Wolna i niezawisła Ukraina jest jedynym prawdziwym gwarantem niepodległości Polski. Jeśli upadnie Ukraina, kwestią czasu będzie upadek Polski.

poniedziałek, 16 grudnia 2024

"Wyznania" Kanae Minato - W poszukiwaniu sprawiedliwej kary

Wyznania

Kanae Minato

Tytuł oryginału: Kokuhaku
Tłumaczenie: Patryk Skorupa
Wydawnictwo: Tajfuny
Liczba stron: 192
Format: .epub

 
 
Jako istoty ludzkie obdarzeni jesteśmy wysoce zindywidualizowaną maszynerią służącą do odbioru płynących z otoczenia bodźców. Nasze aparaty percepcyjne na bieżąco przetwarzają masę atakujących nas sygnałów, z których część ulega wzmocnieniu, inne zaś – wyciszeniu. Jedne traktowane są jako kluczowe, ważkie, newralgiczne, pozostałe obdarzane są mniejszą atencją, bądź postrzegane w kategoriach informacyjnego szumu. Z owej niepowtarzalności wynika różnorodność zapisu zachodzących wydarzeń, a to z kolei sprawia, że nagie fakty (mniej lub bardziej świadomie) otaczane są warstwami naszych uprzedzeń, przekonań czy domysłów – w rezultacie prawda okazuje się niczym innym jak kolorowym szkiełkiem, które błyszczy przeróżnymi barwami, w zależności od tego, pod jakim kątem pada na nie światło: W prawdziwym świecie też nic nie jest stałe. Nasze postrzeganie rzeczy zależy od nastawienia [1]. Przypomina nam o tym Kanae Minato (ur. 1973), japońska pisarka kryminałów i thrillerów, autorka powieści Wyznania.
 

poniedziałek, 9 grudnia 2024

"Sen Brunona" Iris Murdoch - Pomiędzy Erosem a Tanatosem

Sen Brunona

Iris Murdoch

Tytuł oryginału: Bruno's Dream
Tłumaczenie: Tomasz Lem
Wydawnictwo: Literackie
Seria: Proza pod Globusem 
Liczba stron: 318
Format: papier

 
Jakże nieprzeniknione potrafi być życie w swych skrajnościach. Lecz czy tej zagadkowości ubywa, kiedy człowiek powraca od skrajności do środka? Być może gdyby Bóg istniał, patrzyłby na stworzone przez siebie istoty z równym zdumieniem i też zadawałby sobie pytanie: co czują? [1]. Próbą przebicia się przez te warstwy tajemnicy otaczającej każdy ludzki byt jest niewątpliwie literatura, która stara się ukazać pracę myślową i uczuciową człowieczej maszynerii. Autorzy i autorki nierzadko dokonują wiwisekcji wykreowanych przez siebie postaci, dogłębnie analizując procesy prowadzące do podjęcia danych decyzji oraz reakcje zachodzące w odpowiedzi na konsekwencje dokonanych wyborów. Specjalistką w tego typu prozie jest Iris Murdoch, anglo-irlandzka pisarka i filozofka, autorka powieści Sen Brunona.
 

piątek, 6 grudnia 2024

"Szare pszczoły" Andrij Kurkow - O mieszkańcach wojny

Szare pszczoły

Andriej Kurkow

Tytuł oryginału: Серые пчелы
Tłumaczenie: Magdalena Hornung
Wydawnictwo: Noir sur Blanc
Liczba stron: 350
Format: .epub

 
 
