"Tatsu Tarô, syn smoka" Miyoko Matsutani - Smocza przygoda

Miyoko Matsutani

Tatsu Tarō, syn smoka

Tytuł oryginału: Tatsu no ko Tarō 

Tłumaczenie: Zbigniew Kiersnowski

Rysunki: Piotr Fąfrowicz

Wydawnictwo: Media Rodzina

Liczba stron: 120

Format: papier

 

 

Perspektywa błogiego leniuchowania bywa kusząca. Szczególnie, gdy znajdą się ludzie gotowi nam usługiwać i wypruwać z siebie żyły, byle nie zakłócać naszego nic nie robienia. Ileż jednak można się obijać i zabawiać, obżerając się przy tym bezwstydnie? Jeśli za bardzo skoncentrujemy się na samym sobie wpatrując się tylko we własny pępek, niejedno może nam przelecieć koło nosa. Warto więc skończyć z egoizmem i rozejrzeć się dookoła – być może wtedy spotka nas przygoda. Pięknie pisze o tym Miyoko Matsutani (1926 – 2015), japońska pisarka literatury dziecięcej i badaczka folkloru, autorka książki Tatsu Tarō, syn smoka.

Tarō to chłopiec, który z racji przedziwnych znamion, które (…) kształtem przypominały trzy łuski [1] ma przydomek Tatsu, co po japońsku znaczy smok. Bohater jest sierotą, którą samotnie wychowuje babcia. Oboje mieszkają w małej wiosce, którą: Ze wszystkich stron otaczały piętrzące się jedna nad drugą strome góry [2]. Skalista okolica nie oferuje zbyt dużo ziemi uprawnej, stąd jakiekolwiek plony wymagają od mieszkańców ogromnych pokładów ciężkiej pracy i cierpliwości. Tatsu Tarō nie uczestniczy jednak w codziennym życiu osady – zamiast pomagać przy pracach polowych, chłopiec beztrosko wyleguje się na górskich łąkach i rozmawia ze zwierzętami, zajadając się przy tym ogromnymi ilościami dango, przysmakami, które wyrabia dla niego babcia. Ten sielankowy i próżniaczy byt kończy się w momencie, gdy w egzystencji Tatsu Tarō zachodzą dwa istotne wydarzenia – najpierw protagonista dowiaduje się, że jego matka jednak żyje, choć daleko jej do ludzkiej postaci; zaś jego nowo poznana przyjaciółka Aya zostaje porwana przez złośliwego i okrutnego Czerwonego Diabła. Tatsu Tarō postanawia uratować przyjaciółkę oraz poznać prawdę o swojej rodziciele, kończąc tym samym z dotychczasowym żywotem.

Książce Tatsu Tarō, syn smoka blisko jest do Bildungsroman, czyli powieści o formowaniu, bowiem na naszych oczach główny bohater dorasta i dojrzewa, zarówno emocjonalnie jak i intelektualnie. Wydarzenia, które stają się jego udziałem oraz napotykani ludzie (i wszelakiej maści stwory) uczą go prawdy o świecie, który okazuje się być bardziej złożony, niż mogłoby się wydawać z perspektywy górskiej łąki, z furą dango w zasięgu ręki. Tatsu Tarō mozolnie pokonuje kolejne kłody, jakie rzuca mu pod nogi kapryśna fortuna, przekonując się przy tym, jak cennymi uczuciami są empatia, przyjaźń oraz otwartość na płynące z otoczenia bodźce, które można zamienić w doświadczenie czy życiową mądrość. Na naszych oczach, krok po kroku, młody i beztroski chłopak przedzierzga się w odpowiedzialnego młodzieńca, zdającego sobie sprawę z powagi swoich czynów, świadomego faktu, że każde działanie ma swoje następstwa, z którymi należy się liczyć. Co istotne,  Tatsu Tarō jest otwarty na rady innych, co pozwala mu nauczyć się wielu rzeczy. Bohater uzmysławia sobie, że do skomplikowanych i trudnych przedsięwzięć warto się solidnie przygotować, miast zdawać się na przypadek i spontaniczność ((…) mądrzy ludzie mówią, że co nagle, to po diable. Jeśli się spieszysz, idź naokoło [3]); że nie należy się bać czy wstydzić ofiarowanej pomocy, choć jednocześnie, trzeba uważać, by jej nie nadużyć; że łatwowierność i naiwność nie popłacają, bo prędzej czy później natkniemy się na oszusta, który te cechy naszego charakteru bezwzględnie wykorzysta; że bywają sytuacje, w których ludzie zmuszeni są do wybierania mniejszego zła, jak choćby wtedy, gdy dzięki krzywdzie jednostki można uniknąć cierpienia gromady; że chciwość i chytrość niejednokrotnie przynoszą jedynie krótkotrwałe korzyści; że fizyczną siłą nie da się rozwiązać wszystkich problemów – nie mniej istotne są kreatywność, pomysłowość i spryt; wreszcie, że mogą zaistnieć takie okoliczności, w których ludzie są zdecydowanie bardziej skłonni do czynienia zła.

Tatsu Tarō, syn smoka to dla polskich czytelników i czytelniczek możliwość odbycia egzotycznej podróży. Powieść Miyoko Matsutani przesiąknięta jest bowiem japońskim folklorem, wierzeniami oraz obyczajami – lektura daje sposobność obcowania z odmienną kulturą, poznania jej meandrów. W tekście nie brakuje japońskich słów, których znaczenie podano na marginesie, co z jednej strony daje efekt inności, z drugiej, nie odrzuca z racji nieprzystępności.

Gratką dla najmłodszych będą (z dużą dozą prawdopodobieństwa) rysunki Piotra Fąfrowicza, którymi przyozdobiono karty książki. Skromna kolorystyka i raczej prosta, nieco dziecinna kreska to wyróżniki grafik, które podkreślają wybrane sceny – styl, jaki proponuje Fąfrowicz jest na tyle nieskomplikowany, że można potraktować go jako zaproszenie, i być może faktycznie znajdą się chętni do naśladowania i zilustrowania swoich ulubionych wyimków fabuły.

Wypadkową tych wszystkich elementów jest ciekawe dzieło, które pozwala przenieść się do odległej, nieco bajkowej japońskiej krainy, gdzie możemy przeżyć niezwykłe przygody wspólnie z Tatsu Tarō. Nakreślony przez Miyoko Matsutani portret dorastającego chłopca pozwala przypomnieć o sprawach uniwersalnych, pozornie oczywistych, zrozumiałych i bezdyskusyjnych, o których jednak zbyt często się zapomina w codziennym życiu.

 

P. S. Ukraina wciąż walczy nie tylko o swoją wolność, a my, choćby w pewnym stopniu, możemy pomóc jej obrońcom i obrończyniom, w tym także naszym chłopakom na wojnie. Każde wsparcie i każda wpłata się liczy! Można wspierać na różne sposoby, ale trzeba coś robić. Tutaj zrzutka na naszych medyków pola walki działających na froncie pomagam.pl/dfa8df

------------------------------

[1] Miyoko Matsutani, Tatsu Tarō, syn smoka, przeł. Zbigniew Kiersnowski, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2010, s. 7

[2] Tamże, s. 7

[3] Tamże, s. 29