Strony

sobota, 31 grudnia 2022

Noworoczne życzenia

***

Drodzy Czytelnicy i Czytelniczki naszego bloga. Rok 2022 w niejednym aspekcie nie był łatwy, ani łaskawy. Wojna za naszą wschodnią granicą uzmysłowiła nam dobitnie jak kruchy i łatwy do zniszczenia jest pokój. Dlatego właśnie na ten nadchodzący Rok 2023 chcielibyśmy życzyć Wam przede wszystkim pokoju, tak, by na stale zagościł on w naszym otoczeniu. Życzymy też zdrowia, bo to podstawa, szczęścia, którego nigdy za wiele oraz wytrwałości, niezbędnej do realizacji wszelkich planów. No i, rzecz jasna, samych interesujących i wartościowych lektur.

 

Do siego roku!

Ambrose & Andrev Vysotsky 

***

piątek, 23 grudnia 2022

"Czarna małpa" Zachar Prilepin - Rosyjskie bagno

Zachar Prilepin

Czarna małpa

Tytuł oryginału: Чёрная обезьяна
Tłumaczenie: Ewa Rojewska-Olejarczuk
Wydawnictwo: Czarne
Seria: Proza Świata
Liczba stron: 209
Format: .epub


Figura obcego stanowi jeden z fundamentów literatury – postać innego jest przecież niemal tak stara jak ludzkość. Człowiek, którego nie znamy, od zawsze w równym stopniu fascynuje, co wzbudza nieufność i niepokój. Literatura jest zdolna, przynajmniej do pewnego stopnia, okiełznać ten lęk i pomaga dostrzec w obcym ludzkie przymioty, których nierzadko mu się odmawia. Z tego względu wydaje się, że słowo pisane może pomóc nam zrozumieć bądź poznać racje kogoś, z kim nie zgadzamy się w stopniu wręcz fundamentalnym. Uzbrojony w takie właśnie założenia sięgnąłem po powieść Czarna małpa autorstwa Zachara Prilepina (ur. 1975).

piątek, 16 grudnia 2022

"Kobieta w Fioletowej Spódnicy" Natsuko Imamura - W labiryncie szaleństwa

Natsuko Imamura

Kobieta w Fioletowej Spódnicy

Tytuł oryginału: Murasaki no sukāto no onna
Tłumaczenie: Wiktor Marczyk
Wydawnictwo: Uniwersytetu Jagiellońskiego
Seria: z Żurawiem
Liczba stron: 144




Człowiek jest istotą społeczną, stąd naturalnym jest dążenie do bycia częścią grupy, potrzeba akceptacji czy chęć nawiązywania nowych znajomości. Długotrwałe przebywanie na marginesie danej wspólnoty prowadzi do szeregu psychicznych dysfunkcji. Alienacja niszczy poczucie własnej wartości, wzmaga wrażenie bycia nierozumianym, katalizuje przeświadczenie o byciu niesprawiedliwie krzywdzonym czy błędnie ocenianym. Przedłużająca się samotność to prosta droga do szaleństwa, droga, którą kroczy protagonistka powieści Kobieta w Fioletowej Spódnicy autorstwa japońskiej pisarki Natsuko Imamury (ur. 1980).

piątek, 9 grudnia 2022

"W lesie pod wiśniami w pełnym rozkwicie" Ango Sakaguchi - O przewrotności piękna

Ango Sakaguchi

W lesie pod wiśniami w pełnym rozkwicie

Tytuł oryginału: Sakura no mori no mankai no shita
Tłumaczenie: Karolina Bednarz
Wydawnictwo: Tajfuny
Seria: Tajfuny Mini
Liczba stron: 70
Format: .epub

Piękno to pojęcie, które niełatwo daje się pochwycić w karby słów. Wymyka się ścisłym definicjom, które, gdy już zostają ukute, okazują się dziurawe niczym sito. Co gorsza, nawet gdyby pominąć wszelkie słowne nomenklatury, to przewrotna natura piękna ujawnia się raz jeszcze, kiedy staramy się ustalić, co pięknem jest obdarzone, a co jest go pozbawione. Subiektywizm chwyta w nas swe szpony, nie pozwalając niezbicie orzec, czy dany obiekt bądź osoba skrywają w sobie kunszt, krasę, urok i atrakcyjność czy też to jedynie nasze złudzenie. Owa niejednoznaczność piękna zostaje, nomen omen, pięknie uwypuklona w opowiadaniach Ango Sakaguchiego (1906 – 1955), które ukazały się na łamach warszawskiej oficyny Tajfuny w zbiorze pt. W lesie pod wiśniami w pełnym rozkwicie.

