Strony

piątek, 28 sierpnia 2020

Natalka Śniadanko "Ahatanhel" - Tajemnice wszechprowincji

Natalka Śniadanko

Ahatanhel

Tytuł oryginału: Синдром стерильності
Tłumaczenie: Renata Rusnak
Wydawnictwo: Czarne
Seria: Europejki
Liczba stron: 476




Wielkie miasta wedle stereotypowej wizji to tygle, w których nieustannie kotłują się idee. Wyniki tego mieszania, kotłowania i wrzenia są różnorakie - twórczy ferment przejawia się w nowoczesnej architekturze, szeroko zakrojonej działalności artystycznej, wysoko rozwiniętej świadomości obywatelskiej oraz mieszkańcach, których cechuje otwartość, ciekawość otaczającego ich świata, tolerancja, poczucie własnej wartości i wyrozumiałość. To właśnie tutaj zachodzi rozwój kulturowy oraz cywilizacyjny, który następnie promieniuje na pozostałe części kraju. Dla kontrastu prowincje nierzadko prezentowane są jako przestrzenie zaściankowe intelektualnie, mentalnie i uczuciowo - to miejsca opresyjne, w których indywidualizm jednostki jest tłamszony w imię uświęconych prawd, utartych wzorców zachowań czy sztywnych zasad moralnych; to regiony, gdzie na co dzień wieje nudą, a jeśli już coś się dzieje, to jest to aktywność do bólu przewidywalna, powszednia, skażona konserwatyzmem i tradycją. Tyle, że jeśli wyjść poza klisze i schematy myślowe to okazuje się, że rzeczywistość jest znacznie bardziej złożona, a przez to ciekawsza - o tym, że prowincja wcale nie musi być nużąca możemy przekonać się sięgając po książką Ahatanhel autorstwa Natalki Śniadanko (ur. 1973), ukraińskiej poetki, tłumaczki, dziennikarki i pisarki.

czwartek, 27 sierpnia 2020

Robert McCammon - Łabędzi śpiew - postapo muśnięte grozą




Robert McCammon

Łabędzi śpiew tom I i II

tytuł oryginału: Swan Song
tłumaczenie: Maria Grabska-Ryńska
wydawnictwo: Papierowy Księżyc
Data wydania: 2016-02-17 i 2016-02-17
Liczba stron: 524 i 552
ISBN: 9788361386803 i 9788361386810



Okres od 1945 roku do dnia dzisiejszego w Polsce pokazuje nam wyraźnie, że społeczeństwo nasze cierpi na specyficzną odmianę alzheimera i ślepoty jednocześnie. Niby na okrągło wypominamy Niemcom i Rosjanom zaszłości z II wojny światowej, ale poza tym w ogóle zdajemy się o niej nie pamiętać, ani o tych dawniejszych wojnach tym bardziej. Stosunek większości czytelników do literatury katastroficznej i postapokaliptycznej, a także w ogóle do możliwości wystąpienia w najbliższej przyszłości podobnych wydarzeń, świadczy o tym, że nie rozumiemy jak wyjątkowe szczęście mamy, iż od 1945 naszego kraju nie dotknęła żadna poważniejsza katastrofa. A przecież z jednej strony te 75 lat pokoju to ewenement na tle całej historii Polski. Co prawda wielkich katastrof i zarazy unikaliśmy, ale za to wojen wcześniej mieliśmy w bród. Z drugiej, w tym czasie naszego spokoju, wojna nie gasła na świecie nawet na chwilę, a czasami była nawet po sąsiedzku, że wspomnieć choćby ostatnie wydarzenia na Ukrainie. A mimo tego, mimo przeszłości, o której zdajemy się nie pamiętać, i mimo teraźniejszości, w której każdy niemal dziennik donosi jak nie o wojnie, to o trzęsieniu ziemi, suszy i głodzie, wybuchu wulkanu lub innych katastrofach, mimo tego wszystkiego pokój, spokój i bezpieczeństwo, traktujemy jako coś naturalnego, danego nam raz na zawsze. Nawet koronawirus tak naprawdę niczego tutaj nie zmienił.


poniedziałek, 24 sierpnia 2020

Sigríður Hagalín Björnsdóttir "Święte słowo" - O nienaturalności pisma

Sigríður Hagalín Björnsdóttir

Święte słowo

Tytuł oryginału: Hið heilaga orð
Tłumaczenie: Jacek Godek
Wydawnictwo: Literackie
Liczba stron330




Konstatacja, że (...) człowiek nigdy nie uczy się z cudzego doświadczenia [1] jest równie bezwzględną, co trafną oceną jednej z podstawowych bolączek rodzaju ludzkiego. Buta i egoizm będące źródłem przeświadczenia, że błędy i pomyłki są domeną innych, ale nie naszą; lenistwo skutecznie zniechęcające do tego, by poświęcić odrobinę czasu i włożyć nieco wysiłku w zrozumienie przyczyn cudzego niepowodzenia; lęk wynikający z konieczności skonfrontowania się z rzeczami trudnymi, niewygodnymi czy wreszcie zwykła ignorancja, zaślepiająca na tyle, że nie bierzemy nawet pod uwagę faktu, że porażki innych mogą stanowić dla nas znakomite studium - trudno ocenić, co w największym stopniu sprawia, że najboleśniejsze lekcje musimy odrabiać samodzielnie. Jedną z takich niechcianych acz nieodzownych prac domowych jest uświadomienie sobie, że uciekanie od traumatycznej przeszłości jest niczym chowanie trupa do szafy. Prędzej czy później truchło zacznie gnić, wydzielając nieznośny fetor, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. Boleśnie przekonują się o tym bohaterowie książki Święto słowo, autorstwa Sigríður Hagalín Björnsdóttir (ur. 1974), islandzkiej dziennikarki i pisarki.

