Zapis zarazy Wojciecha Sumlińskiego i Tomasza Budzyńskiego, czyli o co chodzi z tym Covidem

Wojciech Sumliński i Tomasz Budzyński

Zapis zarazy

wydawnictwo: Wojciech Sumliński Reporter 2020
liczba stron: 304
ISBN: 9788395545818

Z obecną „pandemią” od początku coś mi nie grało. Od pierwszych dni zarazy we Włoszech codziennie wyliczałem sobie dane statystyczne obrazujące dynamikę epidemii i zamiast coraz lepiej, było coraz gorzej, a od pojawienia się Covida w Polsce z każdym dniem zamiast coraz mniej, wątpliwości miałem coraz więcej. Potem nie były to już nawet wątpliwości, a świadomość ewidentnego kitu wciskanego przez media. Z czasem na temat tego wszystkiego, co się wiąże z Covidem, miałem sporo przemyśleń – część to były zwykłe przypuszczenia, część dość dobre teorie, a część to pewniki, zależnie od aspektu, którego dotyczyły. Najogólniej jednak rzecz biorąc, jak zawsze w takich sprawach, głodny byłem dodatkowych informacji, zwłaszcza wiarygodnych. Z tego też powodu z ciekawością sięgnąłem po książkę Wojciecha Sumlińskiego i Tomasza Budzyńskiego Zapis zarazy. Nie miałem dotąd styczności z książkami tych autorów, ale dużym atutem wydawał mi się profesjonalizm pierwszego z nich potwierdzony między innymi efektami procesów wytaczanych mu przez „bohaterów” jego wcześniejszych publikacji. Ciekaw tego, o czym w ogóle będzie ta książka i jaka będzie jej wartość oraz zawartość, zabrałem się do lektury.

Totalne zaskoczenie - SybirPunk vol.1 Michała Gołkowskiego

Michał Gołkowski

SybirPunk vol.1

czyta: Michał Gołkowski

wydawca: Fabryka Słów 16 kwietnia 2020
ISBN: 9788379644841

Z twórczością Michała Gołkowskiego, który jest współczesnym, jak się okazuje znanym i uznanym polski pisarzem, jak dotąd nie było mi po drodze, a jego powieści czekały w kolejce zapisanych na zaś. Cyberpunku nie znam, a ze steampunkiem mam doświadczenia wręcz tragiczne za sprawą powieści Orzeł bielszy niż gołębica popełnionej przez Konrada T. Lewandowskiego, więc powinno być logicznym, bym na pierwsze czytelnicze spotkanie z Gołkowskim wybrał cokolwiek, byle nie SybirPunk; bądź co bądź też polski punk. No, ale coś mnie podkusiło! Jakby było mało, wybrałem wersję audio w interpretacji autora książki, a przecież takich eksperymentów z reguły unikam...

Słowik Kristin Hannah, czyli miłość i wojna inaczej

Kristin Hannah

Słowik

(oryg. The Nightingale)
tłumaczenie: Barbara Górecka
czyta: Danuta Stenka
wydawca: Świat Książki 10 kwietnia 2020
ISBN: 9788380316997

Kiedy sięgałem po Słowika, oczywiście uczyniłem to niemal w ciemno. Nie wiedziałem nawet, że autorka tej powieści jest znaną i uznaną współczesną amerykańską pisarką, a ta jej książka została wręcz obsypana nagrodami różnego kalibru. Przyznam, że zwróciłem uwagę na jedną – Goodreads Choice 2015 Winner. To i przeczucie wystarczyło, choć nie poluję na literaturę pisaną przez kobiety, dla kobiet i o kobietach. Co z tego wyszło?

Truman Capote "Inne głosy, inne ściany" - O odkrywaniu siebie

Truman Capote

Inne głosy, inne ściany

Tytuł oryginału: Other Voices, Other Rooms

Tłumaczenie: Robert Sudół

Wydawnictwo: Albatros

Liczba stron: 280

 

Dojrzewanie to stadium, przez które przechodzi niemal każda ludzka istota. To bardzo ważny moment człowieczego żywota, bowiem dziecko, które dotychczas bytowało w swoiste skorupce, coraz bardziej otwiera się na płynące z otoczenia bodźce. To baczniejsze zwracanie uwagi na sygnały wysyłane przez świat to pokłosie zmian biologicznych, którym towarzyszy kształtowanie się osobowości, rosnąca świadomość własnej seksualności czy odkrywanie społecznych interakcji. Proces ów bywa niełatwy, niekiedy żmudny, a na pewno wysoce zindywidualizowany o czym łatwo przekonać się, sięgając po gatunek literacki znany jako Bildungsroman, tj. powieść o formowaniu. Mnogość zaprezentowanych przez pisarzy i pisarki portretów dorastających ludzi jest wręcz oszałamiająca, ale pozycją całkiem nieźle prezentującą się na tle rozległego grona książek o tej tematyce, są Inne głosy, inne ściany, autorstwa amerykańskiego literata, Trumana Capote’a (1924 – 1984).

