Réka Mán-Várhegyi "Magnetyczna góra" - Węgry, socjologia i postmodernizm

Réka Mán-Várhegyi

Magnetyczna góra

Tytuł oryginału: Mágneshegy

Tłumaczenie: Elżbieta Sobolewska

Wydawnictwo: Biuro Literackie

Liczba stron: 344

 

 

 

 

Proszę Państwa, tak jak mam to w zwyczaju, na początek pragnąłbym się podzielić refleksją, która stanowiłaby mniej lub bardziej płynne przejście do omawianej dzisiaj książki. I tak w moim skromnym odczuciu niewątpliwym osiągnięciem postmodernizmu w dziedzinie literatury jest coś, co prywatnie nazywam powieścią mozaikową. To utwór, w którym poruszony zostaje szereg ważkich tematów, a którego fabuła nie jest zredukowana do rachitycznego ciągu kilku prostych zdarzeń jawnie pełniących rolę rusztowania dla wspomnianej nadbudowy refleksyjnej, nie będący przy tym potężną cegłą ociekającą rozwlekłymi dywagacjami – ów efekt (zwięzłość formy i obfitość treści) można uzyskać za pomocą kilku sztuczek sprowadzających się do majstrowania przy konstrukcji dzieła i zrywania z obowiązującymi wzorcami i standardami. W moim mniemaniu dobrym przykładem takiej powieści jest Magnetyczna góra autorstwa węgierskiej pisarki Réki Mán-Várhegyi (1979).

Postapo po rosyjsku, czyli Epidemia i Ku jezioru

Ku jezioru

(oryg. Эпидемия, Epidiemija)
reżyseria: Pavel Kostomarov
scenariusz: Roman Kantor i Aleksey Karaulov
premiera 14 listopada 2019 na rosyjskiej platformie Premier

->pełna lista płac<-

Czy też macie wrażenie, że tradycja Hollywood wywiera na kino amerykańskie taką presję, iż wszystkie tamtejsze produkcje w pewnych aspektach są do siebie podobne? Nie do końca jest to wadą, tym bardziej że ta specyfika nie utrudnia, w przeciwieństwie na przykład do polskiej, odbioru światowemu widzowi. Niemniej jednak ożywczy powiew oryginalności znacznie łatwiej znaleźć choćby w kinie hiszpańskim, ale nie o nim dzisiaj chciałem Wam powiedzieć.

Genialna niedoróbka, czyli Ciemny las Liu Cixina

audiobook

Liu Cixin

Ciemny las

Orig. 黑暗森林
cykl: Wspomnienie o przeszłości Ziemi (tom 2)
(Remembrance of Earth's Past #2)
tłumaczenie: Andrzej Jankowski
głosu użyczył: Wojciech Stagenalski
Dom Wydawniczy Rebis 2017
ISBN: 9788380622531

Po poznaniu wnoszącej ożywczy powiew świeżości do będącego ostatnio w niejakim zastoju klasycznego science fiction powieści Problem trzech ciał otwierającej trylogię Wspomnienie o przeszłości Ziemi pióra chińskiego pisarza Liu Cixina nie jest pewnie dla nikogo zaskoczeniem, że musiałem się skusić i na drugą odsłonę tego dzieła. Ponownie wybrałem książkę czytaną w interpretacji Wojciecha Stagenalskiego, który – od razu to podkreślę – ze swego zadania wywiązał się znakomicie.

Gdzie wielkie miasta, gdzie Warszawa

Wciągnęły mnie te statystyczne zabawy. Tym razem najludniejsze miasta. Czy Warszawa to wielkie miasto w środku Europy, czy raczej jak w piosence: pół miasto - pół wieś?

Elena Ferrante "Zakłamane życie dorosłych" - Czas dorastania, czyli czas porzucania złudzeń

Elena Ferrante

Zakłamane życie dorosłych

Tytuł oryginału: La vita bugiarda degli adulti

Tłumaczenie: Lucyna Rodziewicz-Doktór

Wydawnictwo: Sonia Draga

Liczba stron: 456

 

 

 

 

Obserwując to, co dzieje się w otaczającej nas rzeczywistości można ze sporym prawdopodobieństwem przyjąć tezę, że kiedy dziecko zaczyna zapytywać siebie: Co dzieje się w świecie dorosłych, w głowach rozsądnych ludzi, w ich ciałach przepełnionych mądrością? Co ich zamienia w podstępne bestie, gorsze niż gady? [1], to jest to niechybny dowód na to, że pociecha wkracza w okres dojrzewania. Tego typu refleksje to także zwiastun kłopotów dla rodziców, bo oto w ich egzystencji pojawia się obserwator(ka) coraz lepiej interpretujący zachodzące wydarzenia i nie zadowalający się dłużej imperatywami, jakimi dotychczas ucinano wszelkie dyskusje. Tyle, że pieczołowite przyglądanie się , może być również bolesne dla widza, o czym przypomina nam Elena Ferrante w swojej powieści Zakłamane życie dorosłych.