Dom stał na wojnie, ale w wojnie nie brał udziału [1]. Lub raczej: nie chciałby brać udziału. Cóż jednak znaczy wola bądź sprzeciw jednostki w obliczu potężnej machiny, jaką jest zbrojny konflikt? Człowiek zredukowany zostaje wówczas do roli mało znaczącego trybiku, którego zresztą w każdej chwili można zastąpić. Dotychczasowy byt zostaje wymazany, okaleczony, bądź znacząco zdeformowany – to, co składało się na codzienność, niekiedy wręcz nużącą i schematyczną, w większości odchodzi w próżnię, pozostawiając po sobie smutne zgliszcza. Rzeczy ogólnodostępne, nad istnieniem których dotychczas niezbyt się zastanawialiśmy, stają się towarem deficytowym lub dobrem luksusowym. W takich drastycznie pogarszających się okolicznościach, większość decyduje się na migrację – widmo zagłady jest na tyle silne, że ludzie porzucają gromadzony przez całe życie dobytek i udają się w miejsce bezpieczniejsze, gdzie docierają jedynie echa wojennych działań. Tyle, że są osobnicy, którzy mimo, iż w powszedniość wkrada się ogromne zagrożenie, czyhające niemal na każdym kroku, postanawiają pozostać i przeczekać nawałnicę – co nimi kieruje, i jak wygląda ich egzystencja? Ciekawą wizję tego typu bytu w cieniu wojennego huraganu prezentuje Andriej Kurkow (ur. 1961), ukraiński pisarz i scenarzysta filmowy pochodzenia rosyjskiego, piszący w językach ukraińskim i rosyjskim, autor powieści Szare pszczoły.
 

poniedziałek, 25 listopada 2024

"Obudź się, Rosjo!" Żanna Niemcowa - Oblicza putinowskiej Rosji

Obudź się, Rosjo!

Żanna Niemcowa

Tytuł oryginału: Ich will Russland wachrutteln
Tłumaczenie: Ewa Spirydowicz
Wydawnictwo: Sonia Draga
Liczba stron: 192
Format: papier

 
 
Rozpoczęta 24 lutego 2022 roku pełnoskalowa rosyjska inwazja na Ukrainę dla wielu zachodnich geopolitycznych ekspertów i komentatorów była przykrą niespodzianką, bowiem w ich mniemaniu Władimir Putin zbytnio cenił sobie relacje z państwami europejskimi i USA, by ryzykować ich zerwanie poprzez jawne zaatakowanie kraju, na wschodzie którego rosyjskie wojska, pod przykrywką sił separatystycznych, obecne były już od 2014 roku. Niewypowiedziany konflikt ograniczający się do Donbasu (region Donieckiego Zagłębia Węglowego), według słów analityków, a wbrew postępowaniu Kremla, nie miał prawa eskalować, co okazało się jedynie myśleniem życzeniowym. Rosyjskie elity raz jeszcze udowodniły, że ich procesy decyzyjne biegną zupełnie odmiennymi torami niż zachodnie przewidywania – ale czy te działania faktycznie były takie zaskakujące? Czytając książki rosyjskich dysydentów trudno oprzeć się wrażeniu, że Zachód, dla własnej wygody, lecz i z racji rosyjskich wpływów, pozostawał głuchy i bierny na oczywiste fakty. Jeszcze jednym kamykiem, dorzuconym do ogródka zachodniej ignorancji jest wydana w 2016 roku książka Obudź się, Rosjo!, autorstwa Żanny Niemcowej (ur. 1984), rosyjskiej dziennikarki i aktywistki społecznej, prywatnie córki Borisa Niemcowa (1959 – 2015), rosyjskiego polityka, obrońcy praw człowieka i opozycjonisty, zamordowanego w 2015 roku przez reżim Putina (oficjalnie przez grupę Czeczenów dowodzonych przez Zaura Dadajewa, byłego oficera batalionu Siewier wojsk wewnętrznych MSW Rosji).
 

poniedziałek, 11 listopada 2024

"Food" Gertrude Stein - Ciężkostrawny eksperyment

Gertrude Stein

Food

Wydawnictwo: Penguin Books
Seria: Penguin Modern
Liczba stron: 64
Format: papier

 

 

 
 

Język to zorganizowany system komunikacji, na który składają się zasady gramatyczne oraz słownictwo. To podstawowe narzędzie, zarówno w formie mówionej jak i pisanej, za pomocą którego ludzie porozumiewają się ze sobą. Język, który nie jest zastygły, który nieustannie ewoluuje i dostosowuje się do nowych okoliczności i realiów, odzwierciedla zmieniającą się historię i kulturę jego użytkowników. Język to także kwintesencja ludzkiej wyobraźni, bowiem posiada zdolność do odwoływania się do obiektów, wydarzeń czy idei, które nie mają odniesienia w świecie rzeczywistym, które istnieją wyłącznie jako projekcja człowieczego umysłu. Język posiada na tyle niezwykłe właściwości, że nieustannie rodzi się pokusa, by się nim pobawić, by sprawdzić, gdzie są jego granice, po przekroczeniu których zatraca on swoją pierwotną funkcję – tę właśnie ścieżką zdaje się wędrować Gertrude Stein (1874 – 1946), amerykańska poetka, pisarka, feministka, autorka eksperymentalnego utworu Food, opublikowanego jako ósmy tom serii Penguin Modern wydawnictwa Penguin Classics.

