Synowie fortuny

Jeffrey Archer

SYNOWIE FORTUNY

Synowie fortuny (Sons of Fortune) Jeffreya Archera to dokończona w więzieniu powieść ukazująca współczesną* Amerykę poprzez losy dwóch braci bliźniaków, rozdzielonych zaraz po urodzeniu, pod koniec lat czterdziestych XX wieku w Hartford, w stanie Connecticut. Fletcherowi Davenportowi przypada los syna milionera; jego brat, Nat Cartwright, dorasta jako syn nauczycielki i agenta ubezpieczeniowego. Nat odznacza się w Wietnamie, kończy przerwane studia i zostaje wybitnym finansistą. Fletcher robi błyskotliwą karierę prawniczą...

Dalszy ciąg notki z okładki pozwolę sobie pominąć, gdyż moim zdaniem zdradza ona zbyt dużo. Ujawniając główne kierunki rozwoju akcji odbiera część radości, którą ma czytelnik z pierwszego obcowania z tą książką. Na szczęście część niewielką, gdyż fabuła jest rozbudowana, z kilkoma pośrednimi punktami kulminacyjnymi poprzedzającymi wielkie zakończenie.

Jak w wielu innych powieściach Archera, mamy tutaj do czynienia z dwoma wątkami głównymi odpowiadającymi dziejom dwóch głównych bohaterów. Równie charakterystyczny dla tego autora jest także rozdźwięk między pozycjami startowymi tych najważniejszych postaci, z których rozpoczynają one swój wyścig we wspinaczce po drabinie społecznej. Nie jest to prawdziwa przepaść między nędzą a bogactwem, jak choćby w prześwietnej sadze Kane i Abel, ale wyścig między Fletcherem i Natem nie traci przez to niczego ze swego dynamizmu.

W Synach fortuny znajdziemy to, co nieodmiennie jest wyznacznikiem prozy Archera. W pierwszym rzędzie prześwietny styl sprawiający, iż jego powieści, niejednokrotnie bardzo znacznej objętości, czyta się jednym tchem. Choć poczynania Cartwrighta i Davenporta w trakcie walki o władzę zawierają, jak prawie zawsze w powieściach Mistrza, wątek sensacyjny, ja zaliczyłbym tę powieść do obyczajowych z wiodącym wątkiem ekonomicznym. To kolejny rys charakterystyczny dla Jeffreya Archera, który potrafi sprawić, iż o robieniu pieniędzy i walce politycznej czyta się z równym zaciekawieniem i napięciem, jak o seryjnych morderstwach czy bohaterskich czynach wojennych. Ten aspekt zawsze podkreślam jako bezcenny dla polskiego czytelnika, gdyż nasza rodzima literatura jawi się w tematach ekonomicznych jako ugór jeśli nie zgoła pustynia. Archer i w tym przypadku daje się poznać jako znawca realiów, niezwykle bystry obserwator i czarodziejskie pióro. Ukazuje prawdy, których nie znajdziesz w prozie znad Wisły, która mami tym, co pieniądze mogą dać, ale nie mówi o tym, jak je zdobyć i jaką cenę trzeba zapłacić. A płacić trzeba słono, i to zawsze, niezależnie od drogi, którą się wybierze. Obojętnie, czy wstąpi się na ciemną czy jasną stronę mocy; im większe pieniądze chce się zrobić, tym więcej trzeba zapłacić. W wytężonej pracy, braku życia rodzinnego, wolnego czasu i hobby, w upodleniu i zagrożeniu zemstą... Tak czy inaczej zapłacić trzeba. W dodatku zapłacić musi każdy a nie każdy sukces odniesie. O tym niestety wielu dowiaduje się za późno. Może gdyby wiedzieli wcześniej, daliby sobie spokój już na poziomie klasy średniej i smakowali życie zamiast bez końca walczyć o następnego dolara lub złotówkę. Książki Archera dają nam pretekst, by przemyśleć co w życiu chcemy osiągnąć i zastanowić się, czy jesteśmy gotowi za to zapłacić.

Zaryzykowałbym stwierdzenie, iż większość powieści tego autora jest na jedno kopyto i Synowie fortuny właśnie do tej grupy należą. Nie jest to jednak w żadnej mierze stwierdzenie pejoratywne. To po prostu znak firmowy Jeffreya Archera. Sięgając po książkę z jego nazwiskiem wiemy czego możemy się spodziewać i wiemy, że się nie zawiedziemy. Wszystkich, którzy jeszcze nie czytali Synów fortuny gorąco namawiam na tę lekturę; bo warto. Nawet niechlujstwo edytorskie charakterystyczne dla wydawcy (Prószyński i S-ka)** nie jest w stanie w najmniejszym stopniu zepsuć przyjemności płynącej z lektury i wpłynąć na ocenę tej powieści jako naprawdę rewelacyjnej, o czym ze szczerą satysfakcją Was zapewniam

Wasz Andrew

* Powieść opublikowana w 2002 roku.

** W książce roi się od brakujących liter i końcówek, a szkoda. Gdyby była staranniej wydana, może bym ją kupił. Ponieważ jest jak jest, więc pozostanę przy korzystaniu z oferty biblioteki.