Gdzie jest miejsce Polski w świecie?

Ostatnio nie skończyłem żadnej ciekawej lektury, ale jak się okazuje statystyka historyczna też może być interesująca. Kiedy się słucha naszych mediów i polityków, nasza armia może się jawić jako jeśli nie pierwsza w świecie po amerykańskiej, to na pewno zaraz za rosyjską. Dla tych więc, którzy się nie interesują układem sił w świecie, może to być nieco szokujący materiał, choć interesujący jest chyba dla każdego. Polecam uważne obejrzenie. Sam zrobiłem to kilka razy.

Wszystko to już było

Historia kołem się toczy. To powiedzenie ma w sobie ogrom prawdy, z którego nie zdajemy sobie na ogół sprawy. W wielu, wielu dziedzinach, gdy ktoś nad czymś rozpacza, albo czymś się ekscytuje, zapomina, że wszystko to już było.

Tutaj mamy zdjęcie z USA z czasu grypy 1918 roku. Polecam zgłębienie tego tematu na własną rękę. Co robiono, jakie były efekty i jak się to ma do dzisiejszego podejścia do grypy. Chyba warto poświęcić na to trochę czasu. Te analogie do covida...

Ulice strachu Grzegorza Gajka

Grzegorz Gajek

Ulice strachu

audiobook
czyta: Mariusz Bonaszewski
Storytel Original 2019
ISBN: 9789178070206

Po wysłuchaniu audiobooka - powieści SybirPunk vol. 1 Michała Gołkowskiego, który okazał się prześwietną rozrywką, uznałem, że czas zapomnieć o zawodach, jakie mi sprawiły promowane współczesne „gwiazdy” polskiej literatury, takie jak Katarzyna Bonda czy Konrad T. Lewandowski i śmielej szukać wśród rodzimej nowej literatury interesujących, oryginalnych klimatów. Odważnie sięgnąłem więc po Ulice strachu Grzegorza Gajka wydane w formie książki mówionej w interpretacji Mariusza Bonaszewskiego. Co z tego wynikło?

Naomi Klein "Doktryna szoku" - O mrocznych aspektach kapitalizmu katastroficznego

Naomi Klein

Doktryna szoku. Jak współczesny kapitalizm wykorzystuje klęski żywiołowe i kryzysy społeczne

Tytuł oryginału: The shock doctrine. The rise of disaster capitalism

Tłumaczenie: Hanna Jankowska, Katarzyna Makaruk, Tomasz Krzyżanowski, Michał Penkala

Wydawnictwo: MUZA S.A.

Liczba stron: 592

 

Ekonomia i polityka to niesamowita sieć naczyń połączonych, która poraża swoją złożonością. Śledzenie wszystkich zależności, jakie występują pomiędzy poszczególnymi składowymi to rzecz żmudna, a niekiedy wręcz niemożliwa, bowiem odpowiednio rozległą perspektywę, nieodzowną do dostrzeżenia tychże powiązań, zyskujemy nierzadko dopiero po upływie stosownego czasu, który można oznaczać lata czy wręcz całe dziesięciolecia. Ale kiedy już ktoś kompetentny podejmie się trudu wykonania analizy danego zjawiska z uwzględnieniem różnorakich czynników ekonomiczno-politycznych, to z reguły możemy cieszyć się nie tylko intrygującą lekturą, ale i szerokim polem do własnych przemyśleń. Tak właśnie jest w przypadku książki Doktryna szoku. Jak współczesny kapitalizm wykorzystuje klęski żywiołowe i kryzysy społeczne autorstwa Naomi Klein (ur. 1970), kanadyjskiej działaczki społecznej i dziennikarki o amerykańskich korzeniach.

