Wolna i niezawisła Ukraina jest jedynym prawdziwym gwarantem niepodległości Polski. Jeśli upadnie Ukraina, kwestią czasu będzie upadek Polski.

poniedziałek, 25 listopada 2024

"Obudź się, Rosjo!" Żanna Niemcowa - Oblicza putinowskiej Rosji

Obudź się, Rosjo!

Żanna Niemcowa

Tytuł oryginału: Ich will Russland wachrutteln
Tłumaczenie: Ewa Spirydowicz
Wydawnictwo: Sonia Draga
Liczba stron: 192
Format: papier

 
 
Rozpoczęta 24 lutego 2022 roku pełnoskalowa rosyjska inwazja na Ukrainę dla wielu zachodnich geopolitycznych ekspertów i komentatorów była przykrą niespodzianką, bowiem w ich mniemaniu Władimir Putin zbytnio cenił sobie relacje z państwami europejskimi i USA, by ryzykować ich zerwanie poprzez jawne zaatakowanie kraju, na wschodzie którego rosyjskie wojska, pod przykrywką sił separatystycznych, obecne były już od 2014 roku. Niewypowiedziany konflikt ograniczający się do Donbasu (region Donieckiego Zagłębia Węglowego), według słów analityków, a wbrew postępowaniu Kremla, nie miał prawa eskalować, co okazało się jedynie myśleniem życzeniowym. Rosyjskie elity raz jeszcze udowodniły, że ich procesy decyzyjne biegną zupełnie odmiennymi torami niż zachodnie przewidywania – ale czy te działania faktycznie były takie zaskakujące? Czytając książki rosyjskich dysydentów trudno oprzeć się wrażeniu, że Zachód, dla własnej wygody, lecz i z racji rosyjskich wpływów, pozostawał głuchy i bierny na oczywiste fakty. Jeszcze jednym kamykiem, dorzuconym do ogródka zachodniej ignorancji jest wydana w 2016 roku książka Obudź się, Rosjo!, autorstwa Żanny Niemcowej (ur. 1984), rosyjskiej dziennikarki i aktywistki społecznej, prywatnie córki Borisa Niemcowa (1959 – 2015), rosyjskiego polityka, obrońcy praw człowieka i opozycjonisty, zamordowanego w 2015 roku przez reżim Putina (oficjalnie przez grupę Czeczenów dowodzonych przez Zaura Dadajewa, byłego oficera batalionu Siewier wojsk wewnętrznych MSW Rosji).
 

poniedziałek, 11 listopada 2024

"Food" Gertrude Stein - Ciężkostrawny eksperyment

Gertrude Stein

Food

Wydawnictwo: Penguin Books
Seria: Penguin Modern
Liczba stron: 64
Format: papier

 

 

 
 

Język to zorganizowany system komunikacji, na który składają się zasady gramatyczne oraz słownictwo. To podstawowe narzędzie, zarówno w formie mówionej jak i pisanej, za pomocą którego ludzie porozumiewają się ze sobą. Język, który nie jest zastygły, który nieustannie ewoluuje i dostosowuje się do nowych okoliczności i realiów, odzwierciedla zmieniającą się historię i kulturę jego użytkowników. Język to także kwintesencja ludzkiej wyobraźni, bowiem posiada zdolność do odwoływania się do obiektów, wydarzeń czy idei, które nie mają odniesienia w świecie rzeczywistym, które istnieją wyłącznie jako projekcja człowieczego umysłu. Język posiada na tyle niezwykłe właściwości, że nieustannie rodzi się pokusa, by się nim pobawić, by sprawdzić, gdzie są jego granice, po przekroczeniu których zatraca on swoją pierwotną funkcję – tę właśnie ścieżką zdaje się wędrować Gertrude Stein (1874 – 1946), amerykańska poetka, pisarka, feministka, autorka eksperymentalnego utworu Food, opublikowanego jako ósmy tom serii Penguin Modern wydawnictwa Penguin Classics.

piątek, 8 listopada 2024

"Dzika gęś" Ōgai Mori - W sieci powinności i oczekiwań

Dzika gęś

Ōgai Mori

Tytuł oryginału: Gan
Tłumaczenie: Izabela Plesiewicz-Świerczyńska
Wydawnictwo: Glowbook
Liczba stron: 182
Format: .epub

 
 
