Tetsuya Honda "Przeczucie" - Krwawe truskawki

Przeczucie

Tetsuya Honda

Tytuł oryginału: Sutoroberīnaito

Tłumaczenie z j.ang.: Rafał Śmietana

Wydawnictwo: Znak Literanova

Cykl: Reiko Himekawa (tom 1)

Liczba stron: 352




 

Drugi człowiek to zagadka, którą nie zawsze udaje nam się rozwikłać. Odmienne doświadczenia, indywidualny aparat percepcyjny służący do przetwarzania płynących z otoczenia bodźców czy różne środowiska, w jakich dorastaliśmy powodują, że działania przez niego podejmowane mogą wydawać się dziwaczne czy też niezrozumiałe, a przynajmniej dopóty, dopóki nie poznamy intencji, jakie się za nimi kryją. W chwili odkrycia motywów, jakimi kieruje się dana osoba, nawet morderstwo może ukazać się jako logiczny proces, którego sprawca pragnie osiągnąć konkretny cel. Przekonuje się o tym choćby komisarz Reiko Himekawa, bohaterka powieści Przeczucie autorstwa japońskiego pisarza Tetsuyi Hondy (1969).

 

Fabuła książki zaczyna się w momencie, gdy w spokojnej dzielnicy Tokio zostają znalezione zwłoki. Porzucony przy żywopłocie nieopodal stawu pakunek, zawinięty w niebieską folę i starannie obwiązany sznurkiem, skrywa potwornie okaleczone ciało. Zadane rany wyraźnie sugerują, że zmarły był torturowany przed śmiercią, a trup miał prawdopodobnie zostać profesjonalnie sprzątnięty, tak by nie pozostał po nim najmniejszy ślad. Z niewiadomych przyczyn sprawy przybrały jednak inny obrót i dzięki przypadkowi policja wpada na trop nietypowych zbrodni.

 

Jedną z funkcjonariuszek oddelegowanych do rozwiązania kryminalnej zagadki jest Reiko Himekawa. Na polu zawodowym to młoda pani komisarz, która dzięki uporowi oraz osiągnięciom bardzo szybko pnie się po kolejnych szczeblach zawodowej kariery. Życie prywatne nie jest już tak różowe. Reiko postrzegana jest przez swoją rodzinę jako 30-letnia singielka, która powinna wreszcie poukładać swoją chaotyczną egzystencję i wyjść za mąż. W tym celu matka i ciotka co rusz podsyłają kolejnych kandydatów, których Reiko nieustannie spławia. Powód niechęci żywionej wobec instytucji małżeństwa jest także przyczyną, dla której kobieta wstąpiła do oddziałów policji – traumatyczne doświadczenia z przeszłości nie pozwalają o sobie łatwo zapomnieć.

 

Zadanie przydzielone Reiko jest tym trudniejsze, że członkiem jej zespołu jest Kensaku Katsumata, blisko 50-letni komisarz, który znany jest ze swojej bezpardonowości i bezpośredniości. Jeśli dodać jeszcze do tego szowinistyczne zachowania, seksistowskie uwagi oraz brak wyczucia taktu, nietrudno odgadnąć, że praca z nim jest dla Reiko prawdziwą udręką. Wydaje się, że wprowadzenie postaci Katsumaty służy do zaprezentowania najbardziej negatywnych wzorców samczych zachowań, z którymi wciąż, szczególnie w zdominowanych przez mężczyzn zawodach, muszą mierzyć się niektóre kobiety. Co ciekawe, po bliższym poznaniu Katsumaty, czytelnik uświadamia sobie, że komisarz jest nie tylko mizoginem, ale także mizantropem – z pogardą traktuje on innych, których na ogół uważa za słabszych, co daje mu wewnętrzne przyzwolenie do wykorzystywania czy obrażania bliźnich. Osobowość Katsumaty wzbogacona zostaje o determinację i pasję, które decydują o tym, że jest on skutecznym śledczym drążącym każdy obiecujący trop, jaki tylko wpadnie w jego ręce.