Nobliści skandaliści - brązownicy wiecznie żywi

Sławomir Koper

Nobliści skandaliści

wydawnictwo: Wydawnictwo harde 2019
Liczba stron: 478

ISBN: 9788366252790 

Brązownictwo (historii) i brązownicy (ludzie upiększający historię) w Polsce mają baaardzo długą tradycję, w dodatku nie tylko, że nie przemijającą, a odwrotnie - wiecznie żywą i wciąż się umacniającą. Mam wrażenie nawet, że obecnie brązownictwo przechodzi na wyższy poziom zmieniając się w pozłotnictwo. Z ostatnich kuriozów można wskazać na przykład na nietykalność pamięci Jana Pawła II i Józefa Piłsudskiego. Walka z tym zakłamaniem przypomina walkę z wiatrakami, wystarczy wspomnieć Brązowników Boya-Żeleńskiego i wszystko to, co się z ową publikacją wiąże. W związku z tym warto chyba zwracać szczególną uwagę na publikacje, które odbrązowiają, które zdzierają pozłotę z posągowych postaci ukazując nam to, co pod spodem. Ponieważ zaś z twórczością Pana Stanisława miałem już do czynienia i było to czynienie bardzo przyjemne, szczególnie przy okazji lektury Afer i skandali II Reczypospolitej, więc mam przeczucie, że i Nobliści skandaliści też mogą się okazać książką po którą zdecydowanie warto sięgnąć. Poniżej notka wydawcy.

Inne spojrzenie na legendy o królu Arturze - Zimowy monarcha Bernarda Cornwella

Bernard Cornwell

Zimowy monarcha

(The Winter King)
Trylogia arturiańska 1
(The Warlord Chronicles #1)
tłumaczenie: Jerzy Żebrowski
czyta: Maciej Więckowski
Wydawnictwo Otwarte
audiobook 20 godzin 8’

Dotąd z twórczości Bernarda Cornwella, współczesnego brytyjskiego pisarza mieszkającego w USA i znanego głównie z thrillerów oraz książek historycznych, a w szczególności z cyklu o przygodach angielskiego żołnierza z czasów napoleońskich Richarda Sharpe’a, poznałem jedynie świetną powieść Pieśń łuków o bitwie pod Azincourt. Szczególnie spodobała mi się warstwa batalistyczna, która była na mistrzowskim wręcz poziomie. Po Zimowego monarchę, pierwszą część Trylogii arturiańskiej, sięgnąłem jednak bez przekonania – tytuł jakiś taki nijaki... Nawet nie przeczytałem notki wydawcy przybliżającej tematykę...

Kathy Acker "New York City in 1979" - Kontrkulturowa ciekawostka

Kathy Acker

New York City in 1979

Wydawnictwo: Penguin Books

Seria: Penguin Modern

Liczba stron: 47

 

 

 

 

 

Kultura, rozumiana jako dorobek duchowy i artystyczny człowieczej cywilizacji, jest na tyle rozległa, że śledzenie i poznanie wszystkich jej odnóg jest niemal niemożliwe z punktu widzenia jednostki, która limitowana jest stosunkowo krótką długością człowieczego żywota. Ale poznaniu danych trendów w szeroko rozumianej sztuce może nie sprzyjać także szerokość geograficzna, pod jaką się żyje – dla przykładu mieszkaniec Europy Środkowo-Wschodniej nie ma zbyt wielu okazji, by zapoznać się ze sceną literackiego undergroundu Nowego Jorku z lat 70-tych XX wieku, za którego czołową reprezentantkę uchodzi Amerykanka Kathy Acker (1947 – 1997). Póki co na język polski przełożono tylko jedną powieść tej pisarki (na łamach serii Kameleon Wydawnictwa Zysk i S-ka ukazała się Kicia, Król Piratów) i jak na razie niewiele wskazuje na to, by na naszym rynku pojawiły się kolejne tytuły. Ale czy po prozę Acker warto w ogóle sięgać? Wydaje się, że dobrą propozycją dla czytelników wahających się, a jednocześnie władających językiem Szekspira jest książeczka New York City in 1979 (27. tom serii Penguin Modern) – ta krótka pozycja to esencja stylu, jakim operuje Kathy Acker.