piątek, 2 grudnia 2022

"Nierozłączne" Simone de Beauvoir - O sile przyjaźni

Nierozłączne

Simone de Beauvoir

Tytuł oryginalny: Les Inséparables
Tłumaczenie: Regina Gromacka
Wydawnictwo: Marginesy
Liczba stron: 111
Format: .epub
 



 
Przyjaźń to bliskie i serdeczne, a zarazem bardzo silne stosunki z drugą osobą, które budowane są w oparciu o wzajemną życzliwość oraz zaufanie. Prawdziwy przyjaciel czy przyjaciółka to skarb, który docenia się szczególnie w chwilach trudnych, kiedy los boleśnie nas doświadcza, bowiem właśnie wtedy możemy liczyć na wsparcie i otuchę bliskich nam osób. Już sama obecność przyjaciela czy przyjaciółki w okolicznościach, gdy inni się od nas odwracają, jest potężnym bodźcem pomagającym przetrwać niemiłe momenty. Z tego też względu strata tak wartościowej osoby jest zawsze wyjątkowo niełatwym przeżyciem, które wstrząsa do samych trzewi. Przypomina nam o tym m.in. Simone de Beauvoir (1908 – 1986), francuska pisarka, filozofka i feministka, autorka noweli Nierozłączne.

środa, 30 listopada 2022

"Darkroom" Rujana Jeger - O migracyjnej doli raz jeszcze

Darkroom

Rujana Jeger

Tytuł oryginalny: Darkroom
Tłumaczenie: Dorota Jovanka Ćirlić
Wydawnictwo: Czarne
Seria: Europejki
Liczba stron: 158
 



 
Ciemnia fotograficzna (ang. Darkroom) to miejsce, w którym dokonuje się obróbki chemicznej materiałów fotograficznych w procesie ich wywoływania. Można powiedzieć, że swoistą ciemnią jest człowiecza pamięć, za sprawą której, już po wielu latach, odtwarzane (czyli wywoływane) są klisze z przeszłości – pojedyncze zdarzenia, osoby czy krajobrazy są przywoływane i raz jeszcze nasycane życiem. Cóż jednak, kiedy proces przytaczania wspomnień jest chaotyczny i losowy? Czy posługując się taką formułą można stworzyć z tego obraz na tyle spójny, by był on możliwy do odczytania przez osoby postronne? Taką właśnie ryzykowną drogą kroczy Rujana Jeger (ur. 1968), chorwacka pisarka i felietonistka, autorka powieści Darkroom.

poniedziałek, 21 listopada 2022

Toni Cade Bambara "The Salt Eaters" - O wspólnym pokonywaniu traum

Toni Cade Bambara

The Salt Eaters

WydawnictwoPenguin Books
SeriaPenguin Modern Classics
Liczba stron: 256
 
 
 
 
 

Każdy materiał cechuje się określoną wytrzymałością. Oddziałując obciążeniem wywołujemy w nim siły wewnętrzne, które skutkują jego deformacją, a w krytycznym przypadku, jego zniszczeniem. Podobnie rzecz ma się z ludzką psychiką – człowiek to z reguły istota bardzo elastyczna, potrafiąca dostosować się do skrajnie niekorzystnych warunków, ale długotrwała ekspozycja na negatywne bodźce, prędzej czy później doprowadzi do załamania, kryzysu czy choćby chwili słabości. W takich newralgicznych momentach – kiedy nasz umysł przestaje sobie radzić z narzuconym na niego ciężarem – kluczowe jest wsparcie najbliższych, za sprawą którego możliwe jest przezwyciężenie ciężkich doświadczeń. Aby taka pomoc otoczenia mogła być skuteczna, konieczna jest determinacja zarówno ze strony tych, którzy ją udzielają, jak i tych, którzy jej potrzebują. Przypomina nam o tym Toni Cade Bambara, amerykańska pisarka, wykładowczyni akademicka, aktywistka oraz dokumentalistka, autorka powieści The Salt Eaters.

poniedziałek, 14 listopada 2022

"Amerykańskie lato. Depesze z ulic Chicago" Alex Kotlowitz - O złudnej atrakcyjności przemocy

