Totalne zaskoczenie - SybirPunk vol.1 Michała Gołkowskiego

Michał Gołkowski

SybirPunk vol.1

czyta: Michał Gołkowski

wydawca: Fabryka Słów 16 kwietnia 2020
ISBN: 9788379644841

Z twórczością Michała Gołkowskiego, który jest współczesnym, jak się okazuje znanym i uznanym polski pisarzem, jak dotąd nie było mi po drodze, a jego powieści czekały w kolejce zapisanych na zaś. Cyberpunku nie znam, a ze steampunkiem mam doświadczenia wręcz tragiczne za sprawą powieści Orzeł bielszy niż gołębica popełnionej przez Konrada T. Lewandowskiego, więc powinno być logicznym, bym na pierwsze czytelnicze spotkanie z Gołkowskim wybrał cokolwiek, byle nie SybirPunk; bądź co bądź też polski punk. No, ale coś mnie podkusiło! Jakby było mało, wybrałem wersję audio w interpretacji autora książki, a przecież takich eksperymentów z reguły unikam...

W mniej lub bardziej niedalekiej przyszłości, zależnie od tego, jak się losy świata potoczą, Rosja jest oddzielona od Europy i reszty świata jeszcze bardziej żelazną niż kiedyś kurtyną. Króluje jak zawsze ten sam prezydent, mafijne układy, służby i kasa. W NeoSybirsku żyje sobie Sasza Hudovec_74 zwany Chudym, podwójny zdrajca, bo raz Matki Rosji, którą porzucił kiedyś dla Legii (nie tej polskiej, a Cudzoziemskiej), a po wtóre Legii, którą porzucił wracając na łono Macierzy. Teraz kombinuje między innymi pod płaszczykiem prywatnego detektywa, gdzie ukrywa na przykład dilowanie nielegalnymi hormonami.

W SybirPunk vol.1, który otwiera trylogię SybirPunk, Chudy najmuje się do windykacji długu. Nie takiego byle jakiego długu i od nie byle dłużnika oraz dla jeszcze bardziej nie byle wierzyciela. Atmosfera szybko się zagęszcza, bo jednocześnie Sasza się zakochuje, wplątuje w wojnę gangów i w co tylko się da.

Dość o fabule, bo o ile może nie jest jakoś porażająco oryginalna, to na pewno genialnie skonstruowana – przyjemnie skomplikowana, tu zakryta, tam widoczna, ówdzie tajemnicza. Wielowątkowa, ale bez przesady – wszystko z idealnym wyczuciem. Nie warto psuć przez spojlerowanie.

No właśnie - wyczucie. Michał Gołkowski jest chyba w tym mistrzem, bo na zlepku cyberpunka, kryminału, sensacji, klasycznego SF i powieści gangsterskiej łatwo nie trafić w subtelną granicę pomiędzy. Na przykład mistrzostwem a przedobrzeniem.

Miałem obawy, czy polski autor poradzi sobie ze specyfiką wielkiego sąsiada ze wschodu. Tutaj chyba bezcenne okazało się osobiste doświadczenie Gołkowskiego, który bywał tu i ówdzie. W efekcie świat NeoSybirska - dysząca ostatnimi siłami, naciskana przez Chinoli (aspekt warty wyraźnego podkreślenia, gdyż niewielu autorów zdaje się zauważać wzbierającą żółtą falę), przesycona cybernetyką Rosja, to świat zbudowany niezwykle przekonująco i choć stworzony jest z delikatnym przymrużeniem oka, już od pierwszych chwil można się do niego przenieść i w nim utonąć. Świat ten zaludniony jest przez postacie wykreowane wręcz z wirtuozerią, odważnie a zarazem przekonująco, i nawet język, którym się posługują bohaterowie powieści, jest przyjemnie zróżnicowany, stosownie do ich historii, konstrukcji psychicznej oraz bieżących okoliczności. Akcja rusza z kopyta niemal od razu, a z czasem jest tylko coraz lepiej. Czego chcieć więcej?

No właśnie. Już samo to, o czym wspomniałem, wystarczyłoby, abym się zachwycił. Jednak jest coś jeszcze. To specyficzny humor, który przebija nie tylko z dialogów, ale i z innych aspektów świata przedstawionego. Coś, czego poza komediami, których z reguły nie cierpię, albo kompletnie brakuje w większości powieści od kryminału poczynając a na SF kończąc, albo jest sztuczne, nieśmiałe, przesadzone lub nietrafione. Tutaj jest idealnie.

Nie wiem jak się to Gołkowskiemu udało, w końcu w prawdziwej armii chyba nie był, ale postać protagonisty i wspomniany specyficzny humor tak dobrze współgra z historią drogi życiowej Chudego, jakby to pisał ktoś z doświadczeniem ze służb. W dodatku ktoś, kto w wyniku owego doświadczenia nie utracił poczucia humoru ani nie zapędza się za daleko w szczegóły militarno-techniczne. Pewnie nie dla każdego, ale dla mnie SybirPunk jest świetnym antidotum na zły dzień i mam przeczucie, iż będę do niego wracał w razie zapotrzebowania.

Już to mogłoby wystarczyć, żeby SybirPunk vol. 1 był majstersztykiem nie tylko w swoim gatunku. Świetna, prześwietna rozrywka. Ale czy aby jedynie rozrywka..? Zapewniam, że jest nie tylko to i owo do przemyślenia, ale nawet bardzo dużo i bardzo ciekawie, choć trudno o refleksje na bieżąco, gdyż wciąga, nie puszcza i gna naprzód.

Na koniec jeszcze jedno, ale wcale nie najmniej ważne. Ile to już razy pisałem, że mam ambiwalentne uczucia, bo dzieło, bo wartości i tak dalej, a babole, błędy i żenada w szczegółach. To dla mnie szczególnie bolesne, gdyż czytając lub słuchając z reguły wyobrażam sobie wszystko (nawet książkę z fizyki) co najmniej jak film, a nawet jakbym wręcz był w środku świata przedstawionego. Każdy zgrzyt, od literówki poczynając, a na grubszych niedoróbkach kończąc, wybija mnie na powrót do rzeczywistości z uczuciem niesmaku. Tak jakbym w cieście natrafił na robaka. Tym razem zaś jestem w szoku. Polski autor, w dodatku współczesny, wydano w Polsce, a przez cały czas wyłapałem jeden(sic!) błąd. A nawet nie błąd, lecz przejęzyczenie lektora. I tu dochodzimy do wisienki na torcie.

Jak już nadmieniłem, nie jestem przekonany do audiobooków, w których pisarze czytają własne dzieła. Z reguły, z oczywistych powodów, nie wychodzi to, delikatnie mówiąc, najlepiej. Michał Gołkowski i tu mnie zaskoczył. Przepiękna, doskonała interpretacja tekstu! Nie przesadzę ani trochę mówiąc, że wielu, jeśli nie większość zawodowych lektorów i aktorów, nie tylko nie zrobiłaby tego lepiej, ale miałaby trudności choćby ze zbliżeniem się do tego poziomu.

Pierwszy kontakt z twórczością Gołkowskiego był dla mnie totalnym zaskoczeniem. Niebywale pozytywnym zaskoczeniem. Nic więc dziwnego, że SybirPunka vol. 1 absolutnie i zdecydowanie polecam a sam już zaginam parol na SybirPunk vol. 2. Mam nadzieję, że nie będzie spadku formy.

Wasz Andrew

• nie podobała mi się 
• była w porządku
• podobała mi się 
• naprawdę mi się podobała 
• była niesamowita