Egzystencja jednostki w niemal każdej ludzkiej gromadzie sprowadza się do sztuki kompromisu. Bytowanie w społeczności daje pewne przywileje, poczucie bezpieczeństwa, możliwość realizacji najbardziej podstawowych potrzeb, ale wiąże się zarówno z koniecznością przestrzegania jasno określonych praw i zasad, jak i z przymusem postępowania zgodnie z niepisanymi obyczajami i tradycjami. Próby wyłamania się z ciasnych myślowych schematów i działania wbrew powszechnie przyjętym normom, najczęściej prowadzą do ostracyzmu i wyrzucenia poza nawias grupy. Cóż jednak czynić, kiedy nasze życie sprowadza się niemal wyłącznie do nakazów i zakazów, zaś możność decydowania o własnym losie zdegradowana zostaje do zachcianek i kaprysów innych? O naturalnej reakcji obronnej w postaci buntu, który rodzi się w odpowiedzi na zniewolenie pisze Ōgai Mori (1862 – 1922), japoński lekarz, naukowiec w dziedzinie medycyny, chirurg wojskowy, historyk, tłumacz, autor powieści Dzika gęś.
 

środa, 6 listopada 2024

"The Pinch Runner Memorandum" Kenzaburō Ōe - O bohaterach drugiego planu

The Pinch Runner Memorandum

Kenzaburō Ōe

Tytuł oryginału: Pinchi rannā chōsho
Tłumaczenie: Michiko Niikuni Wilson, Michael K. Wilson
Wydawnictwo: Routledge
Liczba stron: 302
Format: .epub

 
 
Jako ludzkość jesteśmy istotami biologicznymi z pełnym bagażem implikacji wynikających z tego faktu. Jednym z nich jest podległość prawom ewolucji, która rzutuje na naszą człowieczą naturę, jakże niezmienną, przynajmniej jeśli spojrzeć na nią z ludzkiej perspektywy. Pokolenia mijają, a na poziomie usposobienia, charakteru czy moralności jesteśmy niemal tacy sami, jak nasi przodkowie – w dyskusji z drugą stroną często brakuje nam cierpliwości w wyjaśnianiu naszej racji, nierzadko uciekamy się do argumentów siłowych, kiedy widzimy, że nasz oponent postanawia pozostać na zajmowanym wcześniej stanowisku. Czy owa intelektualna dziecinność nie jest groźna, szczególnie w obliczu postępu technologicznego, który w przeciwieństwie do tego duchowego, wręcz galopuje? To nie przypadek, że wizje potencjalnej zagłady ludzkości katalizowane są przez coraz to doskonalsze i bardziej niezwykłe człowiecze wynalazki – ludzie inteligentni doskonale zdają sobie sprawę z tego, że niemal wszystko, co wymyślone i zbudowane przez człowieka, może posłużyć do zgładzenia bliźniego. A im coś jest bardziej złożone, tym trudniejsze do kontrolowania przed lekkomyślnym użyciem. Z tego względu, w szeroko rozumianej kulturze, nie brak ostrzeżeń, nawoływań do opamiętania się czy błagania o rozsądek – artyści starają się łagodzić polityczne i społeczne tarcia, choćby poprzez ukazanie tragicznych konsekwencji, jakie niosą ze sobą siłowe próby narzucenia innym swojej woli przy wsparciu różnych, zaawansowanych technologii. Do grona pisarzy, którzy regularnie przestrzegają przed nieostrożnym obchodzeniem się z potęgą bomby atomowej zalicza się zmarły w ubiegłym roku Kenzaburō Ōe (1935 – 2023), japoński laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, prozaik i eseista, aktywista ruchu antynuklearnego, autor powieści The Pinch Runner Memorandum.
 

środa, 30 października 2024

"O kocie, który ratował książki" Sōsuke Natsukawa - Przypowiastka o sile empatii

O kocie, który ratował książki

Sōsuke Natsukawa

Tytuł oryginału: Hon o mamorō to suru neko no hanashi
Tłumaczenie: Anna Zalewska
Wydawnictwo: Znak Koncept
Liczba stron: 272
Format: papier

 
 
Śmierć bliskiej osoby, z którą było się związanym silną, emocjonalną więzią, to traumatyczne i niełatwe do przetrawienia doświadczenie. Ulotność człowieczego żywota objawia się wtedy w pełnej krasie, uzmysławiając naszą bezsilność i małość wobec praw, wedle których toczy się zarówno nasz żywot, jak i zgodnie z którymi funkcjonuje świat. Z tego typu nieodwracalnymi stratami trudno sobie poradzić, szczególnie, gdy czoła tam niełatwym przeżyciom próbuje się stawić samodzielnie. Od czego są jednak przyjaciele i książki? Zdaje się pytać Sōsuke Natsukawa (ur. 1978), japoński lekarz i powieściopisarz, autor powieści O kocie, który ratował książki.
 

piątek, 18 października 2024

"Jimi Hendrix we Lwowie" Andriej Kurkow - O postradzieckich hipisach, kagebistach i znachorach