Amerykańskie lato. Depesze z ulic Chicago

Alex Kotlowitz

Tytuł oryginalny: An American Summer: Love and Death in Chicago 
Tłumaczenie: Michał Szczubiałka
Wydawnictwo: Czarne
Seria: Amerykańska
Liczba stron: 282
Format: .epub 



Brutalna siła jako argument, z którym każdy musi się liczyć. Gnębienie słabszych jako udowodnienie swojej pozycji. Terror jako narzędzie podporządkowywania sobie innych. Bestialstwo jako sposób na budowanie autorytetu. Agresja jako bagno, które – gdy już w nie wdepniemy – wciąga, nie pozwalając się wyrwać. Jak dotąd atrakcyjności przemocy nie wyjaśniono na tyle efektywnie, by przestała być ona smutną składową naszej codziennej rzeczywistości. Zajęciem łatwiejszym, choć nie mniej cennym, jest ukazanie destrukcyjnego wpływu przemocy, na wszystkich których ona dotyka – tą właśnie ścieżką kroczy Alex Kotlowitz (ur. 1955), amerykański dziennikarz, pisarz i filmowiec, autor książki Amerykańskie lato. Depesze z ulic Chicago.

poniedziałek, 7 listopada 2022

"Negroland. Zapiski z życia afroamerykańskich elit" Margo Jefferson - O dorastaniu z piętnem skóry

Negroland. Zapiski z życia afroamerykańskich elit

Margo Jefferson

Tytuł oryginalny: Negroland a Memoir
Tłumaczenie: Anna Nowakowska
Wydawnictwo: W.A.B.
Seria: Terra incognita
Liczba stron: 248
Format: .epub 



Pisarstwo to sztuka niełatwa i zdradliwa. Bez zachowania należytej ostrożności i czujności, nietrudno jest zabłąkać się na którejś z jego krętych ścieżek. Jeśli bowiem zbyt mocno skupimy się na formie przekazu lub też za bardzo skoncentrujemy się na własnych emocjach, zapominając nieco o odczuciach czytelnika, treść może okazać się dla odbiorcy nieczytelna czy też zamazana. Wydaje się, że taka właśnie przypadłość dotknęła utwór Negroland. Zapiski z życia afroamerykańskich elit autorstwa Margo Jefferson (ur. 1947), amerykańskiej pisarki i wykładowczyni akademickiej.

środa, 2 listopada 2022

"Nigger: An Autobiography" Dick Gregory, Robert Lipsyte - Rzecz o uporze i determinacji

Nigger: An Autobiography

Dick Gregory, Robert Lipsyte

Wydawnictwo: Plume
Liczba stron: 189
Format: .epub
 
 
 
 



Aktualnie, jednym z najpoważniejszych problemów trapiących ludzkość jest fakt, iż nasz rozwój duchowy nie nadąża za postępem technologicznym. Człowiek otacza się coraz większą ilością mechanizmów na tyle złożonych, że jako jednostka nie jest w pełni pojąć istoty ich działania. Tymczasem z punktu widzenia moralnego czy etycznego zaskakująco niewiele różnimy się od naszych przodków – w dalszym ciągu uciekamy się do przemocy, gdy nie potrafimy za sprawą argumentów słownych przekonać innych do naszej racji; wciąż kierujemy się pokoleniowym egoizmem, dbając o komfort naszego tu i teraz, nie troszcząc się zbytnio o przyszłość, z jaką zetkną się nasze dzieci; wreszcie nadal odczuwamy lęk przed wszelakiej maści obcością, podświadomie zakładając, że jeśli coś jest inne, to z automatu jest niebezpieczne, podejrzane czy gorsze. O tym jak wolno zmienia się nasza mentalność wobec osób różniących się od nas, świadczy choćby sytuacja czarnoskórych Amerykanów, którzy jeszcze w latach 50-tych i 60-tych XX wieku musieli bardzo głośno dopominać się o przysługujące im prawa obywatelskie. Okazją, by bliżej przyjrzeć się dyskryminacji rasowej występującej we wspomnianych latach na terenie USA jest choćby autobiografia Dicka Gregory’ego (oficjalnie Richarda Claxtona Gregory’ego), żyjącego w latach 1932 – 2017 afroamerykańskiego komika, aktywisty na rzecz wegetarianizmu i działacza na rzecz ruchu praw obywatelskich. Książka pt. Nigger. An Autobiography (Czarnuch. Autobiografia) napisana została przy wsparciu Roberta Lipsyte (ur. 1938), amerykańskiego dziennikarza sportowego i pisarza.