piątek, 21 sierpnia 2020

Jehudit Hendel "Szaleństwo psychiatry" - W bagnie zazdrości

Jehudit Hendel

Szaleństwo psychiatry

Tytuł oryginału: Terufo szel rofe hanefesz
Tłumaczenie: Tomasz Korzeniowski
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
Seria: Biblioteka Babel
Liczba stron: 184




Juwenalis z Akwinum, rzymski poeta i satyryk, w jednym swoich dzieł zadaje przewrotne pytanie: Quis custodiet ipsos custodes?, co można tłumaczyć jako: Kto pilnować będzie samych strażników? Człowiek to przecież istota niedoskonała i pełna ułomności, w rezultacie czego nie mamy żadnych gwarancji, że obrońcy moralności czy etyki nie poczują się z czasem niczym nadludzie, których nie obowiązują ustalone kodeksy i normy. Parafrazując nieco to zdanie i odnosząc się do książki Szaleństwo psychiatry autorstwa izraelskiej pisarki Jehudit Hendel (1921 - 2014), można zapytać: Kto będzie leczył samych lekarzy? Szczególnie gdy chodzi o choroby tak problematyczne jak te, które dotykają człowieczego umysłu - czy psychiatra, który sukcesywnie zanurza się we własnych obsesjach jest w stanie pomóc innym?

poniedziałek, 17 sierpnia 2020

Gerd Fuchs "Beringer i nieustający gniew" - Rozczarowanie i frustracja

Gerd Fuchs

Beringer i nieustający gniew

Tytuł oryginału: Beringer und die lange Wut
Tłumaczenie: Barbara Tarnas
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
Seria: Współczesna Proza Światowa
Liczba stron: 218



Gniew to bardzo specyficzna emocja, bowiem mocno zabarwia nasz sposób odbierania bodźców z otoczenia oraz niebagatelnie wpływa na nasze zachowanie. Z jednej strony może stanowić motywację do działania i odnajdywania w sobie nieznanych pokładów energii. Z drugiej zaś, gdy wymknie się spod kontroli, może zaślepiać i prowadzić do bezmyślnej destrukcji. Są ludzie, dla których gniew jest ciągłym towarzyszem, a jednym z nich jest Karl Beringer, bohater powieści Beringer i nieustający gniew autorstwa niemieckiego pisarza Gerda Fuchsa (1932 - 2016).

piątek, 14 sierpnia 2020

Nino Haratischwili "Kotka i Generał" - Gruzińska ruletka

Nino Haratischwili

Kotka i Generał

Tytuł oryginału: Die Katze und der General
Tłumaczenie: Urszula Poprawska
Wydawnictwo: Otwarte
Liczba stron624




Czy zbrodnia może istnieć bez kary? Czy za każdy zły uczynek przyjdzie nam zapłacić stosowną cenę? Bo przecież zdarza się, że fortuna nam sprzyja i udaje się nam uniknąć wymiaru sprawiedliwości. Ale czy w takich przypadkach toczącego nasz umysł robaka wyrzutów sumienia można uznać za stosowną pokutę? I co z osobnikami, których mimo popełnionych niegodziwości, nie dręczy żaden żal? Wydaje się, że w opinii Generała, jednego z bohaterów powieści Kotka i Generał gruzińskiej pisarki tworzącej w języku niemieckim Nino Haratischwili (1983), istnieją okoliczności, w których należy wymusić na winnych stosowną formę ekspiacji.

poniedziałek, 10 sierpnia 2020

Anna Seghers "Siódmy krzyż" - Między nazizmem a komunizmem

Anna Seghers

Siódmy krzyż

Tytuł oryginału: Das siebte Kreuz
Tłumaczenie: Maria Wołczacka, Janina Marecka
Wydawnictwo: Czytelnik
Seria: Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej
Liczba stron: 458



Owo zasadnicze wydarzenie, które wywołuje mnóstwo innych wydarzeń – każde z nich w swoim rodzaju ważniejsze niż wydarzenie zasadnicze – a jednak demaskujące ludzi i ukazujące jak w świetle błyskawicy ich prawdziwe oblicza [1]. Inaczej rzecz ujmując, dopiero w sytuacji ekstremalnej zyskujemy sposobność, by przekonać się o sile charakteru danego człowieka. To właśnie wtedy zmuszeni jesteśmy reagować w okolicznościach, do których nie jesteśmy nawykli, nie mogąc uciec się do sprawdzonych wachlarzy zachowań. Zobligowani jesteśmy działać instynktownie, zdając się na przeczucia. W takim niewygodnym położeniu stawia swoich bohaterów Anna Seghers (1900 – 1983), niemiecka pisarka i aktywistka komunistyczna, autorka powieści Siódmy krzyż.