 

Reiko Hiekawa oraz Kensaku Katusmata to niejedyni protagoniści, którzy doczekali się starannie odmalowanych portretów psychologicznych. Tetsuya Honda przywiązuje sporo uwagi do przedstawienia sylwetek poszczególnych policjantów pokazując tym samym jak trudnym i ekstremalnym zajęciem jest ich praca oraz jak mocno oddziałuje ona na prywatny byt.

 

Pieczołowite odtworzenie działań śledczych umożliwia polskiemu czytelnikowi dostrzeżenie kulturowych różnic panujących pomiędzy Polską a Japonią. Bardzo ciekawą obserwacją jest choćby fakt, że tokijscy policjanci z wydziału zabójstw będąc na służbie bardzo często korzystają z komunikacji miejskiej. Wrażenie robi też bardzo silne poczucie hierarchii i związany z tym szacunek okazywany starszym stopniem. Żeby nie było tak różowo, należy wspomnieć o tym, że: W policji oceniano pracowników, odejmując punkty za popełnione błędy. System wymagał od funkcjonariuszy poprawnego wykonywania swojej pracy – to był punkt odniesienia. Każda pomyłka dużo kosztowała. Im wyższe stanowisko, tym gorzej. System był idiotyczny. W rezultacie bezużyteczni palanci, którzy nie popełniali błędów, ponieważ nie robili nic, mieli wyższe oceny niż oficerowie, którzy ubabrali sobie ręce po łokcie, ale od czasu do czasu przytrafiały im się wpadki [1]. Ponadto intrygujące są również wzmianki o yakuzie, która jawi się jako potężna organizacja kontrolująca niejeden aspekt życia japońskiego społeczeństwa. 

 

Przeczucie rozpatrywane jako kryminał, nie wyróżnia się zbytnio na tle innych przedstawicieli tego gatunku. Czytelnik raczony jest łamigłówką, do rozszyfrowania której podsuwane są kolejne elementy. W miarę rozwoju fabuły pojawiają się nowe tropy, z których część jest ślepymi zaułkami, a wraz z końcowymi stronami poznajemy zarówno profil mordercy jak i intrygę, która doprowadza do szeregu zbrodni. Nie brak też wzmianek na temat różnorodnych technik, jakimi posługują się detektywi – zdawanie się na intuicję czy też tytułowe przeczucie konfrontowane jest z metodycznym i żmudnym zbieraniem poszlak. W książce pojawiają się też wątki, które można odnaleźć w literaturze pięknej. Postać osoby wywodzącej się z patologicznej rodziny, która poprzez zbrodnie utwierdza się w przekonaniu, że podobnie jak ofiary jest istotą ludzką przywodzi na myśl Biggera Thomas, bohatera powieści Syn swego kraju autorstwa Richarda Wrighta. Z kolei młodych ludzi poszukujących coraz bardziej skrajnych bodźców potrzebnych do zwalczenia prozy codzienności można uznać za dość ekstremalne rozwinięcie postaci przewijających się na kartach utworu Koniec święta autorstwa Eisuke Nakazono. 

 

Summa summarum, Przeczucie to ciekawa propozycja dla fanów kryminałów, którzy pragną zakosztować czegoś innego niż pozycje napisane przez rodzimych autorów czy też mocno popularnych w naszym kraju pisarzy skandynawskich. Dzieło Tetsuyi Hondy to okazja, by zanurzyć się w spłowiały i szary świat regularnie znaczony truskawkową czerwienią. Świat, w którym jedni pragną coraz mocniejszych stymulantów (Bezpośrednia konfrontacja z rzeczywistością śmierci ma ich nauczyć, jak cenna jest jej odwrotność, czyli życie [2]), inni zaś nie potrafią otrząsnąć się z zaznanych krzywd – wypadkową jest rzeczywistość przesiąknięta brutalnością i okrucieństwem, która przypomina do jakich podłości może posunąć się ludzka istota.

---

[1] Tetsuya Honda, Przecucie, przeł. z j. ang. Rafał Śmietana, Wydawnictwo Znak Literanova, Kraków 2017, s. 102

[2] Tamże, s. 319