środa, 26 października 2022

"The Magnolia Jungle" Percy Dale East - Cena bycia przyzwoitym

The Magnolia Jungle

Percy Dale East

Wydawnictwo: Valmy Publishing
Liczba stron: 231
Format: .epub
 
 
 
 



John Howard Griffin w trakcie swojego eksperymentu z 1959 roku, polegającego na tymczasowym staniu się czarnoskórym człowiekiem (efekt ten zostaje osiągnięty przez przyjęcie leków na bielactwo w połączeniu z serią naświetleń ultrafioletem), odbywa podróż po południowych stanach USA, znanych z licznych zwolenników idei segregacjonistycznych oraz głosicieli białej supremacji. Wyprawa ta wiąże się z notorycznymi momentami załamania i zwątpienia, bowiem to zetknięcie z tępą i brutalną nienawiścią, której źródłem są uprzedzenia i stereotypy – czarnoskóry Griffin jest sukcesywnie oceniany i kategoryzowany jako człowiek gorszego sortu jedynie na podstawie zawartości melatoniny. Przedzieranie się przez dżunglę rasizmu jest bolesne i nieprzyjemne, ale z tego względu tym mocniej doceniane są wszelkie objawy zrozumienia czy sympatii. Taką właśnie chwilą moralnego wytchnienia i ulgi jest gościna u znajomego białoskórego dziennikarza, Percy'ego Dale'a Easta. W tracie krótkiego pobytu Griffin otrzymuje rękopis autobiografii gospodarza zatytułowanej The Magnolia Jungle – książka okazuje się na tyle interesująca, że mężczyzna spędza na jej lekturze całą noc.

piątek, 21 października 2022

"Czarny jak ja" John Howard Griffin - O konieczności reagowania na cudzą niedolę

Czarny jak ja

John Howard Griffin

Tytuł oryginału: Black Like Me
Tłumaczenie: Małgorzata Glasenapp
Wydawnictwo: W.A.B.
Seria: Terra incognita 
Liczba stron: 211
Format: .epub
 



Zrozumienie bliźniego wymaga od nas ogromnych pokładów empatii, które niezbędne są do przyjęcia odmiennej perspektywy. Tyle, że uczucia oraz wyobraźnia nie zawsze okazują się wystarczające, by w pełni pojąć doświadczenie związane immanentnie z daną materią. Dla przykładu, aby uzmysłowić sobie położenie czarnoskórego obywatela w amerykańskim społeczeństwie (szczególnie w realiach Głębokiego Południa) w późnych latach 50-tych XX wieku, należałoby zetknąć się z wszelkimi upokorzeniami i represjami, jakie spotykają Afroamerykanów wyłącznie z racji koloru skóry. Rzecz trudna, lecz niekoniecznie niewykonalna, o czym przekonuje nas John Howard Griffin (1920 – 1980), pochodzący z Teksasu amerykański dziennikarz i działacz na rzecz ruchu praw obywatelskich, autor niezwykłej książki Czarny jak ja.

poniedziałek, 10 października 2022

"Safe from the Neighbors" Steve Yarbrough - O prawach do wolności wolnych od wątpliwości

Steve Yarbrough

Safe from the Neighbors

Wydawnictwo: Knopf Doubleday Publishing Group
Liczba stron: 231
Format: .epub
 
 
 
 
 
 
 
Człowiek to na ogół istota na tyle antropocentryczna, że kiedy przychodzi do miar czasu, to realia pamiętane jeszcze przez dziadów oraz pradziadów, uchodzą niemal za odwieczne, zaś wszelkie usiłowania dążące do ich zmiany, traktowane są w kategoriach zamachu na uświęcone wartości. Umysł z tak zawężoną perspektywą koncentruje się na tu i teraz, nie przyjmując do wiadomości, że obecny stan rzeczy – szczególnie jeśli oparty jest na głębokiej niesprawiedliwości – może być jedynie tymczasowym układem sił, nieuchronnie skazanym na zagładę. Stąd dramatyczne próby obrony tego, co znane i utarte, które, zgodnie z żywionymi nadziejami, winno być niezmienne – tyle, że takie uparte wzbranianie się przed nowym może wydać fatalne owoce, które szybko gniją i zatruwają kontakty z przyszłymi pokoleniami. Przestrzega nas przed tym Steve Yarbrough (ur. 1956), amerykański pisarz i wykładowca akademicki, prywatnie mąż eseistki i tłumaczki Ewy Hryniewicz-Yarbrough, autor nie przełożonej do tej pory na język polski powieści Safe from the Neighbors.

