Yukio Mishimy (co ciekawe data wydania dzieła niemal idealnie zbiega się z kryzysem kubańskim, który między 16 a 28 października 1962 roku wybucha na Kubie, na skutek tajnego rozmieszczenia przez ZSRR na Kubie pocisków balistycznych średniego zasięgu, bezpośrednio zagrażającym terytorium Stanów Zjednoczonych).

 

"Mishima. Życie" John Nathan - Historia autodestrukcji

Mishima. Życie

John Nathan

Tytuł oryginału: Mishima. A biography

Tłumaczenie: Maciej Froński

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Liczba stron: 416

Format: papier

 

 

Ludzka jednostka to istota o ogromnych pokładach obcości i tajemnicy. W niemal każdym człowieku rozpościera się, mniejsza bądź większa, przestrzeń pozostająca poza zdolnością zrozumienia przez innych – niepowtarzalny sposób przetwarzania płynących z otoczenia bodźców, w połączeniu z odebranym wychowaniem oraz środowiskiem, w jakim przyszło nam dorastać i egzystować, naznacza nasze istnienie paletą wyjątkowych doświadczeń, decydujących o naszej indywidualności i niepowtarzalności. Zdarza się jednak, że dany człowiek staje się przedmiotem (a może i podmiotem?) naszego zainteresowania – pragniemy wytłumaczyć sobie jego działania i postępowanie, by temu, co z naszej perspektywy nieracjonalne, nadać sens. W przypadku pisarzy czy pisarek, sama znajomość twórczości z reguły nie wystarcza – często pojawia się pokusa, by zajrzeć też za literackie kulisy i przyjrzeć się, jak wygląda codzienny byt. Tak było właśnie w moim przypadku, kiedy sięgnąłem po biografię Yukio Mishimy (1925 – 1970), japońskiego prozaika, poety, eseisty oraz dramaturga (tworzącego sztuki dla tradycyjnych japońskich teatrów nō i kabuki), wieloletniego kandydata literackiej Nagrody Nobla. Wybór okazał się bardzo trafny, bowiem książka Mishima. Życie pióra Johna Nathana (ur. 1940) to zaiste frapująca lektura.

 

"Kameliowy Sklep Papierniczy" Ito Ogawa - W krainie znaków

Kameliowy Sklep Papierniczy

Ito Ogawa

Tytuł oryginału: Tsubaki Bunguten

Tłumaczenie: Alicja Kanieckai

Wydawnictwo: Tajfuny

Liczba stron: 248

Format: papier

 

 

W życiu każdej osoby mogą przytrafić się momenty egzystencjalnego mroku, poczucia pustki czy jałowości istnienia. Piętrzące się przed nami przeszkody zdają się być wówczas nie do pokonania, błędne wybory mieć nieodwracalne konsekwencje, zaś wszelkie niepowodzenia urastają do rangi ogromnych rozmiarów klęsk. Naturalną rzeczą w takich wypadkach jest szukanie pocieszenia czy ukojenia – pragniemy znaleźć coś, co przywróci nam wiarę zarówno w siebie, jak i w innych, coś, co przypomni nam o blaskach człowieczego żywota. Jedną z metod takiego uczuciowego wytchnienia jest sięgnięcie po odpowiednią literaturę. Do tego typu grona książek podtrzymujących na duchu z pewnością zaliczyć można powieść Kameliowy Sklep Papierniczy pióra Ito Ogawy (ur. 1973), japońskiej pisarki i eseistki.

 

"Skrzydlate opowieści" Sofia Samatar - Średnio udany powrót do Olondrii

Skrzydlate opowieści

Sofia Samatar

Tytuł oryginału: The Winged Histories

Tłumaczenie: Michał Jakuszewski

Wydawnictwo: MAG

Seria: Uczta Wyobraźni

Liczba stron: 300

Format: papier

 

 

Umiejętne operowanie słowem pozwala na budowanie przejmujących i przekonujących opowieści, za sprawą których prezentowana jest dana wizja zachodzących wypadków. Jak jednak ma się ta wizja w odniesieniu do rzeczywistości? Przecież nasze niedoskonałe aparaty percepcyjne wybiórczo traktują napływające z otoczenia bodźce, co skutkuje tym, że fakty interpretujemy na swój niepowtarzalny i wyjątkowy sposób. Jeśli zatem zestawić ze sobą kilka spojrzeń na te same zdarzenia, to może okazać się, że wcale nie są one ze sobą współbieżne, ba, że nierzadko, w niemałym stopniu się one od siebie różnią, bo koncentrują się na innych aspektach czy detalach. Dopiero złożone w całość zapewniają pełny przegląd sytuacji, o czym przypomina nam Sofia Samatar (ur. 1971), amerykańska pisarka o somalijskich korzeniach, autorka książki Skrzydlate opowieści.