piątek, 8 listopada 2024

"Dzika gęś" Ōgai Mori - W sieci powinności i oczekiwań

Dzika gęś

Ōgai Mori

Tytuł oryginału: Gan
Tłumaczenie: Izabela Plesiewicz-Świerczyńska
Wydawnictwo: Glowbook
Liczba stron: 182
Format: .epub

 
 
Egzystencja jednostki w niemal każdej ludzkiej gromadzie sprowadza się do sztuki kompromisu. Bytowanie w społeczności daje pewne przywileje, poczucie bezpieczeństwa, możliwość realizacji najbardziej podstawowych potrzeb, ale wiąże się zarówno z koniecznością przestrzegania jasno określonych praw i zasad, jak i z przymusem postępowania zgodnie z niepisanymi obyczajami i tradycjami. Próby wyłamania się z ciasnych myślowych schematów i działania wbrew powszechnie przyjętym normom, najczęściej prowadzą do ostracyzmu i wyrzucenia poza nawias grupy. Cóż jednak czynić, kiedy nasze życie sprowadza się niemal wyłącznie do nakazów i zakazów, zaś możność decydowania o własnym losie zdegradowana zostaje do zachcianek i kaprysów innych? O naturalnej reakcji obronnej w postaci buntu, który rodzi się w odpowiedzi na zniewolenie pisze Ōgai Mori (1862 – 1922), japoński lekarz, naukowiec w dziedzinie medycyny, chirurg wojskowy, historyk, tłumacz, autor powieści Dzika gęś.
 

środa, 6 listopada 2024

"The Pinch Runner Memorandum" Kenzaburō Ōe - O bohaterach drugiego planu

The Pinch Runner Memorandum

Kenzaburō Ōe

Tytuł oryginału: Pinchi rannā chōsho
Tłumaczenie: Michiko Niikuni Wilson, Michael K. Wilson
Wydawnictwo: Routledge
Liczba stron: 302
Format: .epub

 
 
Jako ludzkość jesteśmy istotami biologicznymi z pełnym bagażem implikacji wynikających z tego faktu. Jednym z nich jest podległość prawom ewolucji, która rzutuje na naszą człowieczą naturę, jakże niezmienną, przynajmniej jeśli spojrzeć na nią z ludzkiej perspektywy. Pokolenia mijają, a na poziomie usposobienia, charakteru czy moralności jesteśmy niemal tacy sami, jak nasi przodkowie – w dyskusji z drugą stroną często brakuje nam cierpliwości w wyjaśnianiu naszej racji, nierzadko uciekamy się do argumentów siłowych, kiedy widzimy, że nasz oponent postanawia pozostać na zajmowanym wcześniej stanowisku. Czy owa intelektualna dziecinność nie jest groźna, szczególnie w obliczu postępu technologicznego, który w przeciwieństwie do tego duchowego, wręcz galopuje? To nie przypadek, że wizje potencjalnej zagłady ludzkości katalizowane są przez coraz to doskonalsze i bardziej niezwykłe człowiecze wynalazki – ludzie inteligentni doskonale zdają sobie sprawę z tego, że niemal wszystko, co wymyślone i zbudowane przez człowieka, może posłużyć do zgładzenia bliźniego. A im coś jest bardziej złożone, tym trudniejsze do kontrolowania przed lekkomyślnym użyciem. Z tego względu, w szeroko rozumianej kulturze, nie brak ostrzeżeń, nawoływań do opamiętania się czy błagania o rozsądek – artyści starają się łagodzić polityczne i społeczne tarcia, choćby poprzez ukazanie tragicznych konsekwencji, jakie niosą ze sobą siłowe próby narzucenia innym swojej woli przy wsparciu różnych, zaawansowanych technologii. Do grona pisarzy, którzy regularnie przestrzegają przed nieostrożnym obchodzeniem się z potęgą bomby atomowej zalicza się zmarły w ubiegłym roku Kenzaburō Ōe (1935 – 2023), japoński laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, prozaik i eseista, aktywista ruchu antynuklearnego, autor powieści The Pinch Runner Memorandum.
 