Zapomniany początek - Małgorzata Nocuń i Wczesne życie

Małgorzata Nocuń

Wczesne życie

wydawnictwo: Czarne, 25 marca 2020
ISBN: 9788380499850

Z powodów politycznych i teologicznych, które się ze sobą w Polsce nierozerwalnie łączą, dużo mówi się u nas o poczęciu i śmierci, zwłaszcza w kontekście aborcji i eutanazji. O poziomie tych monologów nie będę się wypowiadał, ale pragnę zwrócić Waszą uwagę na pomijany, choć przecież nie mniej ważny moment życia - urodziny. Wraz z "postępem", który we wciąż rosnącej ilości dziedzin powoli staje się synonimem słowa degeneracja, coraz więcej dzieci przychodzi na świat w sposób coraz odleglejszy od określanego słowem "naturalny". To niezmiernie ciekawy temat, o którym w ogóle nie wspomina się w trakcie kłótni o istotę "życia od poczęcia do naturalnej śmierci". Mam przeczucie, że książka Małgorzaty Nocuń nie porusza wielu ważnych aspektów problemu, jak choćby przeciążenia ekonomicznego państwa, którego znaczącym elementem staje się praktyka rodzenia i utrzymywania dzieci, które bez pomocy wyrafinowanej techniki i technologii nie miałyby szans na życie, czy obciążenia systemu opieki zdrowotnej, która i tak ledwo zipie, nie radząc sobie z pomocą w pełni produkcyjnym, naturalnie urodzonym obywatelom. Nie wiem, czy autorka odważyła się również na dotknięcie dylematów moralnych, etycznych i filozoficznych, jakie rodzi trend przesuwania granicznego wieku przeżycia wcześniaków, ale ponieważ, jak wspomniałem, temat ten zasadniczo w mediach nie istnieje, więc na pewno książka warta jest zainteresowania i zwrócenia na nią uwagę. Poniżej notka wydawcy:

Nie taki krzyż, czyli Krucyfiks Chrisa Cartera

Chris Carter

Krucyfiks

oryg. The Crucifix Killer
(Robert Hunter #1)
przetłumaczyła: Katarzyna Procner-Chlebowska
czyta: Przemysław Bluszcz
wydanie: 2017 by Sonia Draga
ISBN: 9788381100229

Chris Carter, urodzony w 1965 w Brazylii amerykański pisarz, specjalizuje się w kryminałach i thrillerach. Zanim rozpoczął karierę pisarską imał się różnych zajęć, między innymi studiował psychologię i zaburzenia kryminalne na Uniwersytecie Michigan oraz pracował jako psycholog kryminalny Biura Prokuratora Stanu Michigan, gdzie badał i przesłuchiwał licznych zbrodniarzy, w tym seryjnych morderców. Jest to na pewno dobra wstępna rekomendacja dla miłośników wspomnianych gatunków literackich, ale ja sięgnąłem po Krucyfiks, debiutancką powieść Cartera z 2009, „na czuja”, nie wiedząc o autorze kompletnie niczego. Książka otwiera cykl Robert Hunter o śledztwach prowadzonych przez sympatycznego detektywa o takim właśnie nazwisku, a ja na pierwsze spotkanie z twórczością Cartera wybrałem wersję audio w interpretacji Przemysława Bluszcza.

Pokusy zabaw w Boga, czyli RAM Kit A. Rasmussen

Kit A. Rasmussen

RAM

(oryg. RAM - Random-Access Memory)
tłumaczył: Jan Banaś
głosów użyczyli:
Paulina Holtz i Marcin Bosak
wydano 28.03. 2019 by Storytel Original
ISBN: 9789178156

Kit A. Rasmussen jest wspołczesną (ur. 1982) duńską pisarką, której nazwisko było mi całkowicie obce aż do momentu, gdy moją uwagę zwróciła notka wydawcy audiobooka z jej powieścią RAM.