Nomadland. W drodze za pracą - inne życie, inna psychika

Jessica Bruder

Nomadland

W drodze za pracą

Nomadland

Surviving America in the Twenty-First Century

tłumaczenie: Martyna Tomczak

wydawnictwo: Czarne 2020

280 stron
ISBN 9788381910781

Zawsze mnie zastanawia polska specyfika polegająca na tym, że człowieka w życiu ustawia i określa własne mieszkanie lub dom, które zarazem są największym marzeniem, co jest chyba odmienne od realiów większości świata, gdzie człowieka ustawia i określa dobra praca. Dla niej porzuca się mieszkanie, miasto, stan a nawet kraj i kontynent. Inna tematyka, która zawsze mnie pociąga, to koszty stałego zamieszkania, które sprawiają, że życie większości pracowników w Polsce wypełnia definicję niewolnictwa - pracują tylko za mieszkanie, odzież i jedzenie, a kajdany tradycyjnego niewolnictwa zamieniono na kajdany niewoli ekonomicznej, zaś znęcanie się właściciela niewolników nad niewolnikami zastąpiono molestowaniem, mobbingiem i innymi formami przemocy w miejscu pracy. Z tego powodu intrygują mnie ludzie, którzy potrafią się wyrwać z tego systemu, będącego nie tylko naszą rzeczywistością, i którzy mając stałą pracę nie wpisują się w przywiązanie do mieszkania lub domu będące poniekąd odpowiednikiem przypisania chłopa pańszczyźnianego do ziemi; ludzie mieszkający w slamsach i współcześni nomadzi. W związku z powyższym książka Jessiki Bruder wydaje mi się pozycją niezwykle obiecującą, choć dotyczy realiów amerykańskich. Poniżej notka wydawcy.

Co jest na topie w fizyce i filozofii?

Jim Baggott

Przestrzeń kwantowa

Pętlowa grawitacja kwantowa i poszukiwanie struktury przestrzeni, czasu i Wszechświata

QUANTUM SPACE

Loop Quantum Gravity and the Search for the Structure of Space, Time, and the Universe

tłumaczenie: Bogumił Bieniok i Ewa L. Łokas

Prószyński i S-ka 2020
492 strony

ISBN 9788381692656

Utarło się wśród humanistów, że wykształcony człowiek powinien przeczytać to i tamto, znać tego autora i tamtego, ale te wypowiedzi niemal zawsze mieszczą się w kręgu beletrystyki lub historii nauki, na przykład filozofii. Czyż takie stanowisko nie jest świadectwem pewnego rodzaju upadku „humanistów”? O ile wymagają oni od umysłów ścisłych, by poznały w toku edukacji dość obszerną wiedzę z zakresu nauk humanistycznych, to sami nie mają nic przeciwko temu, by ich znajomość z na przykład matematyki kończyła się w okolicach tabliczki mnożenia. Ile jednak warte są filozoficzne rozważania prowadzone przez osoby, które nie mają najmniejszego pojęcia o tym, jak wygląda świat (wszechświat), prawa rządzące społeczeństwami (nie tylko ludzkimi) czy jak działają nasze mózgi? Ile warte są rozważania etyczne czy studia psychologiczne postaci, jeśli tworzą je osoby tylko powielające te same od wieków komunały, gdyż nie mają pojęcia o najnowszych osiągnięciach nauki w odpowiednich dziedzinach? Nie mają pojęcia, gdyż obecnie nauki ścisłe szturmem wkraczają na pola dotąd zarezerwowane dla humanistycznych dylematów i nieweryfikowalnych teorii, a przecież ich odrzucają takie słowa jak matematyka. Skoro inteligentny inżynier, fizyk czy matematyk nie tylko poznaje aktualne trendy w swoich dziedzinach, nie tylko stara się być na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami nauk podstawowych, gdyż wciąż jest głodny wiedzy, ale i nie stroni od literatury pięknej, to może także inteligentny humanista nie powinien stronić od poznania najnowszych osiągnięć nauk ścisłych? Oczywiście nie ma szans ani sensu, by usiłował posiąść znajomość aparatu matematycznego potrzebnego do wgryzienia się w opracowania naukowe, ale od czego jest literatura popularnonaukowa? Niestety, wydaje mi się, że napisać dobrą książkę o najnowszych osiągnięciach nauki zrozumiałą dla każdego nie jest łatwiej, niż napisać wielkie dzieło czy bestseller literatury pięknej. Nie wiem czy Jim Baggott zdołał dokonać tej trudnej sztuki, jaką jest pisanie o naukach ścisłych w sposób wciągający i  zrozumiały, ale ze względu na fascynującą i aktualną tematykę, jaką porusza, chyba warto się tą publikacją zainteresować. Mam wrażenie, iż to może być ciekawa, wartościowa lektura dla każdego ukazująca jeden z najbardziej obiecujących kierunków w dzisiejszej nauce. Poniżej notka wydawcy.