środa, 30 października 2024

"O kocie, który ratował książki" Sōsuke Natsukawa - Przypowiastka o sile empatii

O kocie, który ratował książki

Sōsuke Natsukawa

Tytuł oryginału: Hon o mamorō to suru neko no hanashi
Tłumaczenie: Anna Zalewska
Wydawnictwo: Znak Koncept
Liczba stron: 272
Format: papier

 
 
Śmierć bliskiej osoby, z którą było się związanym silną, emocjonalną więzią, to traumatyczne i niełatwe do przetrawienia doświadczenie. Ulotność człowieczego żywota objawia się wtedy w pełnej krasie, uzmysławiając naszą bezsilność i małość wobec praw, wedle których toczy się zarówno nasz żywot, jak i zgodnie z którymi funkcjonuje świat. Z tego typu nieodwracalnymi stratami trudno sobie poradzić, szczególnie, gdy czoła tam niełatwym przeżyciom próbuje się stawić samodzielnie. Od czego są jednak przyjaciele i książki? Zdaje się pytać Sōsuke Natsukawa (ur. 1978), japoński lekarz i powieściopisarz, autor powieści O kocie, który ratował książki.
 

piątek, 18 października 2024

"Jimi Hendrix we Lwowie" Andriej Kurkow - O postradzieckich hipisach, kagebistach i znachorach

Jimi Hendrix we Lwowie

Andriej Kurkow

Tytuł oryginału: Львовская гастроль Джими Хендрикса
Tłumaczenie: Magdalena Hornung
Wydawnictwo: Noir sur Blanc
Liczba stron: 372
Format: .epub

 
 
Pędząc przez życie, siłą rzeczy koncentrujemy się na jego najbardziej rzucających się w oczy aspektach. Brak czasu, spowodowany pogonią za wszelakiej maści celami, jakie przed sobą stawiamy, nie pozwala na to, by przystanąć, złapać oddech i uważnie rozejrzeć się wokół siebie. Ale jeśli już uda się nam na chwilę zatrzymać i baczniej przyjrzeć się otaczającej nas rzeczywistości, może ukazać się, że oczom naszym ukaże się niezwykłość, tj. coś, co wymyka się zdrowemu rozsądkowi, co trudno wyjaśnić za pomocą powszechnie przyjętej logiki. W takiej sytuacji możemy wzruszyć ramionami, udać, że niczego właściwie nie dostrzegliśmy i wrócić do naszej rozpędzonej egzystencji, wmawiając sobie, że zmęczenie zmąciło nam zmysły lub też odważnie skonfrontować się z tym, co obce i niezrozumiałe. Tę drugą opcję wybierają bohaterowie powieści Jimi Hendrix we Lwowie pióra ukraińskiego pisarza Andrieja Kurkowa.
 

poniedziałek, 7 października 2024

"Tango śmierci" Jurij Wynnyczuk - Pocztówka z polskiego Lwowa

Tango śmierci

Jurij Wynnyczuk

Tytuł oryginału: Танґо смерті
Tłumaczenie: Bohdan Zadura
Wydawnictwo: Kolegium Europy Wschodniej
Liczba stron: 377
Format: .epub

 
 
Jak słusznie zauważył Heraklit z Efezu, Παντα ρει και ουδεν μενει, tzn. Wszystko płynie i nic nie pozostaje takie samo. Na skutek niszczycielskiej działalności czasu, w odpowiedzi na różnorakie bodźce, w miarę kolejnych cyklów śmierci i narodzin, zmieniamy się nie tylko my, ale i otoczenie, w jakim trwamy. Z tego względu restaurowanie zdarzeń minionych jest nie lada wyzywaniem, ba, nierzadko bywa ono karkołomnym przedsięwzięciem. Zdaje się o tym doskonale wiedzieć Jurij Wynnyczuk (ur. 1952), ukraiński pisarz, filolog, dziennikarz i redaktor, który w swojej powieści Tango śmierci uzmysławia nam próżność starań wskrzeszenia tego, co odeszło, a zarazem sam, niejako na przekór własnym słowom, podejmuje się prób w tej materii, kreśląc przed nami panoramę Lwowa z okresu dwudziestolecia międzywojennego: (…) zaczynał go wabić ten dziwny świat, który przepadł bez wieści razem z zamieszkującymi go ludźmi, zapadł się w głębiny czasu jak Atlantyda, a kiedy wyłonił się znowu, wyglądał zupełnie inaczej, utraciwszy wszystkie te kolory, dźwięki i zapachy, które panowały tu kiedyś, nikt ich już nie odtworzy, choćby nie wiadomo jak się starał [1].
 

