Co jest na topie w fizyce i filozofii?

Jim Baggott

Przestrzeń kwantowa

Pętlowa grawitacja kwantowa i poszukiwanie struktury przestrzeni, czasu i Wszechświata

QUANTUM SPACE

Loop Quantum Gravity and the Search for the Structure of Space, Time, and the Universe

tłumaczenie: Bogumił Bieniok i Ewa L. Łokas

Prószyński i S-ka 2020
492 strony

ISBN 9788381692656

Utarło się wśród humanistów, że wykształcony człowiek powinien przeczytać to i tamto, znać tego autora i tamtego, ale te wypowiedzi niemal zawsze mieszczą się w kręgu beletrystyki lub historii nauki, na przykład filozofii. Czyż takie stanowisko nie jest świadectwem pewnego rodzaju upadku „humanistów”? O ile wymagają oni od umysłów ścisłych, by poznały w toku edukacji dość obszerną wiedzę z zakresu nauk humanistycznych, to sami nie mają nic przeciwko temu, by ich znajomość z na przykład matematyki kończyła się w okolicach tabliczki mnożenia. Ile jednak warte są filozoficzne rozważania prowadzone przez osoby, które nie mają najmniejszego pojęcia o tym, jak wygląda świat (wszechświat), prawa rządzące społeczeństwami (nie tylko ludzkimi) czy jak działają nasze mózgi? Ile warte są rozważania etyczne czy studia psychologiczne postaci, jeśli tworzą je osoby tylko powielające te same od wieków komunały, gdyż nie mają pojęcia o najnowszych osiągnięciach nauki w odpowiednich dziedzinach? Nie mają pojęcia, gdyż obecnie nauki ścisłe szturmem wkraczają na pola dotąd zarezerwowane dla humanistycznych dylematów i nieweryfikowalnych teorii, a przecież ich odrzucają takie słowa jak matematyka. Skoro inteligentny inżynier, fizyk czy matematyk nie tylko poznaje aktualne trendy w swoich dziedzinach, nie tylko stara się być na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami nauk podstawowych, gdyż wciąż jest głodny wiedzy, ale i nie stroni od literatury pięknej, to może także inteligentny humanista nie powinien stronić od poznania najnowszych osiągnięć nauk ścisłych? Oczywiście nie ma szans ani sensu, by usiłował posiąść znajomość aparatu matematycznego potrzebnego do wgryzienia się w opracowania naukowe, ale od czego jest literatura popularnonaukowa? Niestety, wydaje mi się, że napisać dobrą książkę o najnowszych osiągnięciach nauki zrozumiałą dla każdego nie jest łatwiej, niż napisać wielkie dzieło czy bestseller literatury pięknej. Nie wiem czy Jim Baggott zdołał dokonać tej trudnej sztuki, jaką jest pisanie o naukach ścisłych w sposób wciągający i  zrozumiały, ale ze względu na fascynującą i aktualną tematykę, jaką porusza, chyba warto się tą publikacją zainteresować. Mam wrażenie, iż to może być ciekawa, wartościowa lektura dla każdego ukazująca jeden z najbardziej obiecujących kierunków w dzisiejszej nauce. Poniżej notka wydawcy.

"Przestrzeń kwantowa" jest jedną z pierwszych w świecie książek opisujących kwantową teorię grawitacji. Twórcy nowej teorii - podobnie jak twórcy teorii strun - stawiają sobie za cel rozwiązanie najważniejszego problemu współczesnej fizyki: pogodzenie ogólnej teorii względności z mechaniką kwantową. Pętlowa grawitacja kwantowa wydaje się obecnie lepszą kandydatką, ponieważ w teorii strun występują problemy, które sprawiają wrażenie przeszkód nie do pokonania.

W swojej najnowszej książce Jim Baggott relacjonuje fascynującą historię badań nad pętlową grawitacją kwantową, opisując pionierskie prace dwóch najważniejszych twórców tej teorii, Lee Smolina i Carla Rovellego.