Tove Jansson "Słoneczne miasto" - Różne oblicza starości

Tove Jansson

Słoneczne miasto

Tytuł oryginału: Solstaden

Tłumaczenie: Teresa Chłapowska, Justyna Czechowska

Wydawnictwo: Marginesy

Liczba stron: 304

 

Niejedna reklama towarzystwa ubezpieczeniowego, zachęcająca nas do odkładania dodatkowych środków na naszą emeryturę, kusi nas wizją słonecznej lokalizacji, w której moglibyśmy spędzić nasz dozgonny urlop. Tyle, że jak to w życiu bywa, kolorowy obrazek na ogół nie ma zbyt wiele wspólnego z rzeczywistością naznaczoną najróżniejszymi odcieniami szarości. Stąd nawet egzystencja w domu spokojnej starości z efektownego prospektu nie jest przesiąknięta taką beztroską, jak się nam to usilnie wmawia, o czym przekonuje nas Tove Jansson (1914 – 2001), fińska pisarka, malarka, ilustratorka i rysowniczka komiksowa pochodzenia szwedzkiego, znana przede wszystkim jako twórczyni serii bajek o przygodach Małych Trolli, czyli Muminków. Ale Jansson to także niezła prozaiczka, czego dowodem jest wydany w Polsce zbiorek Słoneczne miasto, na który składają się 2 krótkie powieści: Słoneczne miasto oraz Kamienne pole.

Duch króla Leopolda, czyli o europejskich wartościach

Adam Hochschild

Duch króla Leopolda. Opowieść o chciwości, terrorze i bohaterstwie w kolonialnej Afryce

tytuł oryginału: King Leopold's Ghost: A Story of Greed, Terror and Heroism in Colonial Africa
tłumacz: Piotr Tarczyński

wydawnictwo: Świat Książki 2012-02-08

liczba stron:464

ISBN:9788377994986

Z Leopoldem II (1835-1909), królem Belgów w latach 1865-1909, to ciekawa historia, wiążąca się nierozerwalnie z prawdziwą historią Europy i jej „ponadczasowych wartości”. Paradoksem jest, że w stolicy Niemiec nie ma pomnika Hitlera, a w centralnym i prestiżowym miejscu stolicy Belgii (zarazem stolicy Unii Europejskiej) stoi pomnik zbrodniarza nie mniejszego, a w moim odczuciu znacznie większego kalibru. To bardzo interesujący przyczynek do rozważań o naturze Europejczyków i o rozbieżnościach między deklaracjami oraz obrazami kreowanymi przez media i polityków a rzeczywistością. Daje też do myślenia w kwestii samej historii i historyków, którzy o jednych rzeczach trąbią bez końca, o o drugich, bardzo podobnych, najchętniej nie wspominają. Mam wrażenie, że ta książka może być bardzo wartościową lekturą; poniżej notka wydawcy:

Króla Leopolda II niespecjalnie obchodziła ani Belgia, jego ojczyzna, ani Belgowie, jego poddani. Mówił o nich protekcjonalnie: "mały kraj, mali ludzie". Gorączkowo jednak poszukiwał kolonii, w obawie, że inne europejskie potęgi zgarną wszystko dla siebie. Ostatecznie znalazł takie miejsce: Kongo. Leopold zaprowadził tam rządy niewyobrażalnego terroru, które doprowadziły do śmierci niemal 8 milionów rdzennych mieszkańców.

Niezwykły reportaż historyczny o ludzkiej chciwości i okrucieństwie, a także o tym jak jeden człowiek - Edmund Dene Morel - postanowił przeciwstawić się złu, wszczynając ogólnoświatową kampanię przeciwko zbrodniczej działalności belgijskiego króla. Wsparli ją m.in. Mark Twain i Anatole France, a wydarzenia w Kongu stały się kanwą Jądra ciemności Josepha Conrada.

Anna Cieplak "Ma być czysto" - Niebezpieczeństwo myślowych klisz

Anna Cieplak

Ma być czysto

Wydawnictwo: Krytyka Polityczna

Liczba stron: 232

 

Człowiek to zwierzę stadne i fakt ów niesie za sobą wiele implikacji, których oddziaływania każdy z nas, na różny sposób i z różną intensywnością, doświadcza na własnej skórze. Jedną z nich jest to, że niemal całe nasze życie spędzamy bytując i funkcjonując w grupie, co wiąże się z tym, że nasza osoba podlega nieustannym osądom. Zachowanie, wygląd, poglądy, towarzystwo, w jakim się obracamy, i wszystkie inne elementy budujące naszą osobowość są odpowiednio kategoryzowane i oceniane, co ma niebagatelny wpływ na zajmowaną przez nas pozycję społeczną. A o tym jak istotne może być to, jaki szczebel społecznej drabiny zajmujemy, najboleśniej przekonują się Ci, którzy znajdują się na niej najniżej, co bardzo udanie zobrazowała Anna Cieplak w swojej debiutanckiej powieści Ma być czysto.