poniedziałek, 30 września 2024

"Córeczka" Tamara Duda - O początkach donbaskiego "separatyzmu"

Córeczka

Tamara Duda

Tytuł oryginału: За спиною
Tłumaczenie: Marcin Gaczkowski
Wydawnictwo: Kolegium Europy Wschodniej
Liczba stron: 320
Format: .epub

 
 
Wydarzenia znaczące z punktu widzenia wielkiej historii na ogół wiążą się z niemałymi zmianami. Pewna rzeczywistość wyczerpuje się i ustępuje pola kolejnej, przy czym pomiędzy starym, a nowym najczęściej występuje okres przejściowy, który jest o tyle specyficzny, iż wiąże się z mniejszym bądź większym dualizmem – to, co dotychczasowe, jeszcze nie całkiem odeszło, nie rozpłynęło się zupełnie, majaki konturów są ledwie dostrzegalne (lecz wciąż są), natomiast nowe nadal się klaruje, nie jest w pełni ukonstytuowane, wciąż się formuje. Wyjątkowości egzystencji w takim zawieszeniu pomiędzy jedną, a drugą realnością zaznaje protagonistka książki Córeczka, autorstwa Tamary Dudy (ur. 1976), ukraińskiej pisarki, dziennikarki, tłumaczki, w latach 2014 – 2016 wolontariuszki w strefie konfrontacji rosyjsko-ukraińskiej na wschodzie Ukrainy (Strefa ATO).
 

środa, 25 września 2024

"Za plecami" Haśka Szyjan - Zbuntowana Penelopa

Za plecami

Haśka Szyjan

Tytuł oryginału: За спиною
Tłumaczenie: Michał Petryk
Wydawnictwo: Czarne
Liczba stron: 333
Format: .epub

 
 
Szafowanie własnym życiem w imię wyższej idei to ten rodzaj poświęcenia, którego trudno wymagać od innych. Są jednak okoliczności, które w pewnej mierze usprawiedliwiają owe nawoływania do składania ofiar z rzeczy najcenniejszych. Do takich wyjątkowych sytuacji zalicza się wojna obronna – walka o ojczyznę, zwłaszcza gdy napastnik jest zdeterminowany, by w pełni ją unicestwić, a jej mieszkańców, po stosownej selekcji (polegającej na wyeliminowaniu osobników i osobniczek nierokujących szans asymilacji), przemienić w jeszcze jedną podległą nację, wchodzącą w skład ogromnego imperium, to warunek konieczny przetrwania danego narodu. Tyle, że koncepcja patriotyzmu, rozumianego jako gotowość do chwycenia za broń, by chronić własny kraj, to dla wielu współczesnych ludzi, wychowanych w realiach globalnej wioski, jest równie przerażająca, przestarzała, jak i niezrozumiała. Przypomina nam o tym Haśka Szyjan (ur. 1980), ukraińska pisarka, poetka i tłumaczka, autorka powieści Za plecami.
 

piątek, 13 września 2024

"W oczach Zachodu" Joseph Conrad - Jeszcze jedno studium rosyjskiej duszy

W oczach Zachodu

Joseph Conrad

Tytuł oryginału: Under Western Eyes
Tłumaczenie: H. J. Pazderska
Wydawnictwo: Saga Egmont
Liczba stron: 297
Format: .epub

 
 
