"Wczorajsza mgła" Leonardo Padura Fuentes - Błąkając się we mgle przeszłości

Leonardo Padura Fuentes

Wczorajsza mgła

Tytuł oryginału: La neblina del ayer

Tłumaczenie: Adam Elbanowski

Wydawnictwo: Noir sur Blanc

Liczba stron: 320

Format: papier

 

 

 

Jezioro pamięci zachwyca swoim błękitem. Niemal nieruchoma tafla, kołysana delikatnymi falami, hipnotyzuje pięknym odbiciem nieba, po którym leniwie przepływają kłębiaste chmury. Lecz cóż to?! Ktoś dał nura do wody, schodzi coraz niżej i niżej, i zawzięcie zaczyna przekopywać dno. Jezioro staje się mętne, wzniesiony muł zaburza widoczność, wszystko kotłuje, a na powierzchnię wypływają rzeczy oślizgłe, pełne szlamu, przegniłe, straszliwe! Ach, zgubna ciekawości, och, przeklęta dociekliwości! Na cóż wam to? Zakłócacie spokój tych, którzy już odeszli. Niszczycie pocieszającą ułudę, w której bezpiecznie trwają żywi! Grzebanie w przeszłości to proszenie się o kłopoty, o czym zresztą przypominam nam Leonardo Padura Fuentes (1955), kubański pisarz i dziennikarz, autor powieści Wczorajsza mgła.

"Fikcje" Jorge Luis Borges - W labiryntach człowieczej wyobraźni

Fikcje

Jorge Luis Borges

Tytuł oryginału: Ficciones

Tłumaczenie: Kalina Wojciechowska, Kazimierz Piekarec, Andrzej Sobol-Jurczykowski, Stanisław Zembrzuski

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Liczba stron: 151

Seria: Proza Współczesna

Format: papier

 

Łacińskie słowo fictio, od którego pochodzi termin fikcja, obfituje w znaczenia, bowiem można tłumaczyć je jako tworzenie, kształtowanie, ale i zmyślenie. Za fikcję uznajemy coś wymyślonego, coś, egzystującego wyłącznie pozornie lub formalnie. Fikcją jest również obraz świata przedstawionego w dziele literackim, jak i konstrukcja myślowa, nie posiadająca odpowiedników w realnym świecie. Mimo, iż fikcja nie istnieje w otaczającej nas rzeczywistości, to bardzo często się do niej odnosi, inspiruje się nią bądź dyfunduje do niej przez membrany człowieczych umysłów. Ślady takiego przenikania tego, co jest projekcją wyobraźni, do tego, co uznajemy za prawdziwe i namacalne, ciekawie śledzi Jorge Luis Borges (1899 – 1986), argentyński pisarz, poeta i eseista, autor zbioru o wymownym tytule Fikcje.

 

"Wszyscy zakochani nocą" Mieko Kawakami - O prawie do odmienności

Mieko Kawakami

Wszyscy zakochani nocą

Tytuł oryginału: Subete mayonaka no koibitotachi

Tłumaczenie: Anna Horikoshi

Wydawnictwo: Mova

Liczba stron: 175

Format: epub

 

 

 

Funkcjonowanie w ludzkiej gromadzie to nieustanna sztuka kompromisów. Egzystując na łonie cywilizacji człowiek zmuszony jest do przestrzegania wielu zestawów reguł, praw czy konwenansów, co niejednokrotnie wiąże się z koniecznością wyciszania pewnych zachowań, a wzmacniania innych. Jednym ludziom ta gra przychodzi z łatwością, bez większego wysiłku, ale nie brak i takich, dla których istnienie pośród innych jest nie lada wyzwaniem. O tym, jak wygląda codzienność osobnika aspołecznego, możemy przekonać się, sięgając po powieść Wszyscy zakochani nocą, autorstwa japońskiej pisarki Mieko Kawakami.