Natsume Sōseki "Światło i mrok" - O możności zrozumienia bliźniego

Natsume Sōseki

Światło i mrok

Tytuł oryginału: Meian

Tłumaczenie: Barbara Andrasik

Wydawnictwo: Psychoskok

Liczba stron: 452

 

Cóż pozostaje czynić człowiekowi, który spostrzeże się, że (...) marzenia pozostają marzeniami. Że są takie, których cokolwiek by się zrobiło, nie da się zrealizować. Albo, które zrealizować jest bardzo trudno [1]? Czy mimo przeciwności losu powinniśmy brnąć poprzez bagno niesprzyjających okoliczności i dążyć do upragnionego celu? Czy też lepiej odpuścić sobie i nie trwonić sił, których zapas nie jest przecież nieograniczony? Z drugiej jednak strony, czyż nie istnieją rzeczy, do których powinniśmy dążyć bez względu na wszystko? Dla przykładu czy poznanie i zrozumienie natury najbliższej nam osoby nie jest kwestią, której warto się poświęcić?

Anna Cima "Obudzę się na Shibui" - O zagrożeniach płynących ze ziszczających się marzeń

Anna Cima

Obudzę się na Shibui

Tytuł oryginału: Probudím se na Šibuji

Tłumaczenie: Krzysztof Wołosiuk

Wydawnictwo: Dowody na Istnienie

Seria: Stehlík

Liczba stron: 336

Myśli są bardzo niebezpieczne, jeśli wymkną się nam spod kontroli. Nawet niewinne życzenie potrafi obrócić się w koszmar [1]. Szczególnie, jeśli owo życzenie wypowiedziane zostaje dość pochopnie, bez zastanowieniem się nad jego konsekwencjami, a w dodatku się ziszcza. Przekonuje się o tym Jana Kupkova, bohaterka powieści Obudzę się na Shibui, pióra czeskiej japonistki i pisarki, Anny Cimy (ur. 1991). Polscy czytelnicy mogą sięgnąć po tę książkę dzięki serii Stehlík Wydawnictwa Dowody na Istnienie. Za tłumaczenie odpowiada Krzysztof Wołosiuk.

Don DeLillo "Nazwy" - O języku i jego meandrach

Don DeLillo

Nazwy

Tytuł oryginału: The Names

Tłumaczenie: Robert Sudół

Wydawnictwo: Noir sur Blanc

Liczba stron: 350

 

O rzeczach, które z człowieczej perspektywy wydarzyły się w czasach niewyobrażalnie odległych, ciężko mówi się z niezachwianą pewnością, dlatego na tyle, na ile to możliwe, ośmielę się zaryzykować twierdzenie, że język wyewoluował po to, by umożliwić tudzież ułatwić międzyludzką komunikację. Fakt, że obecnie służy nam jako narzędzie do porozumiewania się z innymi jest przy tym na tyle oczywisty, że na co dzień umyka to naszej uwadze – a stąd już niedaleka droga, by nie doceniać złożoności, utylitarności i niezwykłości tego cudownego systemu, jakim jest język. Z tego właśnie względu, przynajmniej w mojej skromnej opinii, jak najbardziej wskazane jest, być chociaż od czasu do czasu poobcować z płodami kapłanów bądź kapłanek słowa, którzy badając elastyczność języka, wyruszają na jego antypody, tj. tam gdzie granica między tym, co odkrywcze i świeże, a tym, co zbyt śmiałe, a przez to rozmyte i nieczytelne, jest niebezpiecznie cienka. Natykając się bowiem na dzieło oporne, które nastręcza nam trudności w jego odczytaniu, zdecydowanie łatwiej jest należycie uszanować potęgę zaklętą nawet w najbardziej prozaicznych zdaniach. Idąc tym tokiem rozumowania, uważam, że warto czytać prozę Dona DeLillo (ur. 1936), pisarza uchodzącego za czołowego, obok Thomasa Pynchona i Johna Bartha, przedstawiciela amerykańskiego postmodernizmu. Kolejną, po End Zone (polskie wydanie jako Mecz o wszystko), powieścią utwierdzającą mnie w tym przekonaniu są Nazwy.

Fuminori Nakamura "Kieszonkowiec" - Japoński noir

Fuminori Nakamura

Kieszonkowiec

Tytuł oryginału: Suri

Tłumaczenie: Dariusz Latoś

Wydawnictwo: Kwiaty Orientu

Liczba stron: 140

 

W jakim stopniu człowiek jest podmiotem, a na ile tylko przedmiotem? Bo czyż nie jest tak, że los w najmniej oczekiwanym momencie lubi przypomnieć nam, iż jesteśmy tylko bezbronnym listkiem, wystawionym na podmuchy złośliwej fortuny, której kaprysy są trudne do przewidzenia? Stąd nasze działania i decyzje mogą przynosić rezultaty zupełnie odmienne od tych, jakie się spodziewamy. Przekonuje się o tym choćby bohater Kieszonkowca, powieści autorstwa japońskiego pisarza Fuminoriego Nakamury (ur. 1977).