niedziela, 9 października 2022

Rachel Abbott „Obce dziecko” - ciekawy pomysł na intrygę kryminalną



Rachel Abbott

Obce dziecko

tytuł oryg. Stranger Child (2015)
cykl: DCI Tom Douglas #4
tłumaczenie: Jacek Konieczny
Wydawnictwo Filia 2016, paperback, 448 pages
ISBN: 9788380750937


Cykl powieściowy angielskiej pisarki Rachel Abbot o inspektorze brytyjskiej policji Tomie Douglasie spodobał mi się od pierwszej powieści (Tylko niewinni) i obecnie, po trzech już książkach z tej serii, uczucie to okrzepło na tyle, że sięgając po czwartą odsłonę przygód tego sympatycznego policjanta działałem na pewniaka. Może nie było to pożądanie każdego kolejnego tomu, jakie wzbudził we mnie na przykład cykl Cormoran Strike pióra Roberta Galbraitha*, ale proste oczekiwanie dobrej rozrywki na poziomie, po którą się sięga bez śladu obaw o to, co się okaże po rozpoczęciu lektury.


sobota, 8 października 2022

„Lincoln w Bardo" George'a Saundersa - literacka wydmuszka?



George Saunders

Lincoln w Bardo

tytuł oryg. Lincoln in the Bardo (2017)
tłumaczenie: Michał Kłobukowski
Wydawnictwo Znak, 2018, harcover, 440 stron
ISBN: 9788324055425


Lekturą przewidzianą na temat wrześniowego spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki w Rawie Mazowieckiej było dzieło George’a Saundersa Lincoln w Bardo. Temu współczesnemu (ur. 1958) amerykańskiemu pisarzowi nie chodziło bynajmniej o Bardo w Kotlinie Kłodzkiej, choć to też miasto cudów, ale o krainę jeszcze bardziej magiczną. Nie jest to nawet buddyjskie bardo oznaczające między innymi stan pomiędzy śmiercią a kolejnymi narodzinami, lecz chwila jeszcze bardziej szczególna, mianowicie przejście między momentem śmierci ciała i momentem, gdy dusza wchodzi w Bramę Piotrową by po uzyskaniu wyroku udać się na dół bądź na górę zależnie od wyceny zasług i przewinień życia doczesnego.


środa, 5 października 2022

"The Changeling" Kenzaburō Ōe - Zapełniając pustkę

Kenzaburō Ōe

The Changeling

Tytuł oryginału: Torikae ko (Chenjiringu)
Tłumaczenie: Deborah B. Boehm
Wydawnictwo: Atlantic Books
Liczba stron: 381
Format: .epub
 
 


Ludzka psychika to konstrukt niesłychanie zawiły i skomplikowany, który – mimo iż poświęcono mu nielichą ilość badań i studiów – wciąż skrywa przed nami liczne tajemnice i trudne do rozwikłania zagadki. O tym jak nieprzewidywalne bywają meandry człowieczego umysłu przypominają nam niezrozumiałe czy irracjonalne (z naszego punktu widzenia) decyzje bliskich nam osób, które – jak nam się tylko wydaje – znamy bardzo dobrze. Przepaść, jaka rozwiera się pod naszymi stopami na skutek szokującego działania kogoś, z kim łączy nas uczuciowa więź, nierzadko popycha nas do prób uzasadnienia owych niewytłumaczalnych czynów. Przypisując im motyw, racjonalizujemy je i wypychamy obcość, która już zaczyna się mościć pod naszym progiem. Tyle, że poszukiwania bodźców skłaniających ludzi do robienia rzeczy skrajnych czy nieodwracalnych, mogą wiązać się z koniecznością zajrzenia w te zakamarki pamięci, które wolelibyśmy przemilczeć. Czegóż to jednak nie robi się w imię miłości czy przyjaźni, o czym pięknie pisze japoński noblista Kenzaburō Ōe (ur. 1935), autor powieści The Changeling.

piątek, 30 września 2022

"Deszczowe ptaki" Clarissa Goenawan - Rzecz o ulotności i stracie

Deszczowe ptaki

Clarissa Goenawan

Tytuł oryginału: Rainbirds
Tłumaczenie: Ewa Kleszcz
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Liczba stron: 374
 
 



 
 