"Golgota" Czingiz Ajtmatow - Ecce homo

Golgota

Czingiz Ajtmatow

Tytuł oryginału: Плаха

Tłumaczenie: Alicja Wołodźko-Butkiewicz

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Liczba stron: 326

Seria: Współczesna Proza Światowa

Format: papier

 

Zgodnie z żydowską tradycją, Adam, pierwszy człowiek, praojciec rodzaju ludzkiego, został pochowany na jednym ze wzgórz w pobliżu Jerozolimy (gdzie został wcześniej stworzony) – tam spoczywa jego czaszka, stąd hebrajska nazwa miejsca to גולגולת (Gulgoleth), co tłumaczy się jako Miejsce Czaszki. W czasach, kiedy Jerozolima była częścią Prowincji Judea w Cesarstwie Rzymskim, na Golgocie dokonywano egzekucji skazańców – najgłośniejszą ofiarą Golgoty jest Jezus Chrystus, który po pokonaniu morderczej, z racji dźwiganego ciężaru, trasy, został ukrzyżowany. W tradycji chrześcijańskiej Golgota jest więc symbolem ogromnego cierpienia oraz poświęcenia, ale i równie wielkiej krzywdy, jaką człowiek, z racji nienawiści, głupoty czy zaślepienia, potrafi wyrządzić swojemu bliźniemu. O gargantuicznych wręcz rozmiarach krzywd, których autorem są ludzie przypomina nam Czingiz Ajtmatow (1928 – 2008), kirgiski pisarz tworzący głównie w języku rosyjskim, dramaturg i scenarzysta filmowy, autor powieści, nomen omen, Golgota.

 

"Biały statek" Czingiz Ajtmatow - Na pastwie dorosłości

Biały statek

Czingiz Ajtmatow

Tytuł oryginału: Белый пароход

Tłumaczenie: Marta Okołów-Podhorska

Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Liczba stron: 125

Seria: Proza Współczesna

Format: papier

 

Sposób postrzegania świata przez dzieci jest w niemałym stopniu zdeterminowany przez wychowujących je dorosłych. To opiekunowie uczą podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania złożonej rzeczywistości, tłumaczą metody meandrowania w strumieniach sygnałów wysyłanych przez otoczenie, wreszcie objaśniają kardynalne zasady moralnego postępowania. Wychowanie dziecka jest więc zajęciem niesłychanie odpowiedzialnym, a przez to trudnym – to także proces niesłychanie wrażliwy, bowiem jego zachwianie w newralgicznym momencie może doprowadzić do nieodwracalnej katastrofy, o czym przypomina nam Czingiz Ajtmatow (1928 – 2008), kirgiski pisarz tworzący głównie w języku rosyjskim, dramaturg i scenarzysta filmowy, autor powieści Biały statek.

 

"Goodbye i wybrane opowiadania" Osamu Dazai - O trudach życia na krawędzi

Goodbye i wybrane opowiadania

Osamu Dazai

Tytuł oryginału: Guddo Bai

Tłumaczenie: Dariusz Latoś

Wydawnictwo: Akademickie Dialog

Liczba stron: 202

Seria: Skarby Orientu

Format: .epub

 

Nawet gdy życie jawi się jako nieustanna tortura, jako cykl powtarzających się pasm klęsk i niepowodzeń, jako niekończące się upokorzenie, to w wielu przypadkach to, co wydaje się być jedynym racjonalnym wyjściem – samobójstwo – jest krokiem bardzo trudnym do wykonania. Malutka, ledwie tląca się iskierka woli trwania nie pozwala na podjęcie ostatecznej akcji, która unicestwiłaby nie tylko poczucie beznadziei, ból i cierpienie, ale także byt. Tyle, że taka wegetacja na krawędzi psychicznej wytrzymałości to doświadczenie równie trudne, co bolesne, o czym przekonamy się sięgając książkę Goodbye i wybrane opowiadania autorstwa Osamu Dazaia (właśc. Shūjiego Tsushimy), japońskiego prozaika (1909 – 1948), którego dorobek do dzisiaj w Kraju Kwitnącej Wiśni cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem.