Człowiek o sobie samym dowiaduje się najwięcej w sytuacjach skrajnych, ekstremalnych, nietypowych. Wyrzuceni z kolein rutyny, przekraczając granice codzienności, opuszczając utarte i poznane szlaki, przekonujemy się, jak wygląda nasza reakcja na bodźce równie intensywne, co niezwykłe. W takich to okolicznościach najczęściej uświadamiamy sobie, jak wiele w naszym życiu zależy od ślepego trafu, który lubi stwarzać warunki na tyle specyficzne, że w niemałym stopniu wpływają one na paletę podejmowanych przez nas decyzji. Przypomina nam o tym Joseph Conrad znany też jako Józef Korzeniowski (1857 – 1924), angielski pisarz polskiego pochodzenia, autor powieści W oczach Zachodu.
 

sobota, 7 września 2024

"Heaven" Mieko Kawakami - O szkolnej przemocy

Heaven

Mieko Kawakami

Tytuł oryginału: Hevun
Tłumaczenie: Anna Horikoshi
Wydawnictwo: Mova
Liczba stron: 143
Format: .epub

 
 
Jak świat światem, inność traktowana jest jako zagrożenie, z którym staramy się sobie radzić na różne sposoby, spośród których nie brak tych najbardziej drastycznych, tj. naznaczonych agresją, słowną czy też werbalną. Kpina i przemoc stanowią oręż (rzadko tarczę, częściej miecz), za sprawą którego walczymy osobnikami i osobniczkami nie mieszczącymi się w wąskich spektrach naszych oczekiwań. Jak wyniszczające i toksyczne może być takie tępienie obcości, przekonuje nas japońska pisarka Mieko Kawakami (ur. 1976) w swojej powieści Heaven.
 

piątek, 30 sierpnia 2024

"Kroniki dziwnych bestii" Yan Ge - Bestiariusz ludzkich niegodziwości

Kroniki dziwnych bestii

Yan Ge

Tytuł oryginału: Yì shòu zhì
Tłumaczenie: Joanna Karmasz
Wydawnictwo: Tajfuny
Liczba stron: 272
Format: papier

 
 
Jakże trudno pogodzić się ze świadomością, że zwykli ludzie, niczym się od nas nie różniący, prowadzący zbliżoną do nas egzystencję, naznaczoną chwilami smutki i radości, w (nie)sprzyjających okolicznościach mogą zamienić się w oprawców, bezwzględnie krzywdzących czy zgładzających innych – zdecydowanie łatwiej jest przyjąć do wiadomości, że za wszelakiej maści zło odpowiedzialne są najróżniejsze monstra, o szkaradnym wyglądzie i bezdusznym zachowaniu. Wyrazem tej podświadomej chęci antropomorfizacji najgorszych ludzkich przywar i oddzielenia ich od człowieka, są szeroko rozpowszechnione portrety bestii, występujące w wielu mitach, podaniach czy przypowieściach. W niemal każdej kulturze odnaleźć możemy wyobrażenia kreatur, będących kwintesencją podłości i okrucieństwa. Cóż jednak, gdy bliżej przyjrzymy się owym stworom? Czy przy lepszym poznaniu nadal będą one wzbudzać strach, niechęć czy obrzydzenie? Przekonajmy się, sięgając po Kroniki dziwnych bestii autorstwa urodzonej w 1984 r. chińskiej pisarki Dai Yuexing, znanej lepiej pod literackim pseudonimem Yan Ge.
 

poniedziałek, 19 sierpnia 2024

"Beautiful Star" Yukio Mishima - Kosmiczny pojedynek o światowy pokój

Beautiful Star

Yukio Mishima

Tytuł oryginału: Utsukushii Hoshi
Tłumaczenie: Stephen Dodd
Wydawnictwo: Penguin Books
Seria: Penguin Modern Classics
Liczba stron: 288
Format: papier