Jimi Hendrix we Lwowie

Andriej Kurkow

Tytuł oryginału: Львовская гастроль Джими Хендрикса
Tłumaczenie: Magdalena Hornung
Wydawnictwo: Noir sur Blanc
Liczba stron: 372
Format: .epub

 
 
Pędząc przez życie, siłą rzeczy koncentrujemy się na jego najbardziej rzucających się w oczy aspektach. Brak czasu, spowodowany pogonią za wszelakiej maści celami, jakie przed sobą stawiamy, nie pozwala na to, by przystanąć, złapać oddech i uważnie rozejrzeć się wokół siebie. Ale jeśli już uda się nam na chwilę zatrzymać i baczniej przyjrzeć się otaczającej nas rzeczywistości, może ukazać się, że oczom naszym ukaże się niezwykłość, tj. coś, co wymyka się zdrowemu rozsądkowi, co trudno wyjaśnić za pomocą powszechnie przyjętej logiki. W takiej sytuacji możemy wzruszyć ramionami, udać, że niczego właściwie nie dostrzegliśmy i wrócić do naszej rozpędzonej egzystencji, wmawiając sobie, że zmęczenie zmąciło nam zmysły lub też odważnie skonfrontować się z tym, co obce i niezrozumiałe. Tę drugą opcję wybierają bohaterowie powieści Jimi Hendrix we Lwowie pióra ukraińskiego pisarza Andrieja Kurkowa.
 

poniedziałek, 7 października 2024

"Tango śmierci" Jurij Wynnyczuk - Pocztówka z polskiego Lwowa

Tango śmierci

Jurij Wynnyczuk

Tytuł oryginału: Танґо смерті
Tłumaczenie: Bohdan Zadura
Wydawnictwo: Kolegium Europy Wschodniej
Liczba stron: 377
Format: .epub

 
 
Jak słusznie zauważył Heraklit z Efezu, Παντα ρει και ουδεν μενει, tzn. Wszystko płynie i nic nie pozostaje takie samo. Na skutek niszczycielskiej działalności czasu, w odpowiedzi na różnorakie bodźce, w miarę kolejnych cyklów śmierci i narodzin, zmieniamy się nie tylko my, ale i otoczenie, w jakim trwamy. Z tego względu restaurowanie zdarzeń minionych jest nie lada wyzywaniem, ba, nierzadko bywa ono karkołomnym przedsięwzięciem. Zdaje się o tym doskonale wiedzieć Jurij Wynnyczuk (ur. 1952), ukraiński pisarz, filolog, dziennikarz i redaktor, który w swojej powieści Tango śmierci uzmysławia nam próżność starań wskrzeszenia tego, co odeszło, a zarazem sam, niejako na przekór własnym słowom, podejmuje się prób w tej materii, kreśląc przed nami panoramę Lwowa z okresu dwudziestolecia międzywojennego: (…) zaczynał go wabić ten dziwny świat, który przepadł bez wieści razem z zamieszkującymi go ludźmi, zapadł się w głębiny czasu jak Atlantyda, a kiedy wyłonił się znowu, wyglądał zupełnie inaczej, utraciwszy wszystkie te kolory, dźwięki i zapachy, które panowały tu kiedyś, nikt ich już nie odtworzy, choćby nie wiadomo jak się starał [1].
 

poniedziałek, 30 września 2024

"Córeczka" Tamara Duda - O początkach donbaskiego "separatyzmu"

Córeczka

Tamara Duda

Tytuł oryginału: За спиною
Tłumaczenie: Marcin Gaczkowski
Wydawnictwo: Kolegium Europy Wschodniej
Liczba stron: 320
Format: .epub

 
 
Wydarzenia znaczące z punktu widzenia wielkiej historii na ogół wiążą się z niemałymi zmianami. Pewna rzeczywistość wyczerpuje się i ustępuje pola kolejnej, przy czym pomiędzy starym, a nowym najczęściej występuje okres przejściowy, który jest o tyle specyficzny, iż wiąże się z mniejszym bądź większym dualizmem – to, co dotychczasowe, jeszcze nie całkiem odeszło, nie rozpłynęło się zupełnie, majaki konturów są ledwie dostrzegalne (lecz wciąż są), natomiast nowe nadal się klaruje, nie jest w pełni ukonstytuowane, wciąż się formuje. Wyjątkowości egzystencji w takim zawieszeniu pomiędzy jedną, a drugą realnością zaznaje protagonistka książki Córeczka, autorstwa Tamary Dudy (ur. 1976), ukraińskiej pisarki, dziennikarki, tłumaczki, w latach 2014 – 2016 wolontariuszki w strefie konfrontacji rosyjsko-ukraińskiej na wschodzie Ukrainy (Strefa ATO).