 

"Morze, morze" Iris Murdoch - O toksycznej zazdrości

Morze, morze

Iris Murdoch

Tytuł oryginału: The Sea, the Sea

Tłumaczenie: Wiesława Schaitterowa

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Seria: Współczesna Proza Światowa

Liczba stron: 598

Format: papier

 

 

 

Starość, bardziej niż z działaniem, kojarzy się z rozmyślaniami, orbitą których pozostają wszelakiej maści bilanse i podsumowania. Zmierzch człowieczej egzystencji zdaje się być dobrym momentem, by holistycznie spojrzeć na własny żywot i dokonać jego rozrachunku. Jak to jednak zazwyczaj bywa, schematy i klisze myślowe to jedno, zaś rzeczywistość to drugie, nierzadko znacznie odbiegające o tego, czego byśmy się spodziewali. Przypomina nam o tym Iris Murdoch (1919 – 1999), anglo-irlandzka pisarka i filozofka, autorka uhonorowanej Nagrodą Bookera powieści Morze, morze.

"Miły i dobry" Iris Murdoch - O ludzkich dylematach

Miły i dobry

Iris Murdoch

Tytuł oryginału: The Nice and the Good

Tłumaczenie: Aldona Możdżyńska-Białaa

Wydawnictwo: Atext

Liczba stron: 343

Format: papier

 

 

 

 

O ile łatwiej jest mieć o sobie wysokie mniemanie w sprawach moralnych, gdy los pozostaje dla nas łaskawy. Dopiero kiedy kapryśna fortuna podłoży nam pod nogi kilka kłód, skazując na etyczne dylematy czy podejmowanie trudnych decyzji w ekstremalnych okolicznościach, bez możności odwołania się do wcześniejszych szablonów zachowań, oczom naszym ukazać się może własna małość. Człowiek staje się wówczas drobnym pyłkiem, targanym przez wichry przypadku. Przypomina nam o tym anglo-irlandzka pisarka i filozofka Iris Murdoch (1919 – 1999), autorka powieści Miły i dobry.

"Wszystko na darmo" Walter Kempowski - W przededniu zagłady

Wszystko na darmo

Walter Kempowski

Tytuł oryginału: Alles umsonst

Tłumaczenie: Małgorzata Gralińska

Wydawnictwo: ArtRage

Liczba stron: 382

Seria: Cymelia

Format: papier

 

 

Jeśli ludzie muszą cierpieć, to niech przynajmniej ktoś da wyraz ich cierpieniu [1]. W żaden sposób nie zmniejszy to krzywdy, nie uśmierzy bólu, nie ukoi skołatanych nerwów, ale pozwoli chociaż pozostawić świadectwo niedoli i ucisku, które będzie kolejną cegiełką pozwalającą wznieść potężną budowlę, jaką jest zapis ludzkich niegodziwości i okrucieństw. Być może kiedyś, w (nie)odległej przyszłości, gdy konstrukcja będzie na tyle wielka, że wreszcie przytłoczy zbiorową wyobraźnię, ludzkość uroni łzę nad własną małością i odetnie się od swojej barbarzyńskiej natury. A póki co, pozostaje nam kolekcjonowanie smutnych historii, pokazujących do czego prowadzi folgowanie najbardziej prymitywnym instynktom, przesyconych żądzą destrukcji i chaosu. Jedną z nich jest powieść Wszystko na darmo, niemieckiego pisarza Waltera Kempowskiego (1929 – 2007).

"Czas wilka. Powojenne losy Niemców" Harald Jähner - Niemieckie morze ruin

Czas wilka. Powojenne losy Niemców

Harald Jähner

Tytuł oryginału: Wolfszeit. Deutschland und die Deutschen 1945-1955

Tłumaczenie: Arkadiusz Żychliński

Wydawnictwo: Poznańskie

Liczba stron: 418

Seria: Z bliska

Format: .epub

 

 

Wojna to chwile przesiąknięte destrukcją – entropia przyjmuje ogromne rozmiary, pochłaniając po drodze wszelki ład. Im dłużej konflikt trwa, tym więcej ludzkich płodów pada jego ofiarą, począwszy od samych ludzi, poprzez rzeczy materialne, a na wszelakich przejawach porządku skończywszy. I nawet gdy ów czas pogardy się skończy, kiedy wreszcie zapanuje pokój, to echa chaosu długo jeszcze unoszą się nad ruinami. Nie jest bowiem tak, że rozejm natychmiastowo pozwala powrócić do tego, co było przed rozpoczęciem boju – na ogół proces odbudowy zniszczeń jest mozolny. Sam zaś okres występujący bezpośrednio po wojnie (szczególnie w przypadku tych, którzy znaleźli się po stronie pokonanych) to moment konstytuowania się nowych systemów i wartości, to czas przejściowy pomiędzy starym światem, który moralnie zbankrutował, a nowym, naznaczonym oczekiwaniami i nadziejami, tyle że rodzącym się nie bez trudności i wyrzeczeń. Słowem, powojnie jest równie frapujące, co niełatwe dla jego uczestników, o czym przypomina nam niemiecki pisarz i dziennikarz Harald Jähner (ur. 1953), autor książki Czas wilka. Powojenne losy Niemców.