Kij w szprychy 2 – czy książki elektroniczne są ekologiczne?

Od razu, żeby nie było – posiadam i używam czytnik e-booków, nawet powiedziałbym, że z wyższej półki, i bardzo często korzystam z audiobooków. Doceniam niepowtarzalne odczucia książki drukowanej na papierze, ale i zalety wspomnianych form elektronicznych. Kiedy jednak słyszę argumenty, że książki w formie elektronicznej są bardziej ekologiczne niż papier, to mam wielkie wątpliwości.

Po pierwsze książki papierowe są z surowców odnawialnych i biodegradowalnych, więc chyba to one są z definicji ekologiczne, w przeciwieństwie do nośników i czytników książek elektronicznych, które z definicji są z surowców nieodnawialnych i bioniedegradowalnych (ich produkcja mocno obciąża środowisko, a utylizacja to już bardzo poważny problem).

Po drugie książki papierowe są darmowe (w bibliotece), a więc wielu czytelników może korzystać z jednej przez dziesiątki lat. Biblioteki e-booków jeszcze nie widziałem, więc każdy musi sobie każdą książkę zakupić, a nie ma co się oszukiwać, że praca zdecydowanej większości społeczeństwa dewastuje środowisko, zamiast o nie dbać. By zarobić na e-booka, musimy zniszczyć kawałek Ziemi.

No i największy, najpoważniejszy mit. Mit powielany bezmyślnie, bezrefleksyjnie lub z pełnym zaangażowania zakłamaniem – e-booki są dostępne w internecie, więc nie obciążają środowiska, bo internet jest ekologiczny.

Czy wiecie ile prądu zużywają wszystkie nasze komputery, czytniki, smartfony, tablety i inne takie? Dużo? To nic. INTERNET TEŻ ZUŻYWA PRĄD. Dziś w Galileo był program o serwerowniach. W Niemczech serwerownie zużywają prąd w takiej ilości, że trzeba pięciu elektrowni, by im zapewnić niezbędną do działania energię. Oczywiście pięć elektrowni to obrazowe, ale nic konkretnego nie mówiące sformułowanie. Skoro jednak w wielu krajach buduje się już ciepłownie napędzane nie prądem, gazem, olejem, węglem, słońcem czy atomem, a ciepłem wydzielanym przez serwerownie, to już o czymś świadczy. Serwerownie pożerają tyle prądu i wydzielają tyle ciepła, że to się już naprawdę opłaca. I to opłaca bez dotacji, bez których wiatraki czy solary nadal nie byłyby ekonomicznie żadnym hitem. A serwerownie rozrastają się w tempie lawinowym, podobnie jak moc i prędkość naszych komputerów i smartfonów. Większość z na nas wymienia sprzęt na coraz szybszy, a więc i coraz bardziej energochłonny, tylko dlatego, że jest i że nas na niego stać, a nie dlatego, że stary stracił funkcjonalność. Dostawcy oferują coraz szybszy dostęp i coraz więcej informacji (w większości zresztą bezwartościowej, jeśli nie szkodliwej), więc znów potrzeba lepszych serwerów. Ta sama informacja jest opakowywana w coraz więcej grafiki i innych gadżetów w ogóle zbędnych odbiorcy, co powoduje zapotrzebowanie na znów większy i szybszy transfer. Samonapędzające się błędne koło.

Gdzie tu więc ekologia?

Wasz Andrew