Italo Calvino
Wicehrabia przepołowiony
(oryg. Il dimezzato)
cykl: Nasi przodkowie (tom 1)
(I nostri antenati #1)
tłumaczenie: Barbara Sieroszewska
hardcover, 113 pages
published 2004 by Cyklady 2006
ISBN: 9788386859849
Italo Calvino to zmarły w 1985 roku włoski pisarz i eseista (urodzony w 1923 na Kubie). Jego książkę Wicehrabia przepołowiony (po raz pierwszy wydaną w 1952 i otwierającą trylogię Nasi przodkowie) podrzuciła mi koleżanka z Dyskusyjnego Klubu Książki, która chciała poznać moje wrażenia z tej lektury. Sam bym po tę pozycję nigdy nie sięgnął (ten tytuł, ta okładka), ale darowanemu koniowi…
Dzieło Calvino niestety mnie nie wciągnęło i kompletnie nie przekonało. Po zakończeniu lektury, która na szczęście była bardzo krótka ze względu na znikomą ilość tekstu, który się nań składa, nie pozostały we mnie niemal żadne pozytywne doznania. Powstało za to pytanie - co widzą w tym utworze ci, którzy oceniają go jako arcydzieło, a samego autora uważają za jednego z ważniejszych twórców XX wieku*. Wicehrabia nie wnosi niczego nowego do wiedzy o człowieku czy rozważań o moralności, a powtarzane przez tych krytyków, którzy się nim zachwycają, tezy o ukazaniu dwoistości ludzkiej natury, może być argumentem tylko dla kogoś, kto nie wyszedł poza najprostsze bajki dla dzieci, gdzie dobry jest dobry, a zły jest zły. Ba, mam wrażenie, że dla czytelnika lubiącego dłubać się w naturze ludzkiej, zarówno w ujęciu jednostkowym, jak statystycznym, Calvino jest po prostu infantylny. Prawdziwą zagadką nie jest bowiem złożoność natury ludzkiej, która zresztą nie jest wcale dwoista, a wieloraka, lecz to, dlaczego dobrzy czynią zło.
O warsztacie literackim nie będę się rozwodził. Powiem tylko, że tej tak okrzyczanej oniryczności, alegoryzmu i innych och i ach w ogóle nie widzę. Widzę tylko taki literacki onanizm formą. Sęk w tym, że i forma nie trafiła w mój gust. Za dużo w tym sztuczności, prostego wydumania. Ot – takie sobie czytadło w formie pseudobajki.
Gdybym chciał pokusić się o porównanie, powiedziałbym, że idealnym odbiciem tego dzieła jest jego polskie wydanie. Twarda okładka, dobry papier. Fizyczność sugerująca pewną wagę treści. A w środku nawet błędy ortograficzne. Nawet takie jak wywarzony (bo pochodzi od wagi).
Ja Wicehrabiego absolutnie nie kupuję. I nie polecam. W moim odczuciu nie ma w nim niczego interesującego. Choć mam świadomość, że niektórzy się nim zachwycą. Jeśli jednak macie gust i zainteresowania choć trochę podobne do moich – szkoda Waszego czasu
Wasz Andrew
* sformułowanie z wiki
Przyznaję, że wielce się zdziwiłem, kiedy zobaczyłem recenzję Italo Calvino w Twoim wykonaniu, no ale szybko się wyjaśniło, dlaczego sięgnąłeś po prozę tego pisarza :)
OdpowiedzUsuńJa czytałem tylko jedno dzieło Calvino ("Jeśli zimową nocą podróżny"), które zresztą bardzo przypadło mi do gustu, ale mogę zrozumieć, że twórczość Włocha wywarła na Tobie negatywne wrażenie, szczególnie biorąc pod uwagę oczekiwania, jakie stawiasz swoim lekturom. Calvino to zdecydowanie bardziej eksperymentator czy kontestator, niekoniecznie dywagujący nad człowieczą moralnością czy ludzką psychiką (stąd ten przerost formy nad treścią). Jego utwory chyba bardziej przypadną do gustu komuś, kto pasjonuje się semantyką, językową komunikacją, oddziaływaniem na linii dzieło-odbiorca, itd.
Co do sformułowań typu "jeden z ważniejszych/genialniejszych/najlepszych/itp. twórców" to zawsze będą one skażone subiektywnością tego, kto takie łatki przypina. Dlatego ja nawet nie przywiązuję wagi do tego typu określeń :) Przy okazji ciekawostka. W polskiej Wikipedii mamy: "(...) jeden z ważniejszych twórców XX wieku [1]". Owo [1] to odwołanie do portalu Britannica, na którym to możemy wyczytać: "(...) one of the most important Italian fiction writers in the 20th century", zaś na Wikipedii angielskiej nie pojawia się żadne tego typu określenie, mamy jedynie informację, że to jeden z najczęściej tłumaczonych włoskich pisarzy w swoich czasach ("Admired in Britain, Australia and the United States, he was the most translated contemporary Italian writer at the time of his death"). I to tyle w temacie sloganów, które tworzyć może sobie każdy :)
:)) Super! Już dawno zauważyłem, że treści poszczególnych wersji językowych wiki znacznie od siebie odbiegają, ale w tym wypadku nie chciało mi się grzebać, bo nie bardzo do tego przykładałem wagę. Ale dzięki za dociekliwość - wyszedł z tego cenny komentarz.
Usuń