Nagła i gwałtowna śmierć bliskiej nam osoby, szczególnie gdy stoją za nią inni, wywołuje płomień szoku i niedowierzania, który ugaszony może zostać przez poznanie okoliczności zgonu. Skołatany umysł domaga się odpowiedzi na pytania kto i dlaczego pozbawił życia, kogoś będącego ważką składową naszej egzystencji. Poszukiwania informacji mogą jednak okazać się równie mozolne, co bolesne i kłopotliwe, bowiem ujawniające tę część egzystencji, która w imię świętego spokoju spychana jest na margines świadomości. Przekonuje się o tym Ren Ishida, bohater powieści Deszczowe ptaki autorstwa Clarissy Goenawan (rocznik 1988), urodzonej w Malezji singapurskiej pisarki.

piątek, 23 września 2022

"Sensei i miłość" Hiromi Kawakami - O wychodzeniu ze skorupy samotności

Sensei i miłość

Hiromi Kawakami

Tytuł oryginału: Sensei no kaban
Tłumaczenie: Anna Zalewska
Wydawnictwo: W.A.B.
Seria: Don Kichot i Sancho Pansa 
Liczba stron: 240
 
 



Miłość to zagadnienie na tyle skomplikowane, a przy tym niezgłębione, iż w zasadzie trudno mówić o recepcie na udane przybliżenie tej materii. Wydaje się, że żadna próba podjęcia tego fenomenu w karby słów nie będzie wyczerpująca – zawsze pozostanie jakaś luka, która sprawi, iż dzieło będzie niepełne i niekompletne. Skoro z założenia nie sposób wyczerpująco przedstawić miłosnej tematyki to niegłupim rozwiązaniem jest postawienie na prostotę i pogodzenie się z tym, iż opiszemy jedynie wyimek całości – można odnieść wrażenie, że taką właśnie ścieżką rozumowania kroczy Hiromi Kawakami (ur. 1958), japońska pisarka, eseistka i krytyczka literacka, autorka powieści Sensei i miłość.

piątek, 16 września 2022

"Quicksand" Jun'ichirō Tanizaki - W kręgach kłamstwa i zazdrości

Quicksand

Jun'ichirō Tanizaki

Tytuł oryginału: Manji
Tłumaczenie: Howard Hibbett
Wydawnictwo: Vintage Classics
Liczba stron: 172
 
 



 
 
Kłamstwo jako kuszące, tymczasowe rozwiązanie, które zastosowane zostaje doraźnie, pod wpływem impulsu, za sprawą okoliczności. Kłamstwo, które wsącza się w nasze relacje z ludźmi i stopniowo je zatruwa. Kłamstwo, pozornie rachityczne i nieznaczące, które jednak wymusza kolejne wykręty i krętactwa. Kłamstwo, które wkrótce okazuje się niebezpiecznym labiryntem – w jego trzewiach zaczynają gubić się nawet jego konstruktorzy. Kłamstwo – rzecz mogąca uchodzić za fascynującą o tyle, o ile jego toksyczne wydzieliny nie oddziałują na nas bezpośrednio, o czym przekonują się bohaterowie powieści Quicksand, japońskiego mistrza pióra Jun'ichirō Tanizakiego (1886 – 1965).

piątek, 9 września 2022

"Złote czasy" Wang Xiaobo - O latach płynących jak woda

Złote czasy

Wang Xiaobo

Tytuł oryginału: Huángjīn shídài
Tłumaczenie: Katarzyna Sarek
Wydawnictwo: PIW
Seria: Proza Dalekiego Wschodu 
Liczba stron: 280
 
 



Czy kamień wypolerowany naszym tyłkiem jest ładniejszy od tego, którego rzeźbi jedynie erozja? Wydaje się, że na pierwszy rzut oka różnica jest niemal niedostrzegalna, a skoro tak, to po cóż siadać na głazie i ronić gorzkie łzy nad swym żywotem? Nie może być przecież tak, że nasz pobyt na ziemskim padole sprowadza się jeno do bólu, cierpienia i zgrzytania zębów. Sztuką nie jest jęczenie, sztuką jest natomiast dostrzeżenie tych pięknych i jakże ulotnych momentów w naszej egzystencji – a o tym, że warto je cenić i pielęgnować przypomina nam choćby Wang Xiaobo, autor powieści Złote czasy.

wtorek, 6 września 2022

Książki i ekologia – jak szkoła (nie)uczy ekologii



Z każdym kolejnym dniem coraz bardziej słowo ekologia kojarzy mi się z rozwinięciem hasła cybernetyka, które pojawiło się w jednej z komunistycznych encyklopedii wydanych bodajże w latach pięćdziesiątych:

pseudonauka burżuazyjna stworzona w celu ogłupienia mas pracujących

Związki z socjalizmem są jednak dużo poważniejsze, niż to skojarzenie. W obu przypadkach, i demokracji socjalistycznej, i ekologii, cele i hasła brzmią świetnie, a wykonanie… lepiej nie mówić.