 
Lata 60-te XX wieku naznaczone są zimnowojenną rywalizacją pomiędzy atomowymi mocarstwami, odbywającą się m.in. na militarnej płaszczyźnie. Prężeniu muskułów, traktowanemu jako integralny element polityki odstraszania, mającemu na celu zniechęcenie do pojęcia potencjalnej konfrontacji, towarzyszy intensywny wyścig zbrojeń, którego finał bardzo łatwo może wymknąć się spod kontroli, którejkolwiek ze stron. To właśnie w roku 1961 zdetonowany zostaje najpotężniejszy jak do tej pory ładunek termojądrowy, jakim jest AN602, czyli tzw. Car-bomba o mocy ok. 58 megaton. Echa tej eksplozji słychać także w literaturze z tego okresu, która naznaczona jest niepokojem i lękiem o kondycję ludzkości, znajdującej się na krawędzi wyginięcia. Postęp technologiczny, obdarzający nasz człowieczy rodzaj niebotycznymi narzędziami zagłady, galopuje zbyt szybko – nie nadążające za nim moralność i wyobraźnia nie pozwalają w pełni uzmysłowić sobie konsekwencji choćby przypadkowego naciśnięcia guzika, który doprowadzi do termojądrowej eskalacji. Troska o ten stan trwania o włos od apokalipsy widoczna jest choćby w opublikowanej 20 października 1962 roku książce pt. Beautiful Star autorstwa japońskiego literata Yukio Mishimy (co ciekawe data wydania dzieła niemal idealnie zbiega się z kryzysem kubańskim, który między 16 a 28 października 1962 roku wybucha na Kubie, na skutek tajnego rozmieszczenia przez ZSRR na Kubie pocisków balistycznych średniego zasięgu, bezpośrednio zagrażającym terytorium Stanów Zjednoczonych).
 

środa, 14 sierpnia 2024

"Mishima. Życie" John Nathan - Historia autodestrukcji

Mishima. Życie

John Nathan

Tytuł oryginału: Mishima. A biography
Tłumaczenie: Maciej Froński
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
Liczba stron: 416
Format: papier

 
 
Ludzka jednostka to istota o ogromnych pokładach obcości i tajemnicy. W niemal każdym człowieku rozpościera się, mniejsza bądź większa, przestrzeń pozostająca poza zdolnością zrozumienia przez innych – niepowtarzalny sposób przetwarzania płynących z otoczenia bodźców, w połączeniu z odebranym wychowaniem oraz środowiskiem, w jakim przyszło nam dorastać i egzystować, naznacza nasze istnienie paletą wyjątkowych doświadczeń, decydujących o naszej indywidualności i niepowtarzalności. Zdarza się jednak, że dany człowiek staje się przedmiotem (a może i podmiotem?) naszego zainteresowania – pragniemy wytłumaczyć sobie jego działania i postępowanie, by temu, co z naszej perspektywy nieracjonalne, nadać sens. W przypadku pisarzy czy pisarek, sama znajomość twórczości z reguły nie wystarcza – często pojawia się pokusa, by zajrzeć też za literackie kulisy i przyjrzeć się, jak wygląda codzienny byt. Tak było właśnie w moim przypadku, kiedy sięgnąłem po biografię Yukio Mishimy (1925 – 1970), japońskiego prozaika, poety, eseisty oraz dramaturga (tworzącego sztuki dla tradycyjnych japońskich teatrów i kabuki), wieloletniego kandydata literackiej Nagrody Nobla. Wybór okazał się bardzo trafny, bowiem książka Mishima. Życie pióra Johna Nathana (ur. 1940) to zaiste frapująca lektura.
 

środa, 7 sierpnia 2024

"Kameliowy Sklep Papierniczy" Ito Ogawa - W krainie znaków

Kameliowy Sklep Papierniczy

Ito Ogawa

Tytuł oryginału: Tsubaki Bunguten
Tłumaczenie: Alicja Kanieckai
Wydawnictwo: Tajfuny
Liczba stron: 248
Format: papier

 
 
W życiu każdej osoby mogą przytrafić się momenty egzystencjalnego mroku, poczucia pustki czy jałowości istnienia. Piętrzące się przed nami przeszkody zdają się być wówczas nie do pokonania, błędne wybory mieć nieodwracalne konsekwencje, zaś wszelkie niepowodzenia urastają do rangi ogromnych rozmiarów klęsk. Naturalną rzeczą w takich wypadkach jest szukanie pocieszenia czy ukojenia – pragniemy znaleźć coś, co przywróci nam wiarę zarówno w siebie, jak i w innych, coś, co przypomni nam o blaskach człowieczego żywota. Jedną z metod takiego uczuciowego wytchnienia jest sięgnięcie po odpowiednią literaturę. Do tego typu grona książek podtrzymujących na duchu z pewnością zaliczyć można powieść Kameliowy Sklep Papierniczy pióra Ito Ogawy (ur. 1973), japońskiej pisarki i eseistki.