Memento mori na dzisiejsze czasy?

Małgorzata Węglarz
Wszystko, co powinieneś wiedzieć, zanim umrzesz
wydawnictwo: Muza 16 lutego 2021

304 strony
ISBN: 9788328716551

W moim odczuciu ostatnie wydarzenia związane z „pandemią” dobitnie pokazały, iż większość rodaków nie tylko utraciła wiarę, która stała się dla nich deklaracją przynależności czy wręcz tylko sztandarem politycznym, ale wręcz wyparła swoją śmiertelność, jakby uwierzyła, że jeśli nawet nie jest naprawdę nieśmiertelna, to przynajmniej może swoją śmierć zaplanować na moment, kiedy już zrobi wszystko, co sobie w życiu zamierzyła. W tym świetle książka Małgorzaty Węglarz, która i tak, sama w sobie, ze względu na nietypową tematykę, może być bardzo interesująca, może się okazać podwójnie warta polecenia - jako swoiste memento mori, przypomnienie, że nikt nie będzie żyć wiecznie, choćby nie wiem ile miał pieniędzy i jak zdrowy tryb życia prowadził. Co najwyżej zostawi większy spadek do roztrwonienia albo umrze zdrowszy, ale nigdy nie ma pewności, czy to nie będzie już jutro... Poniżej notka wydawcy.

A. Rostkowska - Wojownicy o szklanych oczach. W poszukiwaniu Nowej Turcji

Agnieszka Rostkowska

Wojownicy o szklanych oczach

W poszukiwaniu Nowej Turcji

Wydawnictwo Poznańskie 2020
336 stron 
ISBN: 9788366570887

Obecnie wciąż jeszcze trwający okres pokoju dla Polski, który jest unikatem w całej naszej historii, w moim odczuciu wzmocnił w nas aż za bardzo tendencję do uważania stanu obecnego za trwały, jeśli nie wieczny. Wielu zapomniało, że nie ma na świecie ani w życiu niczego naprawdę stałego ani naprawdę pewnego. Ba - niektórzy chyba nawet uwierzyli, że będą zawsze zdrowi, wiecznie młodzi, i jeśli nawet nie będą nieśmiertelni, to przynajmniej umrą wtedy, gdy sobie to zaplanują, gdy oni zdecydują, że będą gotowi. Być może dlatego Covid okazał się takim szokiem, choć do takiej hiszpanki czy dżumy, to mu baardzo daleko. Z tej perspektywy książka pokazująca jak zmienia się Turcja, jak szuka nowej drogi, może być podwójnie interesująca. Raz, że przybliża nam kraj, z którym wiele nas łączy, a o którym wiemy niewiele, a dwa, że pokazuje, iż w każdym kraju w każdej chwili wszystko może się zmienić. Jeszcze inna sprawa, że takie zmiany powodują fale, które docierają nie tylko do sąsiadów, ale i do dalszych państw, a czasami powodują wręcz huragan. Skoro obserwujemy chmury na niebie, może warto uważniej patrzeć na to, co się dzieje w Europie i na świecie? Patrzeć nie przez pryzmat newsów, które są ledwo odbiciem nagłówków w dawnych mediach, a patrzeć uważniej, głębiej, krytyczniej... No a poza tym mam przeczucie, że to naprawdę dobry reportaż. Poniżej notka wydawcy:

Durian Sukegawa "Kwiat wiśni i czerwona fasola" - O różnych formach wykluczenia

Durian Sukegawa

Kwiat wiśni i czerwona fasola

Tytuł oryginału: An

Tłumaczenie: Dariusz Latoś

Wydawnictwo: Uniwersytetu Jagiellońskiego

Seria: z Żurawiem

Liczba stron: 174

Ludzka jednostka, mimo iż z natury jest istotą społeczną, to z różnych względów może zostać wykluczona z grupy, w której na co dzień funkcjonuje. Łamanie ustanowionych reguł, nieprzestrzeganie przyjętych konwenansów, ale i szeroko rozumiana inność (wrodzona bądź nabyta) mogą stać się przyczyną odsunięcia od otoczenia. We wszystkich tych przypadkach powrót na łono społeczeństwa to proces żmudny i niełatwy, co znakomicie udało się przedstawić Durianowi Sukegawie (ur. 1962) w swojej powieści Kwiat wiśni i czerwona fasola.