Weźmy pierwszy dzień szkoły, bo to z tej okazji piszę. Za moich czasów korzystało się z podręczników odkupionych od starszych roczników, a nowe dokupywało sporadycznie, gdy nie było innego wyjścia. Teraz dzieciaki co roku potrzebują kompletu nowych podręczników. Od poprzedniego roku w świecie nic się nie zmieniło, nawet polski rząd i prezydent, a w szkole co? Matematyka się odmieniła?

Już dawno psychologowie i socjologowie udowodnili, że młodzieży nie wykieruje się na ludzi wciskaniem im ideologicznych bajeczek. Dzieciaki, nawet te najmłodsze, są bystrymi obserwatorami i choć może nie wszystko głośno komentują (zwłaszcza te starsze), to myślą i swoje wiedzą.

I jak szkoła chce uczyć młodych ekologii - co roku wciskając im nowy komplet podręczników i wyrzucając stary na śmietnik?

Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie.

Finanse to osobny temat. Każdy naród, każde państwo, tak jak i przyroda, mają określoną pulę środków do wykorzystania. Jak się je zmarnotrawi na głupoty, zabraknie gdzie indziej.


Wasz Andrew

sobota, 3 września 2022

Krzysztof Pluta i Edyta Żemła „Wir. Na linii ognia” - perfekcjonista z kraju bylejakości

Wir. Na linii ognia okładka audiobooka


Krzysztof Pluta
Edyta Żemła

Wir. Na linii ognia (2019)

audiobook
czyta: Andrzej Hausner
długość nagrania 7 godz. 31 min
wydawnictwo: Znak Horyzont 2021


Kiedy sięgałem po audiobook Wir. Na linii ognia miałem nieśmiałą nadzieję na coś w stylu polskiej wersji Helikoptera w ogniu Marka Bowdena (Black Hawk Down: A Story of Modern War). Nieśmiałą, gdyż większość moich doświadczeń ze współczesnymi rodzimymi autorami podejmującymi tematy wojska od epoki Gierka do dziś to w zasadzie pasmo czytelniczych porażek, których nie chcę nawet wspominać. O tej pozycji nie wiedziałem zaś kompletnie niczego – nie czytałem notki wydawnictwa, nie czytałem recenzji, nie rozumiałem tytułu. Sprawdziłem tylko oceny na goodreads.com – były niezłe – więc zaryzykowałem. Okazało się, że Wir to nie było to, co sugeruje okładka i tytuł kompletnie niezrozumiały dla kogoś, kto książki nie czytał (po raz kolejny brawo marketingowcy!). To było prawdziwe odkrycie i przeżycie!

piątek, 2 września 2022

"Letter to My Mother" Georges Simenon - Gorzkie pojednanie

Georges Simenon

Letter to My Mother

Tytuł oryginału: Lettre à ma mère
Tłumaczenie: Ralph Manheim
Wydawnictwo: Penguin Books
Seria: Penguin Modern
Liczba stron: 60
 
 
 
Śmierć to proces nieodwracalny. To kres człowieczej wędrówki. To bezpowrotnie utracona szansa bezpośredniej komunikacji i właśnie świadomość tego, że zmarły nie podejmie już z nami żadnej dyskusji, nierzadko okazuje się katalizatorem do szeregu dygresji, poświęconych naszej relacji. To spojrzenie na wspólną przeszłość naznaczone poczuciem straty bywa znacznie dojrzalsze i wielowymiarowe, o czym przypomina nam choćby Georges Simenon (1903 – 1989), belgijski pisarz tworzący w języku francuskim, autor autobiograficznego eseju Letter to My Mother.

wtorek, 30 sierpnia 2022

Szczepan Twardoch „Król” - sierpniowa lektura DKK

Król okładka audiobook Szczepana Twardocha


Szczepan Twardoch

Król

audiobook
czyta Maciej Stuhr
długość nagrania 14 godz. 5 min
Wydawnictwo Literackie 2016
ISBN: 9788308062500


