Paweł Wakuła „Pan Pasek i skarby ziemi rawskiej” - perełka wiedzy, dysonanse wychowawcze

Pan Pasek i skarby ziemi rawskiej
Paweł Wakuła
ilustracje: Małgorzata Flis
kategoria wiekowa 7+
Wydawnictwo Literatura 2022
hardcover
96 stron
ISBN: 978-83-8208-114-5

Lekturą Dyskusyjnego Klubu Książki w Rawie Mazowieckiej przewidzianą na marzec 2023 była… książka dla dzieci „Pan Pasek i skarby ziemi rawskiej” Pawła Wakuły, współczesnego rysownika-humorysty, pisarza i miłośnika historii. Głównym bohaterem książeczki jest Piotrek, bardzo młody łodzianin, zesłany na wakacje do nudnej Rawy Mazowieckiej. Okazuje się, że jednak nie aż tak beznadziejnej, oczym się przekonuje od momentu spotkania z Panem Paskiem.

Dziełko mające za cel zainteresowanie młodego pokolenia historią, w szczególności historią Rawy Mazowieckiej i okolic, tę rolę wypełnia celująco; zawiera ciekawostki nieznane nawet większości dorosłych autochtonów. Konstrukcja fabuły książeczki składa się z dwóch warstw – dzisiejszej, niejako rzeczywistej, mimo obecności Pana Paska, oraz baśniowej. Choć w klubie aż 5 głosów padło na to, że książka jest super (nie podobała się – 0 głosów, była OK – mój, podobała się – dwa głosy, bardzo się podobała – 0 głosów), jednak powszechna była krytyka sposobu połączenia owych wspomnianych dwóch warstw o odmiennej atmosferze, sposobie narracji i realiach. Krytyczne odczucia wahały się od niezręczności do wyraźnego dysonansu – po prostu nie wyszło to najlepiej. Jak się dowiadujemy, książka spodobała się dzieciom, co wyraźnie podbiło część ocen w klubie, jednak w moim odczuciu nie jest to żaden argument na tak. Dzieciom może podobać się nawet zabijanie ludzi, jeśli się to odpowiednio przedstawi – pytanie, czy to argument, by tak robić. W legendach rozumiem wszystko, to inna konwencja, choć i tu dobre bajki pokazują okrucieństwo i zło tylko po to, by je napiętnować, ale dla mnie umieszczenie w realistycznej warstwie dziełka przeznaczonego dla dzieci od lat siedmiu scenki, w której główny bohater, dzieciak, robi sobie zabawę w trakcie której używa ludzkiej głowy jako piłki -Sorry!!! - ktoś przed wydaniem książki powinien zwrócić autorowi uwagę że, delikatnie mówiąc, trochę przegiął. Zresztą – w ogóle w książce brakuje kardynalnej cechy dobrej baśni czy bajki, czyli morału.

Można powiedzieć, że jako zachęta do zainteresowania się historią, zwłaszcza lokalną, dzieło się broni bardzo dobrze, choć i tutaj wielce się może zawieść każdy, kto poczyta o dworze w Bujałach i się do niego uda, ale jako lektura adresowana do najmłodszych dzieci – nie do końca polecam. Choć dzieciom się spodoba, to jak im potem wytłumaczyć, gdy w TV zobaczą obrazki z jakiejś wojny, że pozowanie do zdjęć i zabawy z odciętymi głowami to nie jest wcale nic śmiesznego? To najbardziej dyskusyjny moment Pana Paska jako lektury dla najmłodszych, choć nie jedyny. Kilka innych niezręczności też się znajdzie, a z drugiej strony świetny motyw z wydrą aż prosi się o lepsze wyeksponowanie – nie do końca wybrzmiał, choć i tak jest niewątpliwym atutem.

Reasumując – walory poznawcze niezaprzeczalne, ale co do wydźwięku moralnego, etycznego i wychowawczego, moim zdaniem, o ile twórca literatury dla dorosłych może pisać wszystko, najwyżej zostanie zjechany i nie z najdzie czytelników, o tyle pisarz celujący w najmłodszych odbiorców powinien się dziesięć razy zastanowić co pisze i w jaki sposób. Czytelnik u progu rozwoju osobowości powinien być traktowany z wielką uwagą i delikatnością, zwłaszcza w sprawach moralności i etyki. Wiedzę można uzupełnić zawsze, naprostowanie zwichniętych poglądów na dobro i zło jest dużo trudniejsze.

Wasz Andrew

P. S. Ukraina wciąż walczy nie tylko o swoją wolność, a my, choćby w pewnym stopniu, możemy pomóc jej obrońcom i obrończyniom, w tym także naszym chłopakom na wojnie. Każde wsparcie i każda wpłata się liczy! Można wspierać na różne sposoby, ale trzeba coś robić. Tutaj zrzutka na naszych medyków pola walki działających na froncie https://zrzutka.pl/nc3hm5