 

"Błogie odwroty" Yanick Lahens - Blaski i cienie karaibskiej wyspy

Błogie odwroty

Yanick Lahens

Tytuł oryginału: Douces déroutes

Tłumaczenie: Jacek Giszczak

Wydawnictwo: Karakter

Liczba stron: 158

Seria: Literacka Karakteru

Format: .epub

 

Haiti to kraj nieustannie dotykany katastrofami naturalnymi – trzęsienia ziemi przeplatają się tu z huraganami, powodziami oraz długotrwałymi suszami. Żywiołowym klęskom, niemal od zarania, tj. od momentu proklamowania Republiki Haiti dnia 1 stycznia 1804 roku, towarzyszą polityczne niepokoje i tarcia, za sprawą których sytuacja polityczna jest równie dynamiczna, co niestabilna. Walki wewnętrzne (1806), konflikty rasowe między mulatami a czarnoskórymi, zbrojna interwencja USA i okupacja (1915 – 1934), władza dyktatorska klanu Duvalierów (1957 – 1986), rządy junty wojskowej (1991 – 1994) i wiele innych, pomniejszych sporów i niepokojów, sprawiają, że historia Haiti to pasmo nieszczęść i porażek. Ten tragizm rodzi pokusę, by pisząc o Haiti epatować niedolą tamtejszych mieszkańców, tyle, że rola dobrej literatury jest zupełnie inna – wartościowa proza uczy empatii, pokazując jak wyglądają realia odmienne od naszych, przybliżając złożone i różnorakie odsłony danej rzeczywistości, nie koncentrując się wyłącznie na tym, co szokujące i wywołujące gwałtowne emocje, ale pochylając się także nad pozornie szarą codziennością. Tak właśnie prezentuje się powieść Błogie odwroty autorstwa Yanick Lahens (1953), haitańskiej pisarki, wykładowczyni, felietonistki oraz działaczki społecznej.

 

"Kształt ruin" Juan Gabriel Vásquez - Intelektualna szarada z krwawą historią Kolubmii w tle

Kształt ruin

Juan Gabriel Vásquez

Tytuł oryginału: La forma de las ruinas

Tłumaczenie: Katarzyna Okrasko

Wydawnictwo: Czarna Owca

Liczba stron: 428

Format: .epub

 

 

Kiedy w krótkim odstępie czasu, w naszym życiu wydarzy się więcej niż kilka przypadków, w umyśle zakiełkować może podejrzenie, że człowieczy byt jest w pewnym stopniu zdeterminowany i to nie jedynie przez kapryśną fortunę. Pojawiają się pytania czy też wątpliwości: czy nasza egzystencja nie jest wypadkową działania bliżej nieokreślonych sił zewnętrznych? Czy nasza osoba nie jest marnym pionkiem na szachownicy wielkiego, trudnego do ogarnięcia osobie niewtajemniczonej planu? Czy możliwe, by losami całego globu kierowała wąska grupa wszechwładnych person, pozbawionych skrupułów i moralności, dążących jedynie do otrzymania statusu quo? Przeświadczenie o potężnych władcach świata jawi się jako kusząca hipoteza, bowiem pozwala wytłumaczyć nasze niepowodzenia czy brak sukcesu na wielu polach (jednostki wybitne się tłamsi, by nie zyskały szerszego oglądu sytuacji, co pozwoliłoby na odkrycie i zrozumienie całej misternej układanki, czyż nie?), ale jeśli w swoim butnym uporze zdecydujemy się pójść krok dalej i udowodnić, że nasze przekonanie, nie jest czczym wymysłem, to czy racja w powyższej materii nie będzie jednoznaczna z wydaniem na siebie wyroku? Bo czy można bezkarnie i głośno rozprawiać o tym, co owiane jest tajemnicą? Choć czyż wszystko nie jest jedynie mrzonką, ułudą, wytworem naszej zmęczonej fantazji? Gdzie przebiega granica między fikcją, a zmyśleniem? Czy możliwe, że linia jest niekiedy tak cienka, że praktycznie niewidoczna, a fałsz zlewa się z prawdą i na odwrót? Pytań co niemiara, lecz na szczęście, jak to zwykle w takich wypadkach, z pomocą przychodzi literatura. Tym razem pomocną dłoń wyciąga do nas Juan Gabriel Vásquez (ur. 1972), kolumbijski pisarz, dziennikarz i tłumacz, autor powieści Kształt ruin.