Lekturą przewidzianą na sierpniowe spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki w Rawie Mazowieckiej była powieść Król pióra Szczepana Twardocha. Było to moje drugie podejście pod prozę tego pisarza, po Morfinie, też zresztą omawianej w naszym DKK i ocenionej jako bardzo interesująca. Ja wybrałem wydanie w formie audiobooka, pozostali klubowicze i klubowiczki tradycyjne, drukowane na papierze*.



poniedziałek, 29 sierpnia 2022

"Ostępy nocy" Djuna Barnes - Nowatorstwo na granicy kakofonii

Djuna Barnes

Ostępy nocy

Tytuł oryginału: Nightwood
Tłumaczenie: Marcin Szuster
Wydawnictwo: Ossolineum
Seria: Z Kraju i ze Świata
Liczba stron: 158
Format: .epub


Och, przebrzydła zmoro hermetyczności, jakże szkaradne potrafi być Twoje oblicze, szczególnie dla kogoś, kto natyka się na Cię niespodzianie, bez należytego przygotowania, bez żadnego ostrzeżenia, bez nerwów napiętych niczym postronki, bez czujności myśliwego baczącego na najmniejszy ruch zwiastujący potencjalną zdobycz, bez klucza, za pomocą którego można by nadkruszyć Twój warowny mur. Straszysz swoim obliczem, tych, którzy oczekują tego, co piękne, przy czym piękno zwierałoby się w schludności i klarowności – bo przecież tak lubimy to, co logiczne i ułożone. A tymczasem Ty raczysz nas wzorami porażającymi swoją złożonością, których poziom komplikacji naznacza je w naszych oczach nieczytelnością – Twoja niedostępność sprawia, że wszystko zamienia się w kakofonię chaosu, która dręczy nasze zmysły. Jakże więc możesz boczyć się o te kalumnie, którymi tak chętnie Cię obrzucamy? Prozo nieczytelna – chciałabyś być błogosławiona, tyle, że my, mały lud, chętniej widzimy Cię jako przeklętą. Twoja twórczyni, Djuna Barnes (1892 – 1982) pewnie o tym doskonale wiedziała, ale i tak postanowiła zagrać nam na nosie, podrzucając pod próg naszych czytelniczych domostw coś, co kiedyś oburzało, a dzisiaj głównie paraliżuje swoją niedostępnością. Coś, co nazwane zostało Ostępy nocy.

niedziela, 28 sierpnia 2022

Sven Hassel „Legion potępieńców” - książka głupia i szkodliwa

Legion potępieńców Sven Hassel okładka


Sven Hassel

Legion potępieńców

tytuł oryg. Legion of the Damned (1953)
tłumaczenie: Janusz W. Garztecki
Instytut Wydawniczy Erica Warszawa 2010
ISBN: 9788389700841
paperback

Sven Hassel vel Sven Hazel vel Villy Arbing (właśc. ven Pedersen ur 1917 zm. 2012 w Barcelonie) był Duńczykiem, który w czasie drugiej wojny walczył w szeregach armii niemieckiej, a po wojnie został autorem powieści (anty)wojennych. Sięgając po pierwszą z jego książek, według autora najbardziej, bo w 90% autobiograficzną, miałem nadzieję na coś podobnego do prześwietnych wojennych pozycji wspomnieniowych takich jak Sołdat (Воспоминания о войне) - Nikolaya N. Nikulina (Никола́й Никола́евич Нику́лин) czy Przez wojenną zawieruchę (Ржевская мясорубка. Время отваги. Задача – выжить!) Borisa Gorbaczewskiego (Борис Горбачевский), tyle że pisanego z perspektywy z drugiej strony barykady.


niedziela, 21 sierpnia 2022

Andrzej Bobkowski „Szkice piórkiem” - dzieło mało znane, a wyjątkowe

Szkice Piórkiem okładka wyd. CiS 2014


Andrzej Bobkowski

Szkice piórkiem

audiobook (audycja radiowa)
czyta: Adam Ferency
producent: Program 2 Polskiego Radia

Dzięki uprzejmości znajomego uzyskałem dostęp do nagrania książki czytanej Szkice piórkiem autorstwa Andrzeja Bobkowskiego w interpretacji Adama Ferency emitowanego swego czasu (bodajże w 2012) przez Program 2 Polskiego Radia. Dzieło wydało mi się wyjątkowo godne uwagi, więc niezwłocznie się wziąłem za jego słuchanie.